اسدی: روحانی ابتدا مشکل رانت‌خواران را حل کند
خودنویس: در واکنش به سخنان روز گذشته حسن روحانی مبنی بر دعوت از سرمایه‌گذاران خارجی و نیز ایرانیان سرمایه‌دار به کشور، جمشید اسدی، اقتصاددان معتقد است که رییس دولت ابتدا باید مشکل رانت‌خواران را حل کند.
حسن روحانی که به استان هرمزگان سفر کرده، روز گذشته ضمن دعوت از سرمایه‌گذاران خارجی و «به‌خصوص ایرانیان» برای سرمایه‌گذاری در جمهوری اسلامی گفت: «آغوش کشور به روی ایرانیان خارج از کشور باز است.»
روحانی افزود: «امیدواریم فعالان اقتصادی ایرانی خارج از کشور بتوانند برای آبادانی هر چه بیشتر ایران سرمایه گذاری کنند و همزمان موجب هدایت سرمایه های خارجی و ورود تخصص های گوناگون به کشور شوند.»
وی در تشریح این تحول در عرصه اقتصادی، به تسهیلاتی برای صادرات کالاهای ایرانی، توسعه تولید فرآورده‌های نفتی، پالایشگاهی، پتروشیمی و افزایش فعالیت مناطق آزاد و مناطق ویژه اقتصادی اشاره کرد.
دعوت حسن روحانی برای سرمایه‌گذاری در ایران در شرایطی است که جمشید اسدی، اقتصاددان مقیم پاریس، این دعوت را بیهوده ارزیابی می‌کند.
دکتر جمشید اسدی می‌گوید: «اقتصاد دارای دو لایه است، یک لایه روانی و یکی اقدامات عملی. در حوزه‌ی روانی خب مسلم است که سخنان حسن روحانی به‌لحاظ روانی مثبت‌تر از سخنان احمدی‌نژاد است، اما این حوزه‌ی روانی اکنون به سقف خود رسیده و هرچقدر هم مقامات ایران در این خصوص فریاد بزنند، مادام که اقدامات عملی انجام ندهند کسی برای سرمایه‌گذاری به ایران نخواهد رفت.»
آقای اسدی برای گفته‌های خود «دلار» را مثال می‌زند که در روزهای اخیر و علی‌رغم سخنان مثبت مقامات جمهوری اسلامی مبنی بر تلاش برای جذب سرمایه‌گذار و بازنگری در قراردادهای نفتی از مرز سه هزار تومان گذشت.
به‌گفته‌ی جمشید اسدی در حال حاضر بیم و هراس دوران احمدی‌نژاد وجود ندارد اما در حوزه‌ی عمل، و «حقوق تجارت» هیچ‌کاری انجام نشده است و اگر به گزارش نهادهای اقتصادی نگاه کنید وضعیت وخیم ایران کاملا نمایان است.
این اقتصاددان مقیم پاریس در ادامه به «خودنویس» می‌گوید: «حسن روحانی نخست باید در داخل مشکل رانت‌خواران و انحصارطلبان را حل کند. این‌که دائما چنین حرف‌های مثبتی بزند، دیگر به سقف خودش رسیده و حتی در فضای روانی هم دیگر موثر نیست.»
وی می‌افزاید: «الان ببینید در حقوق تجارت وضعیت قوه قضاییه بسیار مهم است. حال فرض کنید شرکتی چندین میلیون دلار خود را بردارد بیاورد به ایران و همان‌طور که عده‌ای به جلوی سفارت بریتانیا رفتند و آن اقدامات را انجام دهند با بهانه‌ای جلوی این شرکت هم بروند و یا مشکلی برای آن بوجود بیاورند، آیا قوه قضاییه مستقل است؟ آیا حکم و رایی درست در باره‌ی آن خواهد داد و آیا شما تصور می‌کنید شرکت خارجی که می‌خواهد میلیون‌ها دلار خود را به ایران بیاورد این مسائل را نادیده می‌گیرد؟ آیا این شرکت به مصادره کردن اموالش، آرای یک قوه قضاییه که مستقل نیست و .. فکر نمی‌کند؟!»
