رادیوفرانسه: دریاچه بختگان در بخش های وسیعی به شوره زار بدل شده است
مردم استان فارس در حرکتی نمادین، با ریختن آب به کویر باقی مانده از دریاچه بختگان، به نوعی نسبت به خشک شدن آن اعتراض کردند و همچنین به گفته رسانه ها “ابراز امیدواری کردند تا به زودی دوباره آب به این دریاچه بازگردد.”
در سال 1386 سد “سیوند”با تمامی مخالفت های مردمی و کارشناسان توسط دولت محمودی احمدی نژاد آب گیری شد. سدی در نزدیکی شهر شیراز و مناطق تاریخی تنگ بلاغی و پاسارگاد.

سه سال پس از آبگیری این سد، تقریبا تمامی پیشبینی های کارشناسان و مخالفان ساخت و آبگیری این سد که طرح های اولیه آن در سالهای 1340 تهیه و ساخت آن از سالهای دهه 70 آغاز شده بود به واقعیت پیوست.
آبی نهایتا در پشت سد سیوند جمع نشد، گل سنگ ها بر روی آثار تاریخی مانند پاسارگاد پدیدار شدند و دریاچه بختگان، دومین دریاچه داخلی ایران خشک و مبدل به یک فاجعه زیست محیطی در منطقه شد.
حالا مردم منطقه و نگهبانان پارک ملی بختگان که زندگی و طبیعتشان تحت تاثیر خشک شدن دریاچه بختگان قرار گرفته است در مراسمی نمادین، با کوزه قطراتی آب به تن خشکیده این دریاچه ریخته اند تا هم اعتراضی به وضعیت این دریاچه مهم مرکزی ایران کرده باشند و هم شاید نشانه از امید به روزی که دوباره آب به این دریاچه بازگردد.
البته تنها متهم خشک شدن دریاچه بختگان، سد سیوند نیست. کاهش بارش باران و سد “درودزن”که مسوول تامین آب شرب شیراز و اراضی پایین دست و دریاچه بختگان است نیز در این زمینه نقش موثری دارند.

سد درودزن برای تامین آب کشاورزی بیش از 130 هزار هکتار زمین کشاورزی که نیاز به آب دارند حق آبه دریاچه بختگان را رها نیمکند.
به گفته کارشناسان نحوه آبیاری قدیمی و غیر مسوولانه زمین های کشاورزی از عوامل مهم کمبود آب و در نتیجه عدم پرداخت حق آبه دریاچه بختگان است.
رئیس گروه محیط ‌زیست آب منطقه‌ای استان فارس در این باره گفته است:”در سال گذشته میزان بارندگی از حد متوسط پایین‌تر بوده به همین دلیل خشکسالی طی 6 سال آینده نیز تداوم دارد. در حال حاضر سد درودزن حدود 500 میلیون مترمکعب آب دارد در صورتی که ظرفیت آن از یک میلیارد مترمکعب بیشتر است. از این 500 میلیون مترمکعب، معادل 200 میلیون مترمکعب باید طی یک ماه آینده برای کشاورزی پایین‌دست دریاچه سد درودزن رها شود و فقط 300 میلیون متر مکعب برای پایداری آن باقی می‌ماند.
باید هر سال 10 الی 20 درصد از مصرف آب در حوزه کشاورزی کاسته شود. اگر در مصرف آب در حوزه کشاورزی تغییراتی حاصل نشود و آب در حوزه بالادست به میزان زیادی مصرف شود با چالش آبی روبه‌رو خواهیم بود. در کجا شاهد هستیم در یک استان بیابانی و نیمه‌خشک برنجکاری صورت گیرد؟”
نکته قابل توجه آنکه طی تحقیق یک موسسه بین المللی که طی سال های دهه 70 صورت گرفته با وجود سالم بودن زیست بوم دریاچه بختگان، از میزان خشک شدن دریاچه به علت عدم مدیریت آب، سد سازی و استفاده از آب های زیرزمینی برای کشاورزی ابراز نگرانی و میزان آن بین متوسط تا زیاد عنوان شده است.

دریاچه بختگان پیش از خشک شدن کامل

حالا با خشک شدن دریاچه بختگان، زندگی هزاران هزار انسان، حیوانات و گیاهان منطقه تحت تاثیر “کویر”باقی مانده به جای دریاچه قرار گرفته است.
با توقف آب ورودی و خشک شدن دریاچه بختگان، به گفته متخصصان محیط زیست، زمین های کشاورزی، چاه ها و باغ های اطراف منطقه خشک شدند.
هزاران هزار پرنده مهاجر و بومی در پی خشک شدن بختگان یا جان دادند و یا دیگر به آن منطقه نیامدند که خود آسیب بسیار بزرگی به زیست بوم منطقه وارد کرده است. به گفته فعالان محیط زیست محلی، تنها در یک مورد بیش از دو هزار جوجه فلامینگو مرده از این دریاچه جمع آوری شده است و هفت هزار فلامینگوی سرگردان توسط نگهبانان محیط زیست منطقه جمع آوری شده اند.

شوره زار به جا مانده از دریاچه بختگان

آسیب عمده دیگری که خشک شدن دریاچه بختگان به منطقه وارد کرده است ناشی از کاهش رطوبت هوا در منطقه است.
رطوبت ناشی حاصل از دریاچه بختگان و وجود کوه های مرتفع در منطقه باعث رشد و نمو درختانی مانند انجیر، بادام و زیتون شده بود که با از بین رفتن بختگان عملا این محصولات منطقه نیز از بین رفته است.
در دشت ها و دامنه های مجاور دریاچه، باغداری و کشاورزی رایج بود و باغ های فراوان انجیر، انار و انگور وجود داشت. علاوه بر این ها، انواع دیاتومه ها و جلبک ها، انواع گیاهان شور پسند گز و نی، تنگس، قیچ، آویشن، کاکوتی، باریم گل نرگس، کیکم، زیره و باریجه دیده می شدند که همگی از بین رفته اند.
شوره زار باقی مانده در کف دریاچه نیز همراه با باد به زمین های کشاورزی اطراف برده شد و به توانایی کشت و زرع زمین های اطراف آسیب جدی وارد شده است.