بی‌بی‌سی: جلسه استیضاح عبدالرضا شیخ‌الاسلامی، وزیر کار، به دلیل انتصاب سعید مرتضوی به سمت مدیرعاملی “صندوق سازمان تامین اجتماعی”، با سخنان محمود احمدی‌نژاد و علی لاریجانی به جنجال کشیده شد.

احمدی‌نژاد در این جلسه، اقدام به افشای مکالمه‌ای میان فاضل لاریجانی – برادر رییس مجلس – با سعید مرتضوی کرد. مسئله‌ای که با واکنش تند علی لاریجانی روبه‌رو شد. در این میان، سئوال این که چرا احمدی‌نژاد دست به این افشاگری زد و آیا این عمل، می‌تواند در آینده نزدیک، عرصه سیاسی را به نفع وی تغییر دهد؟

اتفاقی که روز یک‌شنبه رخ داد، عملی شدن تهدیدی بود که مدت‌ها بر زبان نزدیکان احمدی‌نژاد جاری شده بود. از زمان مجلس هشتم و بحث طرح سئوال از احمدی‌نژاد، حامیان وی در رسانه‌ها گفته بودند که در صورت احضار او به مجلس برای پاسخ‌گویی، رئیس دولت دهم اقدام به افشای برخی مسائل درباره مسئولان نظام خواهد کرد.

همان زمان، روزنامه ایران خبر از هزاران صفحه سند از مسئولان مختلف جمهوری‌اسلامی داده بود که در اختیار محمود احمدی‌نژاد قرار دارد. اسنادی که به گفته اصول‌گرایان، در زمان سرپرستی محمود احمدی‌نژاد بر وزارت اطلاعات، در اختیار او قرار گرفته است.

نخستین نکته‌ای که درباره این اتفاق‌ باید مورد توجه قرار داد، آن است که محمود احمدی‌نژاد اهمیتی برای بحث استیضاح وزیر کار خود قائل نبود. با توجه به جو منفی مجلس علیه سعید مرتضوی و عدم دخالت رهبر جمهوری‌اسلامی در مسئله استیضاح، وی احتمالا حدس می‌زد که وزیر وی به هر شکل، قادر به گرفتن رای اعتماد مجدد نخواهد بود.

از سوی دیگر حمایت‌های دولت از سعید مرتضوی – که حتی به تغییر قانون در هیات وزیران نیز منجر شد – آن‌قدر هزینه‌زا بود که بلاشک احمدی‌نژاد اجازه نمی‌داد که برکناری یک وزیر به بهانه مرتضوی، با هزینه پایین رخ دهد.

تهدیدهای مکرر احمدی‌نژاد درباره افشای برخی ناگفته‌ها در سال‌های گذشته و عدم بیان آن‌ها، باعث این شده بود که چنین تهدیدهایی از سوی اصول‌گرایان جدی گرفته نشود.

احمدی‌نژاد اما با انتشار این فیلم با یک تیر دو نشان زده است: از سویی اثبات کرده که مدارکی از مسئولان مختلف در اختیار دارد و از سویی نشان داده که اجازه نخواهد داد برخورد با وی و نزدیکانش، بدون هزینه بماند.

احمدی‌نژاد با افشای سندی که در اختیار داشت در جلسه مجلس – که به طور مستقیم از رادیو نیز پخش می‌شد – اقدام به تغییر در صحنه بازی سیاسی ایران کرده است: شکی نیست که در سی و چهار سال گذشته مسئولان جمهوری اسلامی از هر دو گروه عمده حاضر در عرصه سیاسی، اطلاعات یا اسنادی از فسادهای مالی یکدیگر داشته‌اند، اما به ندرت اتفاق افتاده که چنین فسادهایی در سطح هیات دولت مطرح و افشا شود.