آقای اسدی در توضیح گفته‌های خود «مک‌دونالد» را مثال می‌زند و می‌گوید: «همین سال‌ها پیش بود که بحث شد شرکت “مک‌دونالد” شعبه‌ای در ایران بزند، شما دیدید چه هیاهویی برپا شد و چه مقامات و چهره‌های مذهبی سیاسی چه سخنانی بیان کردند. خب وقتی کم‌ترین سخنی درباره‌ی این موضوعات به گوش یک شرکت خارجی می‌رسد هیچ‌گاه سرمایه‌اش را به چنین مکان ناامنی نمی‌برد.»
به‌گفته‌ی این اقتصاددان مساله‌ی حقوق تجارت در ایران بسیار وخیم است و وضعیت مناسبی ندارد و بنابراین هرچقدر هم بگویند بیایید سرمایه‌گذاری کنید کسی نمی‌آید.
به آقای اسدی می‌گویم وزارت نفت با مدیریت بیژن نامدار زنگنه به‌دنبال آن است که در قراردادها بازنگری و آن‌ها را برای مشتریان خارجی جذاب‌تر کند. آیا فکر نمی‌کنید این مساله منجر به افزایش سرمایه‌گذاری شود؟
جمشید اسدی: «مساله‌ی نفت هم که زنگنه بگوید فرقی نمی‌کند. البته نفت ایران بازار بزرگی است ولی باز هم همین مساله‌ی حقوق تجارت و تصمیم‌گیر نبودن دولت برای سرمایه‌گذار مهم است. ضمن این‌که هرچقدر هم زنگنه و روحانی تلاش کنند نمی‌توانند صادرات نفت را به شش میلیون بشکه قبل از انقلاب برسانند.»
وی می‌افزاید: «در کنار این‌ها مساله‌ی بزرگ تحریم‌هاست که هنوز چیزی از آن کاسته نشده و فقط یک توافق موقت انجام شده است. حال اگر قراردادها هم اساسا یک‌طرفه و فوق‌العاده سودآور برای طرف مقابل تنظیم شود، وقتی تحریم اجازه‌ی سرمایه‌گذاری، اجازه‌ی جابه‌جایی مالی و .. را نمی‌دهد چه می‌توانند بکنند.»
این اقتصاددان بازهم تاکید می‌کند: «در ثانی حتی اگر تحریم‌ها هم برداشته شود باز هم مساله‌ی حقوق تجارت باقی است و این حقوق تجارت موضوع بسیار مهمی است که روحانی باید به‌جای حرف زدن و دعوت کردن روی آن کار کند.»
آقای اسدی می‌گوید: «در کنار همه‌ی این‌ها دلم می‌خواهد این را به‌صراحت اعلام کنید که اگر آقای روحانی موفق به جذب سرمایه گذاری شود خدمتی به کشور کرده، اما باید بدانیم این خدمت کردن با خیال‌بافی و آرزو و معجزه میسر نمی‌شود و باید کار عملی انجام داد.»
نظر آقای اسدی را درباره‌ی دعوت روحانی برای بازگشت ایرانیان سرمایه‌دار به کشور می‌پرسم؟
آقای اسدی می‌گوید: «اولا آقای روحانی مگر صاحب‌خانه است که دعوت می‌کند. آن کشور مال ماست. مال همه‌ی ایرانیان است. این شما بودید که آن‌ها را فراری دادید، ما که مشکل نداشتیم ما که با کشور و آب و خاک‌مان مشکل نداشتیم و نداریم. این شما بودید که برای همه مشکل درست کردید و همه را فراری دادید و حالا هم که کفگیر اقتصادی‌تان به ته دیگ خورده و مایل به بازگشت آن‌ها هستید مشکلات کوچ را حل کنید نه این‌که فقط حرف بزنید.
