اقتصاد سرآمد: گروه شرکت ها- تهیه سوسیس و کالباس در ایران به صورت کارخانه‌ای درسال ۱۳۰۷ شروع شد. دراین تاریخ فردی روسی به نام «افونسا» دربندر انزلی برای تامین مایحتاج روزانه عده‌ای اتباع خارجی و عیسویان که درآن منطقه بودند با ماشین کوچکی دستی‌اش شروع به تولید این ماده غذایی کرد.
به گزارش اقتصادسرآمد، درسال ۱۳۰۹ لیشینسکی نماینده بازرگانی روسیه برای تولید روزانه ۴۰-۵۰ کیلوگرم کالباس، کارخانه کوچکی از آلمان به بندرانزلی آورده بود. در تهران نیز آرزومان آودنیسیان ازاهالی سلماس که پس از انقلاب اکتبر ۱۹۱۷ روسیه به ایران بازگشته بود از سال ۱۳۰۳ به همراه همسر و دو فرزندش و چهار کارگر از ارامنه ایران به تهیه فرآورده‌های گوشتی سوسیس و کالباس آشتغال داشتند. لیشینسکی در ۱۳۱۲ کارخانه‌اش را به تهران منتقل کرد و ضمن به کار گیری یک متخصص کالباس سازآلمانی، از آودنیسیان نیز دعوت به کمک کرد.زمانی که کارخانه لیشینیسکی در سال ۱۳۱۲از بندر انزلی به تهران منتقل شد با آرزومان آوانسیان که در روسیه در کارخانـه کالبـاس سازی کار کرده بود و به علت علاقه و اطﻼعاتی که در زمینه تهیه این فرآورده ها داشت و در ایران با همه مشکلات کمبــود،ســرمایه و امکانات به تولید اشتغال داشت،شریک شد و به این ترتیب در پایتخت،اولین کارخانه کالباس سازی بنا نهاده شد.دیری نگذشت که لیشینیسکی به روسیه بازگشت و کارخانه را به آرزومان واگذارکرد . در این موقع مصرف هفتگی گوشت گاو۵۰۰ – ۴۰۰کیلوگرم بود. در واقع کارخانه بزرگ آرزومان که در سال ۱۳۳۷در محل فعلی خــود در جنوب غربـی تهران،یافت آباد تأسیس شد و امروزه با نام گوشتیران بزرگترین کارخانه تولید فرآورده های گوشتی سوسـیس و کالبــاس اسـت.در ابتدا مصرف کالباس به دلیل استفاده از گوشت خوک درترکیب آن مختص اقلیتهای مذهبی بود. اما از دهه ۱۳۵۰ به بعد تولید کالباس بدون گوشت خوک نیز آغاز شد لذا بامصرف آن به طبقه متوسط جامعه ایران نیز نفوذ کرد. پس از پیروزی انقلاب اسلامی تولید کالباس با گوشت خوک متوقف شد و آمورزه تنها شرکت «ساکو» دارای مجوز تولید کالباس با گوشت خوک برای مصرف هم وطنان ارمنی است.اولین محصول افوناسیو در همان كارگاه كوچك بندر انزلی در دوم آبان به مقدار ۲۷ كیلو گرم تولید و برای چند تن از بزرگان محلی به عنوان هدیه فرستاده شد. یکی از این افراد میرزا محتشم خان لمیرانی كد خدا بود ‌كه ابتدا در رابطه با موضوع گوشت مصرفی و چگونگی ذبح شرعی و یا غیر شرعی گوشت مصرفی در تولید سوسیس، با این فرآورده به شدت مخالفت می‌کند. افوناسیو از میرزا محتشم خان لمیرانی كدخدا و تعدادی از بزرگان محلی دعوت می‌كند تا از كارگاه كوچك وی كه فقط دو كارگر مسلمان محلی در آن مشغول به كار بودند بازدید نمایند و میرزا محتشم خان سرانجام از نحوه تولید و استفاده از گوشت ذبح شرعی گوساله ابراز رضایت كرده و اجازه می‌دهد كه افوناسیو در مقیاس محدود تولید خود را به بازار عرضه كند. تولید “سوسیس روسی” در اسفند ماه ۱۳۰۴ هجری شمسی به حدود ۴۵ كیلو گرم در روز می‌رسد كه بخش اعظم آن در بندر انزلی به مصرف می‌رسیده است. در اوایل سال ۱۳۰۶ “افوناسیو” تصمیم می‌گیرد كارگاه تولید خود را به تهران منتقل کرده و یا كارگاه كوچك دیگری برای تولید سوسیس در تهران ایجاد نماید. بنابراین در اردیبهشت سال ۱۳۰۶ او كارگاه دیگری را در تهران و در محل فعلی خیابان منوچهری تاسیس و اداره آن را به شخصی به نام “آرزومان ” واگذار می‌كند. ” آرزومان ” با گسترش شهر‌نشینی و توسعه تهران، در سال ۱۳۱۲ اولین كارخانه تولید فرآورده های گوشتی را در محل فعلی ” كارخانه گوشتیران ” تاسیس می‌نماید. تا قبل از پیروزی انقلاب اسلامی در ۲۲ بهمن ۱۳۵۷ و پس از تاسیس كارخانه آرزومان در تهران (۱۳۱۲) كارخانجات معدود دیگری نیز در كشور تاسیس شدند كه از جمله می‌توان شركت میكائیلیان (۱۳۳۸)، كارخانه فرآورده‌های گوشتی گیلان در شهر رشت (۱۳۴۰)، كادور (۱۳۴۲) و لورك در اصفهان (۱۳۴۶) و مائده در قزوین (۱۳۵۴) را نام برد. در فاصله سال‌های ۱۳۵۴ تا ۱۳۵۷ چند كارخانه دیگر نیز در تهران و بعضی از شهرستان‌ها تاسیس شدند كه تعداد كل كارخانجات فرآورده‌های گوشتی در كشور را به ۱۱ كارخانه رساندند.پس از پیروزی انقلاب اسلامی و خصوصا پس از پایان دوره جنگ تحمیلی (۱۳۵۹-۱۳۶۷) به یكباره تعداد شركت‌های تولید كننده فرآورده‌های گوشتی افزایش قابل توجهی یافت ضمن آن كه طیف وسیعی از محصولات گوشتی نیز به بازار عرضه می‌شد. ‌در سال ۱۳۸۵ تعداد شركت‌های تولیدكننده فرآورده‌ای گوشتی در كشور به مرز ۱۵۰ شركت رسید كه به تولید محصولات گوشتی سنتی شامل سوسیس،‌ كالباس،‌ همبرگر و انواع ژامبون‌ها می‌پرداختند. از مجموع شركت‌های فعال در زمینه تولید انواع محصولات و فرآورده‌های گوشتی (حدود ۱۵۰ شركت برآورد می‌گردند) ۱۰۹ شركت در حال حاضر عضو انجمن صنایع فرآورده‌های گوشتی ایران هستند كه تعدادی از آنها نظیر كاله (آمل) ،‌سولیكو (تهران)،‌ كامپوره خزر (رشت)،‌ دمس (شیراز) صاحب برند بین‌المللی و یا منطقه‌ای بوده و تعداد دیگری نظیر “گوشتیران” ،‌”آندره” و “رباط” برند ملی را در اختیار دارند.