رییس دولت حالا خود حدود زمین بازی را مشخص کرده است: او نشان داده این توانایی را دارد که برای رسیدن به اهداف خود، دست به هر کاری بزند. در این زمین بازی اما او بلاشک پیروز بلامنازع خواهد بود: هرگونه افشاگری از سوی اصول‌گرایان درباره فسادهای احتمالی سیاسی و اقتصادی احمدی‌نژاد، به شکل بدل به زیر سئوال بردن رهبر جمهوری اسلامی هم خواهد بود که تاکنون حمایت تمام قدی از دولت احمدی‌نژاد کرده است. ضمن آن‌که رئیس دولت را تحریک خواهد کرد که دست به افشاگری‌های بیشتر بزند.

از سوی دیگر احمدی‌نژاد با وجود حضور هفت سال و نیمه در جایگاه نفر دوم کشور، هم‌چون سال 84 خود را در موضع اپوزیسیون نظام قرار داده و عدم کارآیی دولت خود و فساد و مشکلات اقتصادی کشور را به “باندی” منتسب می‌کند که دارای نفوذ در حاکمیت هم هستند. بدین ترتیب او این باور عامیانه را که “حاکمان همه فاسدند” تقویت می‌کند و در عین حال خود را در نقش یک منجی معرفی می‌کند که قصد دارد این فساد را از میان ببرد.

نباید فراموش کنیم که احمدی‌نژاد از همان سال 84 قشر خاصی را مخاطب اصلی خود قرار داد که معمولا زیر خط فقر هستند و از حضور دولت‌مردی در نقش رابین هود استقبال می‌کنند.

برای احمدی‌نژاد، بازی تازه آغاز شده است. افشاگری علیه یکی از برادران لاریجانی، نه پایان، که شروعی دوباره بود برای احمدی‌نژاد. با توجه به ادعای لاریجانی مبنی بر پیغام‌های احمدی‌نژاد به وی برای پخش این فایل، او احتمالا می‌دانست که لاریجانی در مقابل او موضع تندی خواهد گرفت و وزیر کار نیز موفق به اخذ رای اعتماد نمی‌شود.

با این کار اما پیامی را به حاکمیت مخابره کرد، مبنی بر این‌که او را نمی‌توان به همین راحتی و بدون صرف هزینه کنار زد.

نکته‌ دیگری که احمدی‌نژاد روی آن حساب باز کرده، عدم تمایل آیت‌الله خامنه‌ای به برکناری دولت اوست. تاکنون بسیاری از چهره‌های اصول‌گرا – نظیر محمدرضا باهنر و احمد توکلی – صراحتا گفته‌اند که تنها دلیل دوام دولت احمدی‌نژاد، حمایت‌های رهبر جمهوری اسلامی و تمایل او برای به پایان رسیدن مسالمت‌آمیز دولت دهم است.

آیت‌الله خامنه‌ای در سال 88 تمامی تخم مرغ‌های خود را در سبد احمدی‌نژاد قرار داد و طبیعتا در شرایط فعلی، امکان برکناری احمدی‌نژاد را ندارد.

نشان دادن چراغ سبز به اصول‌گرایان برای طرح بحث عدم کفایت ئییس دولت دهم، می‌تواند عرصه سیاسی کشور را چند ماه مانده به انتخابات دچار تشویش کند و از سوی دیگر در عرصه بین‌المللی نیز پیامی نخواهد داشت جز ناتوانی جمهوری اسلامی برای مهار و حل بحران‌ها.

احتمالا می‌توان حدس زد که لغو ناگهانی نشست‌های خبری احمدی‌نژاد و لاریجانی، با دستور آیت‌الله خامنه‌ای رخ داده است.

می‌توان انتظار داشت که روسای قوا توبیخ شوند و شاید چند تن از نزدیکان احمدی‌نژاد که در قوه قضائیه پرونده دارند، برای زهر چشم گرفتن از او، محاکمه شوند. با این وجود یک نکته، غیرقابل انکار خواهد بود: احمدی‌نژاد بازی در زمینی را آغاز کرده که با توجه به روحیاتش، احتمال کمی دارد از آن بازنده خارج شود، مگر آن‌که رهبر جمهوری اسلامی تدبیری جدید برای مهار او اتخاذ کند.