روز: با گذشت نزدیک به ۹ ماه از بازداشت جیسون رضائیان و در شرایطی که مسولان قضایی توضیحی درباره اتهامات و وضعیت این خبرنگار ایرانی – امریکایی ارائه نداده اند، خبرگزاری امنیتی فارس او را متهم به جاسوسی و فروش اطلاعات اقتصادی و صنعتی ایران کرد.

خبرگزاری فارس که به عنوان بازوی رسانه ای سپاه شناخته می شود در مطلبی با عنوان “ابعاد جدیدی از ارتباط جیسون رضائیان با سیا” او را “حلقه واسط خبرنگاران جاسوس یا جاسوسان خبرنگار” معرفی کرده و با اسم بردن از برخی روزنامه نگاران و فعالان سیاسی ساکن خارج کشور سناریوی جدیدی برای این روزنامه نگار زندانی که از ۳۱ تیرماه در زندان به سر می برد نوشته است.

جیسون رضائیان، خبرنگار واشنگتن پست در ایران به همراه یگانه صالحی، همسر روزنامه نگار و دو عکاس و روزنامه نگار دیگر بازداشت شد. یگانه صالحی مهرماه با قرار وثیقه آزاد شد،اما اجازه خروج از ایران را ندارد. ۲روزنامه نگار و عکاس دیگر هم آزاد شده اند ولی جیسون رضائیان در زندان ماند و تاکنون هیچ یک از مسئولان قضایی درباره اتهام یا اتهامات انتسابی به او توضیحی نداده اند، هرچند رسانه های امنیتی او را متهم به جاسوسی کرده اند.

جیسون رضائیان پانزدهم آذر ماه در دادگاه انقلاب تفهیم اتهام شده اما خانواده اش اعلام کرده اند که اتهامات او به طور مشخص روشن نیست.

علی رضائیان، برادر جیسون رضائیان اعلام کرده که او در دو ماه ابتدای زندانی شدن، حدود ۲۵ کیلو گرم وزن از دست داده و این کاهش وزن ناشی از فشارهای روانی بوده است.

او در مراسم اهدای جایزه آزادی بیان باشگاه ملی خبرنگاران امریکا به جیسون رضائیان به خبرنگاران گفت که برادرش بیش از ۵ ماه در سلول انفرادی به سر برده: “همه این مسائل تاثیرات روحی بسیاری بر او گذاشته و وضعیت روحیش مناسب نیست و هر روز هم بدتر می شود”.

به گفته او، جیسون رضائیان چندین مورد عفونت داشته که در آن زمان مداوا نشده بود و احتمال معلولیت در آینده را دارد، هرچند حالا امکان دسترسی به پزشک برای او مهیا شده.

مارتین بارون، دبیر اجرایی واشنگتن پست هم در بیانیه ای اعلام کرده : “ما هنوز نمی دانیم مقام های ایران چه اتهاماتی را به خبرنگار ما جیسون رضائیان وارد کرده اند، اما امیدواریم ارجاع پرونده به دادگاه انقلاب نشانه گامی به سوی آزادی سریع جیسون باشد.” بیانیه او پس از آن منتشر شد که جعفری دولت آبادی، داستان تهران از صدور کیفرخواست و ارسال آن به دادگاه انقلاب تهران خبر داد.

مری رضائیان و علی رضائیان در همین زمینه به روزنامه واشنگتن پست گفته بودند این روزنامه نگار فقط می داند با ۵ اتهام که همگی مربوط به فعالیت های خارج از چارچوب روزنامه نگاری است مواجه است.

