روز: اختلاف طبقاتی بی سابقه در ایران خود را در مناسک آیینی محرم هم، که خبرگزاری رویترز از آن به عنوان “فستیوال” یاد کرده ،نشان می دهد؛ اختلافی که به نحوه مشارکت در فستیوال محرم نیز کشیده شد.

به گزارش شاهدان عینی و رسانه های خبری مراسم عزاداری امسال در روزهای تاسوعا و عاشورا که با سرمای شدید و بارش باران همراه بود، بیش از هر چیز در صف های طویل دریافت غذای نذری و گشت زنی با خودرو خود را نشان داد.
در مناطق شمال شهر تهران و از جمله خیابان فرشته که پاساژ “سام سنتر” در ورودی اش به مشتریان وعده برگزاری قرعه کشی یک هواپیمای شخصی دو نفره را داده بود، رژه خودروهای میلیاردی یا همان “دسته عزاداران ماشین سوار” باعث شده بود تا برخی از عکاسان و توریست ها خود را برای ظهر عاشورا به این نقطه برسانند.

غذاهای نذری هیات های متعلق به ثروتمندان نیز با دیگر هیات ها متفاوت بود به طوری که سایت اقتصاد امروز با بررسی “منوی نذری” چند هیات متعلق به ثروتمندان نوشت: “حتما وصف نوع غذاهایی که در این شب پخش می شود را شنیده اید؛ غذاهای نامتعارف مثل میگو سوخاری و البته با کیفیت بالا. هیاتی که برای این سه شب پول زیادی خرج می کند و گفته می شود علی دایی هم یکی از بانیان آناست. البته وقتی این مسئله را با دختر بانی اصلی هیات مطرح می کنیم، آن را نه تایید می کند و نه تکذیب”.

“چنجه ظهر عاشورا” در یک هیات در نیاوران، دیس های “سوشی” در پاساژ سام سنتر، شیرکاکائو و شیر آناناس هایی با مارک “دنت” در خیابان ولیعصر در حوالی تجریش، چلوکباب برگ و جوجه کباب و… نیز از دیگر نذری هایی ست که طی روزهای گذشته در تهران توزیع شد و البته فقرا از دریافت آنها بی نصیب ماندند.

به گزارش خبرنگاران روز از تهران یکی از ویژگی های نذری دادن نوکیسه ها و ثروتمندان، تشکیل صف های چند صد متری برای دریافت غذا از سوی مردم بود. اما جالب آنکه عمده افراد حاضر در این صفوف را خود ثروتمندان تشکیل می دادند؛ افرادی که با خودروهای لوکس منتظربودند تا توزیع غذا آغاز شود هرچند عمدتا ادعا می کردند که برای “ثواب” به دنبال غذای نذری آمده اند. برخی از آنها نیز گفته اند با استفاده از این فرصت می خواهند با دیگر هم طبقه ای های خود بیشتر آشنا شوند.

در همین باره، روزنامه خراسان می نویسد: “در اين سفره ها بايد نشاني از خلوص و صميميت باشد اما متأسفانه گاهي تشريفات و تجملات آن قدر زياد مي شود که مردم را از اصل و فلسفه عزاداري دور مي کند و کم کم يادشان مي رود که هدف از برپايي سفره نذري، اظهار ارادت به خاندان پاک پيامبر و تعميق اعتقادات ديني و مذهبي بوده است، نه به رخ کشيدن سفره هاي مجلل و پرزرق و برق با انواع غذاهاي رنگارنگ و تشريفات خاص”.

این روزنامه به نقل از یکی از شهروندان می افزاید: “هر روز به تشريفات سفره هاي نذري و مراسم عزاداري که در مناسبت هاي خاص برگزار مي شود افزوده مي شود. متاسفانه هر شب در مقابل در حسينيه اي که به آن مي روم مي بينم که عده اي از کودکان و بزرگسالاني که تنگدست هستند، در صف گرفتن غذاي نذري ايستاده اند و به زحمت کاسه اي حليم به آن ها مي رسد اما عده اي ديگر با خودروهاي لوکس مي آيند و بدون اين که در مجلس عزاداري شرکت کنند، چندين کاسه حليم براي خود و اقوام شان مي گيرند. برپايي چنين مجالسي در حالي است که گاهي اوقات، ذره اي از اين نذري ها به دست مستمندان نمي رسد و نه تنها سودي ندارد بلکه بدعت هاي اجتماعي را پايه گذاري مي کند.براي برپايي برخي سفره هاي نذري، نسخه هاي قابل توجهي پيچيده مي شود که گاهي فراهم کردن امکانات چنين مراسمي روزها طول مي کشد و صاحب مجلس از ياد مي برد که هدف اصلي برگزاري اين مراسم چه بوده است. متاسفانه اين گونه تجملات دست و پاگير حتي در اعتقادات ما رسوخ کرده و در سفره هاي نذري هم خودش را نشان مي دهد و دست و پاي ارادتمندان خالص را مي بندد”.

یکی دیگر از شهروندان نیز می گوید: “هیاتی جبل عاملی های لبنان هم در ایران شعبه نذری پزی دایر کرده است! محل این هیات در خیابان ملاصدرا و در نزدیک محلی است که کارتن خواب ها در زیر پل های اتوبان چمران اقامت دارند. در طول شب های ماه محرم این هیات لبنانی که محمود خردبین و داماد لبنانی اش به همراه برخی از عوامل سپاه قدس و حزب الله لبنان بانی آن بودند، به افراد خاصی نذری می داد و اگر هر یک از این کارتن خواب ها برای دریافت غذای نظری به این هیات مجلل نزدیک می شد، برخی عوامل هیات او را دور می کردند”.

زد و خورد و درگیری های شدید فیزیکی در هیات های عزاداری و صف های نذری نیز از جمله ویژگی های دیگر محرم امسال بود. به طوری که در برخی از هیات های پرجمعیت، در صورت بروز درگیری بر سر گرفتن غذای نذری، عوامل نیروی انتظامی ناچار به دخالت می شدند.

گفتنی آنکه ماجرای نذری در ماه محرم آنقدر برای مردم، فقرا و البته ثروتمندان جدی شده بود که شهرداری تهران سایتی به نام نذری یاب راه اندازی کرده بود تا هر کس قبل از حضور در خیابان و گشتن به دنبال یک بشقاب غذای نذری، از اماکن توزیع غذا مطلع شود و ثروتمندان نیز بدانند که برای دیدن و به رخ کشیدن خودروهای لوکس باید به کدام هیات ها بروند.

مسئله چشم و همچشمی و خودنمایی در مراسم عزاداری محرم کار را به آنجا رسانده که در تهران، آرایشگاه های زنانه اقدام به تبلیغ آرایش ویژه محرم کرده بودند.