جزایر سهگانه؛ ایران در واکنش به بیانیه مشترک اتحادیه اروپا و شورای همکاری خلیج فارس سفرای اروپایی را احضار کرد
بیبیسی: ایران در واکنش به بیانیه مشترک شورای همکاری خلیج فارس و اتحادیه اروپا، امضاکنندگان این بیانیه را به «ادعاهای کذب» در مورد جزایر سهگانه و مداخله در امور دفاعیاش متهم و سفرا و روسای نمایندگیهای کشورهای عضو اتحادیه اروپا را احضار کرده است. در همین حال، سپاه پاسداران در بیانیهای هشدار داد که هرگونه «خطای محاسباتی» در خلیج فارس، تنگه هرمز و جزایر ایرانی، با پاسخی «قاطع، فوری، کوبنده و پشیمانکننده» مواجه خواهد شد.
وزرای خارجه اتحادیه اروپا و شورای همکاری خلیج فارس دو روز پیش در پایان نشست خود در بیانیهای مشترک ایران را به «اشغال جزایر تنب بزرگ و تنب کوچک و ابوموسی» متهم کردند و از تهران خواستند از «توسعه برنامههای پهپادی و هستهای» خود دست بردارد. این بیانیه را وزارت خارجه ایران محکوم کرد اما واکنشها به آن همچنان در ایران ادامه دارد.
مجید تخت روانچی، معاون سیاسی وزارت امور خارجه ایران که دیپلماتهای اروپایی را احضار کرده است، گفت که حمایت اتحادیه اروپا از «ادعای بیاساس» در مورد جزایر سهگانه ایرانی، «ناقض اصل احترام به حاکمیت ملی و تمامیت سرزمینی دولتها» است.
او همچنین مواضع اعلام شده در مورد برنامه موشکی ایران را «خلاف واقع و اغراقآمیز» خواند و آن را دخالت آشکار در امور ایران دانست.
در همین حال فرمانده کل سپاه پاسداران انقلاب اسلامی در مورد هرگونه «خطای محاسباتی دشمن» در خلیج فارس هشدار داده است.
سرلشکر محمد پاکپور، در پیامی به مناسبت فرا رسیدن «روز نیروی دریایی سپاه پاسداران انقلاب اسلامی» هشدار داد که «هرگونه خطای محاسباتی دشمن در خلیج فارس، تنگه هرمز و جزایر ایرانی، با پاسخی کوبنده مواجه خواهد شد.»
او تاکید کرد که سپاه با اتکا به «فناوریهای بومی و پیشرفته در حوزههای نبرد سطحی، زیرسطحی، موشکی، پهپادی، الکترونیک و سایبری، در جایگاه یک قدرت راهبردی و بازدارنده بلامنازع قراردارد و با تفهیم اقتدار خود به دشمنان ایران و ایرانی، نویدبخش امنیت پایدار در این منطقه حساس و مهم است.»
رئیس مجلس ایران هم امروز به بیانیه مشترک شورای همکاری خلیج فارس و اتحادیه اروپا واکنش تندی نشان داد.
محمدباقر قالیباف در نطق پیش از دستور خود در مجلس «ادعاهای مداخلهجویانه و بیاساس» مطرحشده در بیانیه مشترک نشست وزرای خارجه شورای همکاری خلیج فارس و اتحادیهٔ اروپا و «تکرار ادعای پوچ راجع به جزایر همیشهایرانی تنب بزرگ، تنب کوچک و ابوموسی» را بهشدت محکوم کرد:
«تمامیت ارضی ایران با خون صدها هزار جوان برومند این آبوخاک امضا و تثبیت شده است و ملت ایران بر سر آن با هر متوهمی کوچکترین مماشاتی نمیکند.»
پیشتر وزارت خارجه ایران در واکنشی تند با تاکید بر حاکمیت «بلامنازع» ایران بر جزایر سهگانه خلیج فارس گفت: «ادعاهای بیاساس در بیانیههای سیاسی هیچ ارزش حقوقی ندارد و تغییری در واقعیت جغرافیایی و حقایق تاریخی نمیدهد.»
اسماعیل بقایی، سخنگوی وزارت خارجه ایران، گفت که کشورهای عضو شورای همکاری خلیج فارس «محملی برای مداخلات مخرب» قدرتهای اروپایی فراهم کردهاند:
«حاکمیت ایران بر جزایر ایرانی تنب بزرگ و تنب کوچک و ابوموسی بهعنوان بخش لاینفک از قلمرو سرزمینی ایران بلامنازع و همیشگی است و تکرار ادعاهای بیاساس در بیانیههای سیاسی هیچ ارزش حقوقی ندارد و تغییری در واقعیت جغرافیایی و حقایق تاریخی نمیدهد.»
آقای بقایی همراهی کشورهای عضو شورای همکاری خلیج فارس با کشورهای اروپایی را «تاسفبار» دانست و رفتار این اتحادیه را در منطقه «شرمآور» خواند.
شورای همکاری خلیج فارس شش عضو دارد: عربستان، عمان، کویت، امارات، قطر و بحرین. اتحادیه اروپا ۲۷ عضو دارد.
شورای همکاری خلیج فارس در نوامبر سال ۱۹۸۱ با شرکت شش کشور عربی حاشیه خلیج فارس و عمدتا برای ایجاد توازن در مقابل ایران تشکیل شد.
وزرای کشورهای خلیج فارس و اتحادیه اروپا درباره ایران چه گفتند؟
وزیران خارجه شورای همکاری خلیج فارس و اتحادیه اروپا، روز دوشنبه ششم اکتبر/۱۴ مهر در پایان نشست خود در پنج بند به ایران پرداختند.