امید معماریان، علیرضا اشراقی، روح الله شهسوار و کریم سجادپور، روزنامه نگاران و فعالان خارج از کشور هستند که در سناریوی خبرگزاری فارس علیه جیسون رضائیان از آنها نام برده شده. امید معماریان، روزنامه نگار ساکن امریکا در همین زمینه به روز می گوید: “انتشار مطالبی درخصوص جیسون رضائیان توسط خبرگزاری فارس که آمیخته به دروغ و افترا و تهمت به افراد حقیقی است نشان دهنده این است که جیسون رضائیان به زودی به دادگاه خواهد رفت. معمولا این تاکتیکی است که نهادهای امنیتی و اطلاعاتی از آن وقتی استفاده می کنند که مدتها یک نفر را بازداشت کرده اند و برای اینکه به اهداف شان برسند، قبل از دادگاه برای تحت تاثیر قرار دادن به دروغ پراکنی اقدام می کنند”.

او می افزاید: “خود اینکه خبرگزاری فارس به کیفرخواست یا پرونده یک فرد قبل از اینکه محاکمه ای صورت بگیرد دسترسی دارد و ادعا می کند که یافته های پرونده است نشاندهنده سیاسی بودن پرونده است و این جای شکایت را برای خانواده جیسون باز می کند. اگر حتی این ادعاهای دروغ واقعیت هم داشت باید توضیح دهند چطور به پرونده دسترسی دارند. اگر هم دروغ است -که تهمت پراکنی و دروغ است- قابل شکایت است خود دستگاه قضایی باید پی گیری کند که چطور یک خبرگزاری می آید و چنین چیزی را منتشر می کند.”

او درباره ارتباط خود با جیسون رضائیان می گوید: “من در برکلی که دانشجو بودم جیسون رضائیان رادیدم. اینها درست است اما رابطه ما خیلی محدود بود او شهر دیگری زندگی می کرد و وقتی هم ایران رفت رابطه ما کاملا قطع شد. زندگی که او برای خود انتخاب کرده بود متفاوت بود. اما وقتی جیسون بازداشت شد من چندین مطلب نوشتم چون می دانم بی گناه است. او به خاطر عشق اش به ایران رفت و تلاش می کرد تصویر خوبی از ایران ارائه دهد، مطمئن هستم مشخص خواهد شد بی گناه است، برای همین چند مطلب نوشتم و شاید همین باعث شده او را تحت فشار قرار دهند یا از او بخواهند درباره من بنویسد یا بخواهند رابطه من با او را اینطور جلوه دهند و مدعی جاسوسی و.. شوند. در حالیکه من مدرسه روزنامه نگاری می رفتم و در روزنامه ای می نوشتم که جیسون هم مطلب می نوشت. اما ما هیچ کار مشترک با هم نکردیم و هیچ مطلب مشترک هم ننوشتیم.”

تلاش های دولت امریکا تاکنون تاثیری بر روند بازداشت جیسون رضائیان نداشته، باراک اوباما، رئیس جمهور امریکا و جان کری، وزیر امور خارجه این کشور بارها خواستار آزادی این روزنامه نگار شده اند. جان کری در بیانیه ای اعلام کرده که بارها درباره جیسون رضائیان و همچنین دیگر شهروندان امریکایی که در ایران زندانی هستند با مقامات ایرانی صحبت کرده و متاسف و آزرده خاطر است. در آن سو اما محمدجواد ظریف، وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی، براساس اعلام رادیو فردا، گفته: “ما امید داریم که این مسئله حل بشود. اما متاسفانه مسائلی در میان است – مسائل قضایی وجود دارد که قوه قضاییه باید به آن رسیدگی کند”.

محمدجواد لاریجانی، معاون حقوق بشر قوه قضائیه اما، براساس اعلام بی بی سی، اتهامات جیسون رضائیان را امنیتی خوانده و گفته: “متاسفانه او به عنوان روزنامه‌نگار آمد اما کارهایی کرد که از دید نیروهای امنیتی ما قطعا ورای روزنامه نگاری بود”.