وی می‌افزاید: «این‌که کشور را برای خودشان بدانند و در زمان انتخابات رهبری بگوید هر ایرانی رای بدهد و در زمان بحران اقتصادی دست به دامان ایرانیان سرمایه‌دار بشوند که نمی‌شود. ضمن این‌که در همین گفتار هم صادق نیستند و هر یک مقامی حرفی می‌زند. مثلا در مورد همین آقایان موسوی و کروبی ببینید، روحانی یک چیزی می‌گوید، محسنی‌اژه‌ای چیز دیگری می‌گوید فلان مقام حرف از توبه می‌زند و هرکسی حرف خود را می‌زند و روحانی باید در عمل ثابت کند که چه میزان تصمیم‌گیرنده است. آیا او می‌تواند در همین ابتدا انحصارات واردات را بردارد؟ آیا می‌تواند قراردادهای بدون مناقصه‌ی سپاه را از دست آن‌ها بگیرد؟ آیا می‌تواند امنیت اقتصادی در حقوق قضایی را ایجاد کند؟ اگر توانست سرمایه‌گذار هم خواهد آمد.»
جمشید اسدی در پایان هم می‌گوید: «اصلا سرمایه‌گذاری که می‌خواهد میلیون‌ها دلارش را بیاورد به کنار، آیا در این شرایط خود من و شما حاضریم اندکی پس‌اندازمان را در این جایی که به‌شدت ناامن است وارد کنیم؟»
دکتر فریدون خاوند، اقتصاددان مقیم پاریس هم در خصوص دعوت دولت از سرمایه‌گذاران می‌گوید: «ایران، به گفته مسوولان ارشد دولت یازدهم، باید برای سه میلیون بی‌کار فعلی و پنج میلیون نفری که از دانشگاه‌ها به بازار کار سرازیر می‌شوند، فرصت شغلی به وجود بی‌آورد. محافل کارشناسی تهران می‌گویند برای هر شغل صنعتی، باید صد میلیون تومان سرمایه‌گذاری کرد، که البته این رقم، بر پایه محاسبات متکی بر تورم، تا سیصد میلیون تومان هم بالا می‌رود. بنابراین این موج عظیم بی‌کاری نشان‌دهنده‌ی عطش مقامات ایران برای سرمایه‌گذاری است.»
آقای خاوند در پاسخ به این پرسش که سرمایه‌گذاران غربی چه واکنشی از خودشان نشان می‌دهند و آیا حاضرند در ایران سرمایه‌گذاری کنند هم می‌گوید: «ایران کشور بسیار مهمی است. طبقه متوسط قابل ملاحظه‌ای دارد با قدرت خرید مناسب. به بازارهای مهمی دسترسی دارد، از خاورمیانه گرفته تا قفقاز و آسیای مرکزی، و نیروی کار نسبتا بالایی را هم در اختیار دارد. منتها در مرحله فعلی باید توافق ژنو در زمینه هسته‌ای جنبه نهایی پیدا کند و پرونده تحریم باید یک‌بار برای همیشه به بایگانی تاریخ سپرده بشود. تا وقتی این مانع بر جاست، از سرمایه‌گذاری انبوه شرکت‌های خارجی در ایران خبری نخواهد بود.»
وی می‌افزاید: «البته به جز تحریم و پیچ و خم‌های موجود در راه رفع آن، موانع دیگری هم بر سر ورود سرمایه‌های خارجی به ایران وجود دارد. برای مثال در زمینه نفت و گاز، ایران باید قراردادهای تازه‌ای را به شرکت‌های خارجی پیشنهاد کند چون قراردادهای قدیمی (معروف به بیع متقابل) دیگر جذاب نیستند. گویا کمیته‌ای که برای بازنگری در قرار دادهای نفتی به وجود آمده، قرار است به زودی نتیجه کارش را اعلام کنند. مساله در آن‌جا است که از بیست سال پیش به این طرف در مورد تغییر قراردادهای قدیمی در جمهوری اسلامی صحبت می‌شود، ولی هنوز کاری در این زمینه انجام نگرفته است.»
پیام برای این مطلب مسدود شده.