بی‌بی‌سی: ترامپ به تیلرسون دستور داد لحن تندتری را در نامه مربوط به ایران به کار گیرد

به دستور رئیس جمهوری آمریکا وزارت خارجه آن کشور نامه شدید اللحن‌تری را در مورد عملکرد ایران در چارچوب برجام به کنگره ایالات متحده ارسال کرد.

روزنامه آمریکایی وال استریت ژورنال به نقل از یک مقام کاخ سفید گفته است که دونالد ترامپ به وزارت خارجه دستور داد تا پیش‌نویس نامه خود به کنگره آمریکا در مورد رویکرد ایران نسبت به برجام را تغییر دهد و لحنی تندتر و هشدارآمیزتری را به کار بندد.

به گفته این مقام کاخ سفید، پیش‌‌نویس نامه که توسط وزارت خارجه تهیه و برای تایید به کاخ سفید ارسال شده بود “بیش از اندازه ملایم بود زیرا فعالیت‌های بی‌ثبات ساز ایران در خاورمیانه و حمایت این کشور از گروه‌های تروریستی منطقه را نادیده می گرفت.”

براساس این گزارش، آقای ترامپ شخصا در این مورد مداخله کرد و دستور تجدید نظر در متن اولیه را داد. نسخه نهایی ضمن تاکید بر “رفتار تهدیدآمیز منطقه ای ایران” حمایت آمریکا از توافق هسته‌ای در بلندمدت را نیز زیر سئوال برد. رئیس جمهوری همچنین به رکس تیلرسون، وزیر خارجه، دستور داد تا روز بعد از ارسال نامه، هشدار دهد که دولت جدید آمیر در صدد تجدید نظر در سیاست این کشور نسبت به ایران است.

روز ۱۸ آوریل، رکس تیلرسون در نامه‌ای به رئیس مجلس نمایندگان آمریکا گزارشی از برداشت دولت این کشور از نحوه اجرای برجام توسط ایران به کنگره ارائه کرد. در پاراگراف اول این نامه که متن آن در وبسایت وزارتخارجه آمریکا منتشر شده، آقای تیلرسون گفته است که طی ۹۰ روز منتهی به تاریخ ارسال نامه، ایران به تعهدات خود در چارچوب برجام پایبند بوده است.

وزیر خارجه آمریکا سپس در پاراگراف دوم افزوده است: “در عین حال، ایران همچنان یکی از دولت‌های اصلی حامی تروریسم به اشکال و رویه‌های مختلف باقی مانده است. دونالد ترامپ، رئیس جمهوری، دستور بازبینی برجام توسط نهادهای مربوطه به رهبری شورای امنیت ملی را صادر کرده تا این موضوع را ارزیابی کنند که آیا تعلیق تحریم‌های آمریکا به تبع برجام با منافع حیاتی ایالات متحده همسو بوده است. پس از تکمیل این بازبینی، دولت خواستار همکاری کنگره در این زمینه خواهد بود.”

همچنین، روز ۱۹ آوریل، آقای تیلرسون در سخنانی گفت که این کشور “مشغول بازنگری جامع سیاست خود در مقابل ایران است” و اخطار داد که “عدم مهار” ایران می‌تواند تهدیدی علیه صلح و ثبات جهان باشد و هشدار داد که اگر ایران مهار نشود، راه کره شمالی را خواهد پیمود. وزیر خارجه آمریکا گفت که دولت او در حال بررسی جامع سیاست خود در قبال ایران است و افزود: “وقتی نتایج این بررسی را نهایی کردیم به طور مشخص و محکم با چالش ایران برخورد خواهیم کرد.”

روز ۲۰ آوریل نیز دونالد ترامپ گفت که ایران “مطابق روح توافق هسته‌ای عمل نمی‌کند” و افزود: “ما به طور بسیار بسیار دقیقی این مسئله را بررسی می‌کنیم و در آینده نه چندان دور حرف‌هایی در این زمینه داریم.”