این دو نهاد که اکنون خود را به عنوان «شورای مشترک» معرفی میکنند، در ابتدای موضوعات مرتبط با ایران نوشتند:
«شورای مشترک بر اهمیت پایبندی ایران به قوانین بینالمللی، از جمله منشور سازمان ملل متحد، احترام به حاکمیت و تمامیت ارضی کشورها، عدم مداخله در امور داخلی و خودداری از توسل به زور یا تهدید تاکید میکند.»
وزرای خارجه کشورهای عربی و اروپایی عضو «شورای مشترک» از ایران خواستند به آنچه که «اشغال جزایر سهگانه» خواندند، پایان دهد.
شورای همکاری خلیج فارس و اتحادیه اروپا در بیانیه مشترک خود گفتند: «ایران با اشغال تنب بزرگ و تنب کوچک و ابوموسی حاکمیت امارات و اصول منشور سازمان ملل متحد را نقض کرده است.»
در این بیانیه همچنین از «فقدان پیشرفت» در حلوفصل اختلاف ایران و امارات «بهشدت» ابراز نگرانی نشده است.
آنها همچنین از ایران خواستند که اختلاف با امارات را یا از راه گفتوگوی دوجانبه حل کند یا به دیوان دادگستری بینالمللی اجازه بدهد بر اساس قوانین بینالمللی در این باره داوری کند.
«شورای مشترک» همچنین از ایران خواسته است که به وظایف خود در قبال آژانس بینالمللی انرژی اتمی و تعهدات پادمانی پایبند بماند.
در بند دیگر بیانیه مشترک شورای همکاری خلیج فارس و اتحادیه اروپا به «توسعه برنامههای موشکی و پهپادی» اشاره شده است:
«وزیران [شورای مشترک] از ایران خواستند که برای کاهش تنشهای منطقهای گام بردارد. شورای مشترک معتقد است که اطمینان از ماهیت صلحآمیز برنامه هستهای ایران مهم است و گسترش موشکهای بالستیک و پهپادها و هرگونه فناوری که امنیت منطقه و فراتر از آن را تهدید کند، صلح و امنیت بینالمللی را تضعیف میکند، و در تضاد با توافقها و قطعنامههای سازمان ملل است.»
شورای مشترک به بازگرداندن تحریمها و محدودیتهای هستهای سازمان ملل متحد علیه ایران که پیشتر لغو شده بودند، اشاره کرد. این شورا اعلام کرد «تلاشهای فشرده دیپلماتیک با ایران نتوانست شرایط لازم برای تمدید تعویق تحریمهای سازمان ملل» فراهم کند.
وزیران خارجه این شورا تاکید کردند که بازگشت تحریمهای ایران نباید به معنای «پایان دیپلماسی» باشد و «راه حل سیاسی» را همچنان تنها راه حل پرونده هستهای ایران دانستند.
اتحادیه اروپا و شورای همکاری خلیج فارس نخستین بار در سال ۱۴۰۳ (۲۰۲۴) از اصطلاح «اشغال» برای مالکیت ایران بر سه جزیره خلیج فارس استفاده کردند.
اتحادیه اروپا و شورای همکاری خلیج فارس در سالهای اخیر روابط خود را تعمیق بخشیدهاند.
درباره جزایر سه گانه چه میدانیم؟
نیروی دریایی ایران در ۳۰ نوامبر ۱۹۷۱، نهم آذر ۱۳۵۰، با برافراشتن پرچم این کشور در جزایر ابوموسی، تنب بزرگ و تنب کوچک، حاکمیت تهران را بر جزایر سه گانه خلیج فارس اعاده کرد.
در آن زمان مناقشه ایران بر سر این سه جزیره نه با امارات بلکه با بریتانیا بود. در نهایت استقرار نظامیان ایرانی در جزایر سه گانه به مناقشه طولانی مدت میان تهران و بریتانیا بر سر حاکمیت بر این جزایر استراتژیک پایان می داد.
تا پیش از خروج بریتانیا از خلیج فارس، بحرین و قطر، هفت شیخ نشین ابوظبی، دوبی، شارجه، راس الخیمه، عجمان، فجیره و ام القیوین که در مجموع امارات متصالح نامیده می شدند، تحت الحمایه بریتانیا بودند.
خروج بریتانیا بخشی از تحولات مهم سالهای پایانی دهه ۱۹۶۰ و سالهای نخستین دهه ۱۹۷۰ است که جغرافیای سیاسی خلیج فارس را ترسیم کرد.
استقلال بحرین، تشکیل امارات متحده عربی، اعاده جزایر سه گانه به ایران از مهمترین رخدادهای بینالمللی آن دوران بودند.
بیش از چهار دهه درهای جزیره ابوموسی روی شهروندان و گردشگران بسته بود. اما در چند سال اخیر این محدودیت تا حدی برداشته شده و این جزیره کوچک به تازگی به یکی از مقاصد گردشگری تبدیل شده است.
از آنجایی که تا قبل این، امکان سفر به جزیره ابوموسی وجود نداشت، این جزیره هتل ندارد و به تازگی یک هتل سه ستاره در حال ساخت است.
جزایر تنب بزرگ و کوچک هم با وجود دارا بودن زیرساختهایی مانند آب و برق، همچنان ماهیتی نظامی دارند و اقامت در آنها آسان نیست. با این وجود امکان سفر به این دو جزیره وجود دارد و برای رفتن به این دو جزیره نیز نیاز به اخذ مجوز با شرایطی مشابه به جزیره ابوموسی است.
پیام برای این مطلب مسدود شده.