رادیوفردا: ممانعت از اجرای زنان نوازنده یا همخوان روی سن در ایران تازگی ندارد، اما شدت آن در ماه‌ها و هفته‌های گذشته بالا رفته است. تاکنون این برخورد در شهرستان‌ها مشاهده شده بود، اما اکنون دامنه آن به تهران هم کشیده شده و در تازه‌ترین نمونه، میکروفون‌های زنان خواننده در کنسرتی در تالار وحدت قطع شده است. ​

به گزارش روزنامه شرق به نقل از یکی از شرکت‌کنندگان در کنسرت مراسم اختتامیه جشنواره تولیدات دانشجویی دانشجویان مراکز علمی و کاربردی فرهنگ و هنر در روز دوشنبه ۲۷ بهمن‌ماه، میکروفون‌های زنان همخوان ارکستر آکادمی هنر وابسته به دانشگاه علمی-کاربردی واحد چهار حین اجرا قطع شد.

​​روزنامه شرق از امین سالمی، رهبر ارکستر نقل کرده است: «گروه ما دارای یک خواننده مرد و دو همخوان زن بود. این موضوع هیچ وقت مشکل نبوده و ما ضمن پایبندی به قوانین جامعه، طبق قانون عمل کردیم. ظاهرا قبل از اجرا، شخصی که هویتش مشخص نیست، خواستار قطع صدای میکروفون همخوان های زن ارکستر شده است. بعد از تمام شدن اجرا، تماشاگران گفتند که صدای همخوان‌های زن از ميکروفون‌ها پخش نشده و پس از پیگیری‌هایی که انجام دادیم، متوجه شدیم صدای آنها تنها از طریق باندهایی که برای پخش صدا روی سن قرار داشته پخش شده است.»

آقای سالمی همچنین درباره آمران این کار گفته است: «وقتی برای بررسی این مشکل به سراغ صدابردار رفتم، او گفت که قبل از اجرا افرادی با بیسیم در دست به او دستور داده‌اند صدای همخوان‌های زن را قطع کند و هرچه اصرار کردم این افراد چه کسانی بوده‌اند، پاسخ روشنی نداد. تا کنون هم کسی پاسخگوی مشکل پیش آمده نبوده است.»

رهبر ارکستر آکادمی هنر گفت: «تماشاگرانی که متوجه قطع شدن صدای میکروفون‌های همخوانان زن شده بودند، گفتند زنان گروه ما نقش دکور روی صحنه را داشته‌اند و من از اینکه با زنان موسیقیدان ما چنین برخوردی صورت گرفته است، ناراحتم. این کار بدون اطلاع من و حتی بدون اینکه من دلیلش را بدانم صورت گرفته و شخصیت دو همخوان زن زیر سئوال رفته است. البته انتقاد من شخصی است و از جانب خودم صحبت می‌کنم. من پیش از شروع مراسم از ساعت ١١ تا ١٥:٣٠ برای تمرین گروه در سالن حضور داشتم و فکر می‌کنم در این مدت فرصت کافی وجود داشت که موضوع را به من بگویند.»

ممانعت از حضور زنان نوازنده در اصفهان

​​یک روز پیش از این اتفاق یعنی ۲۶ بهمن‌ماه، در جریان کنسرت همایون شجریان و برادران پورناظری عده‌ای در اعتراض به حضور سه زن نوازنده روی سن، در سئانس اول وارد سالن کنسرت شده و تلاش کردند مانع از آغاز اجرا شوند. درپی این جریان محمد قطبی مدیرکل اداره فرهنگ و ارشاد اسلامی استان اصفهان با انتشار بیانیه مفصلی نسبت به حاشیه‌های کنسرت همایون شجریان واکنش نشان داد و نوشت: «اجرای همایون شجریان که با حمایت صریح شخص آقای استاندار صورت گرفت، نشانی بود از اقتدار آواز ایرانی و موسیقی محلی، اجرایی بود که با بند بند قوانین کشور مطابقت داشت و حریم‌ها و حرمت‌ها را رعایت کرده بود. آنان‌ که اعتراض دارند یا قانون را نمی‌شناسند یا خود را بالاتر از قانون می‌پندارند.»

تهدید پری ملکی در جشنواره موسیقی فجر

محدودیت حضور زنان روی سن در جشنواره موسیقی فجر نیز ادامه یافت. استاد آواز و موسیقیدان نامی پری ملکی به خاطر این تهدیدها از شرکت در کنسرت ۲۴ بهمن با گروه «خنیا» در ایوان شمس امتناع کرد. منصور ملکی، همسر پری ملکی در شرح این مورد به روزنامه شرق گفته است: «به دنبال حواشی که برسر همخوانی یا تک‌خوانی آلبوم «تو را ای کهن بوم وبر دوست دارم» پیش آمد، دست‌اندرکاران موسیقی نگران بودند و مسئولان جشنواره تهدید شده بودند که همخوان زن در جشنواره حضور نداشته باشد. این درحالی بود که جدول جشنواره منتشر و اطلاع رسانی شده بود.»

​​منصور ملکی همچنین گفت: «خانم ملکی علاوه بر اجرا در تالار شمس، قرار بود ٢٥بهمن هم اجرایی در کرج داشته باشد که یکی از مسئولان جشنواره در تماس با او این موضوع را بیان کرد که در صورت موافقت پری ملکی، همخوان زن در کنسرت حضور نداشته باشد و او هم باتوجه به برهم خوردن نظم احتمالی جشنواره، پیشنهاد را پذیرفت.»

توضيحات مدیر دفتر موسیقی

به گزارش ایسنا پیروز ارجمند، مدیرکل دفتر موسیقی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، در این‌ باره توضیح داد: «گروه موسیقی “خنیا” دو همخوان زن و دو همخوان مرد دارد و شکل فعالیت‌شان نیز هیچ مشکلی ندارد، اما با مشورتی که در شب اجرا داشتیم، به این نتیجه رسیدیم که اجرا این‌گونه روی صحنه برود و در واقع این موضوع با توافق گروه انجام شد.»

​​آقای ارجمند درباره شرایط فعلی حضور زنان روی صحنه گفت: «متأسفانه درج خبرهای ناصواب که در واقع یک نوع، بی‌تقوایی خبری بود، بر شرایط تأثیر گذاشت. ما در دفتر موسیقی به جای این‌که به مسائل مهم‌تر بپردازیم، همیشه در حال جواب دادن هستیم تا شرایط را تلطیف کنیم و توضیح بدهیم که خطایی نکرده‌ایم.»

مدیرکل دفتر موسیقی با اشاره به بازبینی‌های فراوانی که پیش از انتشار آلبوم «تو را ای کهن بوم وبر دوست دارم» انجام شد و روشنایی و شفافی صدای خواننده زن از او گرفته شد، در بخش دیگری از سخنانش، اظهار کرد: «ما در این مدت، کارهایی را که در دولت قبل با عنوان همخوانی منتشر شده، بار دیگر کارشناسی کردیم و متوجه شدیم که در آن زمان، در برخی آثار صدای خواننده‌ی زن حتی بالاتر از صدای مردان بوده است و می‌توانم بگویم در آن آثار، نسبت صدای خواننده‌ زن به خواننده مرد، ۸۰ به ۲۰ بوده است.»

مسئولان فرهنگی و سیاسی جمهوری اسلامی معمولاً تنها از پوشش صدای زنان با صدای مردانه و تطابق آن با قوانین کشور صحبت می‌کنند و تاکنون از حق فعالیت زنان در زمینه آواز دفاع روشن و صریحی نکرده‌اند.