بی‌بی‌سی: محمدباقر قالیباف با انتقاد از سخنان محمد جواد ظریف و حسن روحانی در مورد روسیه گفت وزیر خارجه و رئیس‌جمهور پیشین با مواضع خود به مسیر «همکاری‌های راهبردی ایران با روسیه» لطمه زده‌اند.

رئیس مجلس ایران امروز، یکشنبه ۴ آبان، در نطق پیش از دستور خود با اشاره به نامه ایران، چین و روسیه به شورای امنیت در مورد لغو قطعنامه ۲۲۳۱، گفت این نامه‌ «نمادی از همبستگی استراتژیک این سه قدرت بزرگ است که با صراحت اعلام کردند تلاش‌های سه کشور اروپایی برای فعال‌سازی مکانیسم موسوم به اسنپ‌بک، از اساس فاقد اعتبار حقوقی است.»

سه قدرت اروپایی عضو برجام، بریتانیا، فرانسه و آلمان با حمایت آمریکا یک ماه پیش زمینه بازگشت تحریم‌های پیشین شورای امنیت درباره ایران را فراهم کردند. روسیه و چین می‌گویند احیای قطعنامه‌ها و اعمال مجدد تحریم‌ها را به رسمیت نمی‌شناسند و از دید آنها مفاد قطعنامه ۲۲۳۱ درباره ایران هم دیگر نباید اجرا شود.

آقای قالیباف با اشاره به موضع چین و روسیه در حمایت از ایران مبنی بر لغو قطعنامه ۲۲۳۱ و تحریم‌های سازمان ملل، گفت در این «برهه حساس همه سلیقه‌های سیاسی» باید از این دستاورد حفاظت کنند.

او سپس با انتقاد از حسن روحانی و محمد جواد ظریف گفت: «در همین راستا لازم می‌دانم انتقاد صریح خود را نسبت به مواضع رئیس‌جمهور و وزیرخارجه‌ اسبقمان اعلام کنم که دقیقا در شرایطی که مسیر همکاری‌های راهبردی ما با کشور روسیه در حال پیشرفت است با مواضع خود به این مسیر لطمه زدند.»

ایران، روسیه . چین می‌گویند که مطابق بند اجرایی هشت قطعنامه ۲۲۳۱، تمامی مفاد آن قطعنامه پس از تاریخ ۱۸ اکتبر ۲۰۲۵ (۲۶ مهر ۱۴۰۴) منقضی می‌شود.

سازمان‌ملل‌ یک روز پس از بازگشت قطعنامه‌های پیشین در بیانیه‌ای به دولت‌های‌عضو اطلاع داده بود که پس از ۱۰ سال، محدودیت‌های مندرج در این قطعنامه‌ها از سر گرفته شده است و از کشورهای‌عضو خواست آن را به‌ اجرا بگذارند.

انتقادهای روحانی و ظریف از روسیه

حسن روحانی اخیرا در پاسخ به انتقادها از سیاست‌ خارجی دولتش گفته بود بیشترین توافق را با کشورهای شرقی، به‌ویژه چین، دولت او داشته است و تاکید کرده بود که روسیه و چین در تمام تحریم‌های بین‌المللی علیه ایران مشارکت کرده‌اند.

آقای روحانی گفته بود: «آن شش قطعنامه‌ای که سال‌های ۲۰۰۶ تا ۲۰۱۰ علیه ایران بود، هم روسیه رای مثبت داد هم چین.»

آقای ظریف هم در مورد اسنپ‌بک و مکانیسم ماشه گفته بود این بند توافق هسته‌ای در واقع جایگزینی بود برای پیشنهاد «بسیار بدی» که روس‌ها و فرانسوی‌ها مطرح کرده بودند.

آقای ظریف مهر ماه امسال در واکنش به سخنان سرگئی لاوروف، وزیر خارجه روسیه گفت: «در جریان مذاکرات اتمی آقای لاوروف و فرانسوی‌ها پیشنهادی در مورد وضعیت قطعنامه‌های گذشته‌ شورای امنیت علیه ایران دادند که خیلی بد بود و ما تلاش زیادی کردیم تا آن پیشنهاد را کنار بگذاریم.»

وزیر خارجه روسیه گفته بود: «صادقانه بگویم، ما شگفت‌زده شدیم. اما اگر شریک ما این فرمول را که صراحتا یک دام حقوقی بود پذیرفته، ما دلیلی برای مخالفت نداشتیم. می‌توانم درک کنم چرا ظریف از چنین فرمول غیرمتعارفی حمایت کرد، ایران قصد نقض برجام را نداشت و مطمئن بود کسی نمی‌تواند به نقض آن متهمش کند. اما آنچه رخ داد این بود که ایران توافق را نقض نکرد بلکه آمریکا از آن خارج شد و اروپایی‌ها نیز به تعهدهای خود عمل نکردند. پس از آن، دوباره شروع به درخواست امتیازات جدید از ایران کردند. از آنجا که شما به ظریف اشاره کردید، این [مکانیسم] تا حد زیادی مخلوق خود او بود.»

مکانسیم ماشه یا اسنپ‌بک که در توافق برجام و در قطعنامه‌ ۲۲۳۱ آمده است، به هر یک از طرف‌های این توافق اجازه می‌داد در صورتی که از اجرای تعهدات اتمی ایران ناراضی باشند، زمینه‌ بازگشت فوری قطعنامه‌های تعلیق شده شورای امنیت علیه ایران را فراهم کنند.

آقای ظریف از روسیه بابت افشای سفر قاسم سلیمانی، فرمانده پیشین نیروی قدس سپاه پاسداران به مسکو و همچنین خرید پهپاد از ایران هم انتقاد کرده بود. او گفته بود «خط قرمز روسیه، روابط عادی ایران با جهان است» و در جریان مذاکرات «کارشکنی و ممانعت ایجاد می‌‌کرد تا توافق را از بین ببرد.»