بی‌بی‌سی: حسین باستانی
بررسی مستند متن اظهارات محمود احمدی نژاد در اهواز نشان می دهد که مخاطب صحبت های او، به وضوح حسن روحانی رئیس جمهور است، و نه آنچنان که خبرساز شده، آیت الله خامنه ای.در روزهای گذشته، در رسانه های مجازی خبری در سطح وسیع دست به دست شده که مدعای آن، سخنرانی محمود احمدی نژاد علیه آیت الله خامنه ای در خوزستان است. این ادعا، مبتنی بر فایلی تصویری از سخنرانی آقای احمدی نژاد در روز ۲ فروردین در مسجدی در اهواز است که در بخشی از آن، به شدت از فردی که خوی “سلطنتی” دارد و فکر می کند “۸۰ میلیون نفر نمی فهمند و او می فهمد” انتقاد شده است.

انتشار این فایل صوتی، گذشته از فضای رسانه ای، در سطح رسمی نیز با واکنش هایی رو به رو شد. از جمله، حسام الدین آشنا، مشاور فرهنگی رئیس جمهور در توییتر خود این جمله را به نظرسنجی گذاشت: “سخنرانی دکتر محمود احمدی‌نژاد در اهواز را بیشتر علیه چه کسی می‌دانید؟” وی به عنوان پاسخ های احتمالی این سوال، سه گزینه حسن روحانی، آیت الله خامنه ای و اصولگرایان را پیشنهاد کرد که ۵۴ درصد پاسخ دهندگان، رهبر جمهوری اسلامی را مخاطب سخنان آقای احمدی نژاد دانستند.

حمید ابوطالبی، معاون سیاسی دفتر رئیس جمهور نیز، دیروز یکشنبه سخنان آقای احمدی‌نژاد در اهواز را “ساختارشکنانه” و ضد “امنیت ملی” دانست و گفت: “اگر سیاستمدار نیستیم، بازی سیاست نمی‌شناسیم، و راه و رسم حضور در قدرت را نمی‌دانیم، حداقل ارزیابی درستی ازنتایج اقدامات خود داشته باشیم.” واکنشی که از ظاهر آن برمی آید که گوینده، محمود احمدی نژاد را متهم به همان “ساختارشکنی” ای می داند که در روزهای اخیر، در سطح افکار عمومی خبرساز شده است.

به هر ترتیب، بررسی مستند متن اظهارات محمود احمدی نژاد در اهواز نشان می دهد که مخاطب صحبت های او، به وضوح حسن روحانی رئیس جمهور است، و نه آنچنان که خبرساز شده، آیت الله خامنه ای. درواقع، این برداشت که آقای احمدی نژاد در اهواز به رهبر جمهوری اسلامی ایران انتقاد می کند، بیش از هرچیز تحت تاثیر گزارشی غیردقیق است که از سوی یکی از همکاران پیشین محمود احمدی نژاد، یعنی عباس امیری فر رئیس اسبق شورای فرهنگی نهاد ریاست جمهوری منتشر شده.

صحبت های محمود احمدی نژاد در اهواز، مشخصا در انتقاد از تصمیم حسن روحانی برای حذف اقشار پردرآمد از مجموعه دریافت کنندگان یارانه نقدی بوده و به ثبت نام حدود ۹۷ درصد از شهرندان برای دریافت یارانه در زمان دولت یازدهم اشاره دارد.

وی در این سخنرانی، که این روزها متن ناقص آن دست به دست می‌شود، گفته است: “هر کی فکر می‌کنه ملت نمی‌فهمند نفهم ترین آدم های کره زمینه. هشتاد میلیون نمی فهمه، تو می‌فهمی؟ آخه این این چه استکباریه؟ این چه سلطنتیه تو وجود بعضیا پیدا شده است؟ ۹۷ درصد ملت جمع می شوند یه چیزی را می‌خواهند، او میگه نه خیر، این چیز بدی است، اقتصاد را خراب می کند.” در این قسمت از صحبت های آقای احمدی نژاد، یکی از شنوندگان می گوید “رفتنیه، رفتنیه” که در متن آقای امیری فر، به “خامنه ایه، رفتنیه” تغییر داده شده.

در ادامه صحبت های رئیس جمهور سابق، با اشاره به مخالفت دولت یازدهم با دریافت یارانه از سوی کسانی که “نیاز ندارند” آمده: “می شه بگی… می شه یه دلیل بیاری که تو بهتر از همه ملت می‌فهمی؟ بالاخره همه تون جمع شدید، بسیج شدید، هجوم کردید یک طرفه که به ملت بگید آقا این کار بده. انجام نده. ۹۷ درصد ملت رفت [اسم] نوشت گفت نه باید انجام بشود. باز هم می گی نخیر. تو کی هستی؟ میشه بگی از کجا تشریف آوردی؟ تو چه اختیاری داری اون بالا نشستی؟”

در نهایت اینکه: “این عزت رو را کی بهت داده؟ غیر از ملت داده؟ غیر از اینکه ملت داده؟ [می گویند] نخیر آقا ما بهتر می فهمیم. ملت نمی فهمد. ماشاء الله! آقا ملت انقلاب کرد که دیگه از این آدم‌ها رو نبینه [نامفهوم] …. نه خیر… آقا به خدا ذلیل ترین انسانها کسی است که فکر می کنه نسبت به مردم عزت داره. خودش را برتر از مردم می دونه.”

بیشتر بخوانید: آیا احمدی نژاد نیازمند شکست اصولگرایان است؟

اگر محمود احمدی نژاد – فرضا- به خاطر این سخنان مورد بازخواست نهادهای محافظه کار قرار بگیرد، به راحتی می تواند اثبات کند که در حال انتقاد از دولت -و نه رهبری- بوده است. اما بازخوانی متن صحبت های او، در عین حال دو مجموعه سوال مهم را نیز به ذهن می‌آورد.

نخست آنکه آیا اشاراتی از جنس “این چه سلطنتی است که در وجود بعضی ها پیدا شده” یا “تو چه اختیاری داری آن بالا نشسته ای؟” شبیه انتقادات رایج از رئیس دستگاه اجرایی است یا مقام بالاتر از این دستگاه؟ آیا آقای احمدی نژاد متوجه نبوده که “لحن” این سخنان، شنوندگانش را متوجه چه سمتی می کند؟

به عبارت دیگر، آیا ممکن است که بیان این جملات، انتخاب آگاهانه سیاستمداری باشد که اثبات کرده به دنبال جذب آرای اقشار ناراضی از “حکومت” است؟

دوم اینکه، آیا برخی مقام های دولت آقای روحانی که به “تصور” صحبت کردن آقای احمدی نژاد علیه رهبر جمهوری اسلامی ایران دامن زده اند، واقعا متوجه متن دقیق صحبت های او نشده اند؟

و در نهایت، آیا این مقامات تصور می کرده اند که با دامن زدن به تصور رویارویی محمود احمدی نژاد با مجموعه حکومت، در حال ضربه زدن به او و کاندیدای مورد حمایتش در میان رای‌دهندگان هستند؟