روز: یک روز پس از سخنان آیت‌الله خامنه‌ای پیرامون موافقت وی با “نرمش قهرمانانه” در دیپلماسی٬ دولت روحانی گفته است که از این مساله به خوبی استفاده خواهد کرد. هم‌زمان اصول‌گرایان مشغول رمزگشایی از سخنان رهبر جمهوری‌اسلامی هستند.

محمد باقر نوبخت، سخنگوی دولت، سخنان رهبر جمهوری‌اسلامی را “بسیار سنجیده” توصیف کرد و گفت: “دکتر روحانی و وزارت امور خارجه در مذاکرات خود همین منویات رهبری را لحاظ می‌کنند”.

نوبخت اضافه کرده است که رهبر جمهوری‌اسلامی همواره بر این عقیده بود که “مذاکرات هسته‌ای باید با تدبیر مدیریت شود” و اگر غیر از این بوده، او “تذکرات لازم را داده است”.

نوبخت اضافه کرده است که “قطعا با توجه به صراحت رهبری، این موضوع از سوی مجریان دولت به صورت قوی مورد ملاحظه قرار می‌گیرد”.

وی روز گذشته در دیدار با فرماندهان سپاه پاسداران گفته است: “عرصه دیپلماسی، عرصه لبخند و درخواست مذاكره و مذاكره است اما همه این رفتارها باید در چارچوب چالش اصلی فهم و درك شود… با مساله‌ای كه سالهای پیش نرمش قهرمانانه خواندم موافقم چرا كه این حركت در مواقعی بسیار خوب و لازم است اما با پایبندی به یك شرط اصلی”.

“نرمش قهرمانانه” یادآورکتابی است که خامنه ای سالها پیش از انقلاب و پیرامون معاهده صلح میان امام دوم شیعیان و حكومت أموى٬ ترجمه کرده بود. وی در این کتاب که با عنوان “صلح امام حسن” منتشر شده٬ این صلح را “پرشکوه‌ترین نرمش قهرمانانه تاریخ” توصیف کرده بود.

همین پيشينه باعث شده است که فعالان سیاسی٬‌ روی آن تاکید کنند و سخنان رهبر جمهوری‌اسلامی را تلاش وی برای تئوریزه کردن توافق با غرب توصیف کنند.

وب‌سایت عصر ایران٬ نزدیک به محمدباقر قالیباف٬ در همین زمینه نوشته است: “آیا اشاره ظریف و گذرای رهبر معظم انقلاب به این که «معتقدم به آنچه سال ها پیش نرمش قهرمانانه نامگذاری شد» یادآوری عنوان جانبی همان کتاب در ۴۴ سال پیش و صحه گذاری غیر مستقیم بر سیاست تنش زدایی و صلح طلبی نیست که با شیوه های جدید توسط دولت دکتر حسن روحانی دنبال می شود؟ اقتضای رهبری و تجربه ۳۴ ساله البته افزودن قید «به یاد داشتن حریف و دشمن» است”.

این برداشت البته مورد تایید تمام اصول‌گرایان نیست. محمدرضا نقدی٬ فرمانده بسیج٬ در این زمینه چنین گفته است: “اين سخنان به قدري واضح است كه براي هيچ فرد خردمندي هيچ جاي ترديدي باقي نمي گذارد كه از ديدگاه معظم له نه تنها مقاومت و ايستادگي در مقابل دشمن و نفي كامل حاكميت امريكا بر جهان با قاطعيت كامل ادامه دارد بلكه روند پيروزي هاي مستمر انقلاب اسلامي بر امريكا در منطقه و در عرصه جهاني ادامه خواهد يافت… بعضي كساني كه ديروز آقا در بيان خود، آنها را به عنوان واداده و پشيمان ياد فرمودند سعي مي كنند واژه نرمش قهرمانانه را از كل سخنان ديروز ايشان جدا كنند و از آن به عنوان تكرار صلح امام حسن (ع) ياد كنند. اين جماعت سالها پيش در محافل خودشان ضمن توطئه چيني گفتند اگر با انجام فلان كار پشت رهبري را خالي كنيم ايشان هم مجبور است مثل امام حسن(ع) با دشمن صلح كنند كه رهبري همان ايام جواب آنها را خيلي قاطع دادند”.

به گفته نقدی “صلح امام حسن يك اقدام مقدس، هوشمندانه و الهي است و به آن افتخار مي كنيم ولي آن مورد مربوط به روزگاري است كه مردم دور و بر ولايت را به خاطر بي بصيرتي رها كردند و سرداري براي مقاومت نمانده بود، نه براي مردم قهرمان، دلاور و بصير ايران كه با همه وجود در صحنه اند و هر جوان بسيجي شان سرداري پا به ركاب براي فتوحات بزرگ است”.