جیسون رضائیان اما حق انتخاب و دسترسی به وکیل را نداشته است، خانواده او مسعود شفیعی، وکیل کوهنوردان امریکایی را که در ایران بازداشت و متهم به جاسوسی شده بودند، به عنوان وکیل این روزنامه نگار انتخاب کردند اما با مخالفت قاضی صلواتی، رئیس شعبه ۱۵ دادگاه انقلاب که پرونده جیسون رضائیان در دست اوست مواجه شدند و به ناچار وکیل دیگری اختیار کردند. آنها اما در بیانیه ای اعلام کردند حق استفاده از ۳ وکیل را دارند و امیدوارند که مسعود شفیعی هم جزو این ۳ نفر باشد. مسعود شفیعی اما در مصاحبه با روز توضیح می دهد: “مادر و برادر جیسون رضائیان بنده را انتخاب کردند و اصرار داشتند من ورود کنم. من هم همه کارهای مربوط به وکالت نامه را انجام دادم اما آقای صلواتی نپذیرفت. هر چه هم پی گیری کردم بی نتیجه بود، حتی به من اجازه نمی دادند وارد ساختمان دادگاه شوم. به رئیس دادگاه انقلاب شکایت نوشتم و گله کردم که در نهایت گفتند آقای صلواتی به نقل از خانواده گفته که ما وکیل دیگری داریم و او را نمی خواهیم.از خانواده پی گیری کردم، خیلی عصبانی شدند و بیانیه هم دادند اما نهایتا به من اجازه ورود ندادند و لیلا احسان، وکیل همسر جیسون رضائیان یعنی یگانه صالحی وکالت ایشان را هم برعهده گرفت”.

او با اشاره به اینکه هیچ اطلاعی از وضعیت جیسون رضائیان ندارد، می افزاید: “به این دلیل که اصولا اجازه پی گیری هم ندادند من هیچ اطلاعی از وضعیت ایشان ندارم. ایشان هم در زمان بازداشت و بازجویی هیچ دسترسی به وکیل نداشته است.”

طی هفته های اخیر و پس از انتشار خبر صدور دستور عفو و تخفیف مجازات ۸۰۹ نفر از محکومان دادگاههای عمومی و انقلاب از سوی رهبر جمهوری اسلامی، برخی از احتمال عفو جیسون رضائیان در فضای مجازی نوشته بودند؛ مساله ای که از سوی وکیل اوتکذیب شد. خبرگزاری تسنیم به نقل از وکیل خانواده جیسون رضائیان اعلام کرد که او در حال حاضر متهم بوده و هنوز محاکمه یا محکوم نشده است تا مشمول قانون عفو محکومان شود.

واکنش ها به بازداشت و زندانی شدن جیسون رضائیان اما محدود به اینها نیست، محمدعلی کلی، قهرمان معروف مشت زنی جهان ۲۱ اسفند ماه با انتشار بیانیه ای خواستار آزادی جیسون رضائیان شده بود؛ خواسته ای که بی پاسخ ماند. گزارشگران بدون مرز هم اعلام کرده که جیسون رضاییان هیچ جرمی مرتکب نشده و قربانی جنگ قدرت جناح‌های حاکم بر جمهوری اسلامی است. جامعه جهانی و به ویژه ایالات متحده آمریکا باید این سیاست همسان با گروگان‌گیری را محکوم کنند و مساله نقض حقوق بشر را در اولویت مذاکرات خود با جمهوری اسلامی قرار دهند.

حمید رسایی، نماینده مجلس و عضو جبهه پایداری اما در بهمن ماه ۹۳ برخی مدیران نهاد ریاست جمهوری را به حمایت از جیسون رضائیان متهم کرده و گفته بود:

“جیسون رضاییان با مکاتبات چه فردی در تهیه محتوای جاسوسی خود از موانع مهم امنیتی عبور می‌کرده است؟ چه کسی از احضار و رسیدگی به پرونده این مدیر نهاد (ا – س) که از اقوام نزدیک یک مقام عالی در نهاد ریاست جمهوری است، جلوگیری می‌کند و او را که رئیس یک مرکز نهاد است، خط قرمز خود خوانده است تا نهادهای امنیتی و قضایی به آن نزدیک نشوند؟”