10.11.2025

واکنش‌ها به احضار و بازداشت «پژوهشگران مستقل و چپ‌گرا»؛ مالجو از دخالت اطلاعات سپاه خبر داد

بی‌بی‌سی: ده‌ها تن از فعالان سیاسی و مدرسان دانشگاه، درباره «موج بازداشت و احضار پژوهشگران مستقل و چپ‌گرا» هشدار دادند و در بیانیه‌ای نوشتند: «وجه مشترک‌ آنها توجه به اقشار ضعیف بود.» نرگس محمدی، برنده جایزه صلح نوبل، از جمله امضاکنندگان این بیانیه است. نزدیک به یک هفته پس از احضار و بازداشت شماری از پژوهشگران منتقد، محمد مالجو، اقتصاددان، گفت در روزهای گذشته، «در سه نوبت» و در «ساعت‌های طولانی» در دفتر پیگیری و نظارت اطلاعات سپاه زیر بازجویی بوده است.

کمتر از یک هفته پیش، گزارشی درباره بازداشت شماری از پژوهشگران چپ از جمله پرویز صداقت، اقتصاددان، و مهسا اسدالله‌نژاد، جامعه شناس، و شیرین کریمی، مترجم، منتشر شد.

در همان زمان گزارش شد که شمار احضارها بسیار گسترده‌تر از شمار بازداشت‌ها بوده است.

کمتر از یک هفته بعد محمد مالجو با انتشار متنی گفت: «ساعات طولانی در معرض پرسش‌های خارج از ضوابط قضایی» قرار داشته است.

محمد مالجو نوشت: «ذهن و جسم خسته‌ام به من اجازه نمی‌دهد که به بقیه‌ احضارها پاسخ مثبت دهم و از ۱۷ آبان فقط پاسخگوی مقام قضایی خواهد بود.»

بنابر گزارش‌ها، ماموران امنیتی ابتدا «وسایل الکترونیکی و کتاب‌های» این افراد را توقیف و ضبط کرده‌ بودند.

محمد مالجو می‌گوید زیر فشار اطلاعات سپاه است

محمد مالجو، ۵۳ ساله، دکترای اقتصاد از دانشگاه تهران، سابقه تدریس در دانشگاه‌های داخل و خارج از ایران را دارد و به واسطه پژوهش‌های انتقادی‌اش درباره تاریخ اقتصادی ایران به ویژه در دوره پس از انقلاب شناخته شده است.

در سال‌های گذشته عمدتا وزارت اطلاعات و به طور خاص اداره اطلاعات چپ نو این وزارتخانه مسئولیت رسیدگی به این دست پرونده‌ها را داشت.
اکنون گزارش شده که سازمان اطلاعات سپاه در بازداشت و احضارهای اخیر دخالت دارد.

اختیارات سازمان اطلاعات سپاه در دو دهه گذشته به مرور گسترده‌تر شده است.

سازمان اطلاعات سپاه نهاد اطلاعاتی زیر نظر این نیروست که تشکیل آن در مهر ماه ۱۳۸۸ اعلام شد.
بازداشت شدگان «رویکرد انتقادی چپ» داشتند

نهادهای مسئول و قضایی هنوز درباره علت احضار و بازداشت دسته‌جمعی این اقتصاددان و پژوهشگران اظهارنظر نکرده‌اند.

اکنون بیش از ۸۰۰ فعال اجتماعی و سیاسی از بازداشت پژوهشگران مستقل و چپ‌گرا انتقاد کردند و نوشتند: «هر بار که جامعه‌پژوهان کوشیده‌اند با تحلیل و گفت‌وگو راهی برای فهم وضعیت خود و جامعه بیابند، پاسخ آن، نه شنیدن و همراهی، بلکه زندان، تهدید و سکوت اجباری بوده است.»

شمار بسیاری این بیانیه را امضا کردند از جمله نرگس محمدی، برنده صلح نوبل، یرواند آبرهامیان، تاریخدان و کیوان صمیمی.

آنها در این بیانیه نوشته‌اند: «این رخدادها ادامه‌ی همان روند است؛ خاموش‌کردن صداهای منتقد، حذف نگاه‌های مستقل و به حاشیه راندن اندیشه‌هایی که بر عدالت، آگاهی و حقیقت پافشاری می‌کنند.»

کمتر از یک هفته پس از آغاز این احضارها و بازداشت‌ها، نزدیک به ۳۰۰ استاد دانشگاه، هنرمند و فعال فرهنگی خارج از ایران در بیانیه‌ای مشترک این برخوردها را محکوم کردند.

در این بیانیه آمده است که در روزهای اخیر چهره‌هایی بازداشت یا احضار شدند که «شاخص‌ فکرشان جامعه‌گرایی و رویکرد انتقادی چپ نسبت به فساد و بی‌عدالتی و ویران‌گری اقتصادی−اجتماعی و زیست‌محیطی است.»

در این بیانیه آمده است «یورش به روشنفکران، یورش به جامعه است. در وضعیتی که بحران کارآیی در عرصه داخلی و خارجی به اوج رسیده و با درگیری‌های درونی بر سر آینده نظام ترکیب شده، نگرانی اصلی رژیم توان‌یابی جامعه به لحاظ فکر و تشکل است.

بازداشت‌شدگان و افرادی که احضار شده‌اند عمدتا از گردانندگان وبسایت «نقد اقتصاد سیاسی» بودند.

«نقد اقتصاد سیاسی» از وبسایت‌های نظری بود که در سال‌های گذشته بسیاری از نویسندگان و پژوهشگران با گرایش چپ مطالب خود را در آنجا منتشر می‌کردند.

به روزرسانی وبسایت نقد اقتصاد سیاسی از ۱۱ آبان ماه متوقف شده است.

پس از انقلاب بارها روشنفکران و حلقه‌هایی که گرایش چپ داشته‌اند، به صورت دسته‌جمعی بازداشت شدند.

نهادهای ناظر بر وضعیت حقوق بشر، بارها گزارش‌هایی درباره «بازداشت، تهدید، شکنجه، قتل» روشنفکران منتشر کردند.

در دهه‌ ۶۰ شمسی و همچنین اعدام‌های سال ۱۳۶۷ بازداشت‌ها و اعدام‌ها عمدتا متوجه گروه‌های و تشکیلات سیاسی چپ بود.

اما از دهه ۷۰ شمسی به بعد، به ویژه پس از تایید قتل‌های دگراندیشان و روشنفکران که به قتل سیاسی «زنجیره‌ای» مشهور شد، نگرانی‌ها از برخورد با روشنفکران ذیل اتهام‌های امنیتی یا با ماهیت احکام دینی افزایش یافت.

پیام برای این مطلب مسدود شده.

Free Blog Themes and Blog Templates