از سوی دیگر محمدجواد لاریجانی٬ دبیر ستاد حقوق‌بشر قوه‌قضاییه٬ در این زمینه گفته است: “به کار بردن اصطلاح نرمش قهرمانانه از سوی مقام معظم رهبری بیانگر آن است که این واژه بجا و در زمان خود انتخاب شده است؛ البته برداشت من این است که نرمش قهرمانانه، مطالبه رهبری از دستگاه دیپلماسی است و اینکه دیپلماسی نظام باید در جایگاهی قدرتمند قرار گیرد”.

روزنامه اصول‌گرای رسالت – نزدیک به حزب موتلفه – هم در این زمینه چنین نوشت: “در وضعيت کنوني ديپلمات ها و مذاکره کنندگان ما با توسل به اين ظرفيت سرشار دروني مي توانند جبهه عدالت خواهي و زياده طلبي و ظلم را براي افکارعمومي قابل تشخيص کنند و طلايه داران ظلم و بي عدالتي را در اذهان جهانيان محکوم نمايند. آمريکا، رژيم صهيونيستي و حاميان استکباري اين غده سرطاني پيش قراولان ظلم و بي عدالتي در جهان هستند. جنايتهاي اشغالگران آمريکايي و اسرائيلي در سوريه، عراق، فلسطين، افغانستان، پاکستان و… در تاريخ بشري بي سابقه است. بدون عدالت طلبي و مقابله با ظلم، هيچ نرمشي قهرمانانه نيست و هيچ انعطافي به نتيجه نمي رسد چرا که اين راه را ما در دوره اصلاحات تجربه کرديم و نتيجه اي نگرفتيم و امروز نيز آزموده را آزمودن خطاست”.

هم‌زمان وب‌سایت‌های اصول‌گرا٬ اقدام به بازنشر سخنانی از رهبر جمهوری‌اسلامی کرده‌ و برای تبیین مفهوم “نرمش قهرمانانه” تلاش کرده‌اند. این رسانه‌ها با اشاره به سخنرانی رهبر جمهوری‌اسلامی در سال هفتاد و پنج٬ به بخشی از سخنان وی اشاره کرده و نوشته‌اند: “نمایندگان سیاسى جمهورى اسلامى ایران در جهان باید تیزتر از شمشیر، نرم‌تر از حریر و سخت‌تر از سنگ و پولاد باشند. عرصه سیاست خارجى میدان نرمشهاى قهرمانانه است، اما نرمشى که در برابر دشمن تیز باشد. بنا بر این دیپلمات هاى ما باید در مواضع اصولى خود مستحکم بایستند و استقامت و پایمردى حضرت امام خمینى (رض) را الگوى خود قرار دهند”.

به نوشته‌ی این رسانه‌ها٬ سخنان رهبر جمهوری‌اسلامی نشان‌دهنده آن است که “نمایندگان سیاسی جمهوری اسلامی باید نرمشی تیزتر از شمشیر و سخت تر از پولاد و سنگ داشته باشند و بر مواضع اصولی خود مستحکم بایستند و استقامت و پایمردی امام(ره) را الگو قرار دهند. هدف کشتی گیر، غلبه نهایی بر رقیب و نرمش یک تاکتیک موقت است که هیچ نسبتی با عقب نشینی ندارد. «واگذار کردن بازی به رقیب به امید برد در آینده» را نمی توان نرمش نامید، در جریان همین بازی کنونی باید نرمش تاکتیکی به خرج داد و پیروز از میدان خارج شد”.

این سخنان رهبر جمهوری‌اسلامی در حالی نقل شده است که برخى ناظران سياسى، سخنرانى ديگرى از آیت‌الله خامنه‌ای در سال ۷۹ را يادآورى مى كنند كه با ادبياتى متفاوت از ادبيات امروز سخن گفته بود: “من به شما عرض كنم كه امروز دشمن قادر نيست. امروز به بركت ملتِ هوشياري مثل ملت ايران، به بركت افكار برانگيخته اي مثل افكار ملت ايران، به بركت انقلاب بزرگي مثل انقلاب اسلامي ايران، نه امريكا و نه بزرگتر از امريكا- اگر در قدرتهاي مادّي باشد- قادر نيستند حادثه اي مثل حادثه صلح امام حسن را بر دنياي اسلام تحميل كنند. اين جا اگر دشمن زياد فشار بياورد، حادثه كربلا اتّفاق خواهد افتاد”؛ گذشت ١٣ سال از اين سخنان اما شرايط را مشابه آنچه رهبر جمهورى اسلامى “حادثه كربلا” خوانده بود نشان نمى دهد و تعبير “نرمش قهرمانانه” مى تواند نشانه رسيدن به وضعيتى باشد كه آیت‌الله خامنه‌ای آن را “حادثه صلح امام حسن” توصيف كرده بود.