توافق هسته‌ای پس از ماه‌ها مذاکره بین نمایندگان ایران و قدرت‌های جهانی از جمله گفتگوی مستقیم ایران و ایالات متحده سرانجام در ژوئیه سال ۲۰۱۵ به دست آمد و از اول سال ۲۰۱۶ جنبه اجرایی یافت. این توافقنامه باعث لغو تحریم‌های بین‌المللی و تعلیق تحریم‌های هسته‌ای ایالات متحده علیه ایران شد.

در آن زمان، کنگره آمریکا، که حزب جمهوریخواه – حزب مخالف دولت باراک اوباما – در آن اکثریت داشت، خواستار آن شد که دولت هر ۹۰ روز یکبار گزارشی از عملکرد ایران به تعهدات خود در چارچوب برجام را به کنگره اطلاع دهد و در صورت تایید پایبندی جمهوری اسلامی به این تعهدات، فرمان ادامه تعلیق به مدت ۹۰ روز دیگر صادر شود. با انتخاب دونالد ترامپ به ریاست جمهوری، دولت و کنگره در اختیار حزب جمهوریخواه است در حالیکه مواضع آقای ترامپ در قبال ایران به دیدگاه منتقدان برجام در کنگره نزدیک بوده است. علاوه بر عملکرد ایران در منطقه، دولت آمریکا پرونده حقوق بشری و برنامه موشکی این کشور را از عواملی می‌داند که تشدید فشار بر جمهوری اسلامی را توجیه می‌کند.

روزنامه وال استریت ژورنال نوشته است که اقدامات احتمالی ایالات متحده علیه ایران می‌تواند شامل تعمیم تحریم‌ تجاری و مالی به شرکت‌های دیگری باشد که به ارتباط با سپاه پاسداران مظنون هستند. دولت آمریکا همچنین مشغول بررسی نحوه جلب حمایت جهانی برای مقابله با اقدامات ایران در ارسال اسلحه به افراد و گروه‌های مسلح تحت حمایت خود در سوریه، لبنان، عراق و یمن است.

وزارت دفاع آمریکا هم گفته است که در نظر دارد حضور نیروی دریایی ایران در خلیج فارس را “با روحیه تهاجمی‌تری به چالش بگیرد” زیرا آن را تهدیدی برای امنیت مسیر کشتیرانی و رفت و آمد کشتی‌های تجاری در منطقه می‌داند. در دوره ریاست جمهوری باراک اوباما، قایق‌های نیروی دریایی سپاه پاسداران در موارد متعدد به ناوهای آمریکایی نزدیک می‌شدند و برخی منابع نظامی آمریکایی، این برخورد را تهدیدآمیز توصیف کرده بودند. در یک مورد، نفرات نیروی دریایی آمریکا که به اشتباه وارد آب‌های ایران شده و به اسارت نیروهای ایرانی در آمده بودند در برابر دوربین‌های تلویزیونی به نمایش درآوردند و تصاویری از “تحقیر آنان” در رسانه‌های خبری داخلی منتشر شد. آیت‌الله علی خامنه‌ای، رهبر جمهوری اسلامی نیز دست اندرکاران بازداشت و برخورد با ملوانان آمریکایی را مورد تشویق قرار داد.

این برخورد ایران با انتقاد برخی نامزدهای انتخابات ریاست جمهوری آمریکا مواجه شد آقای ترامپ در جریان مبارزات انتخاباتی شکیبایی دولت وقت آمریکا در این زمینه را مورد انتقاد شدید قرار داد و حتی تهدید کرد که در صورت نزدیک شدن “قایق‌های حقیر آنها به کشتی های زیبای ما” دستور می‌داد به سوی این قایق‌ها شلیک شود.

گزارش وال ‌استریت ژورنال در حالی منتشر می‌شود که روز گذشته، نمایندگان جمهوری اسلامی و قدرت‌های طرف مذاکره ایران برای بررسی دوره‌ای عملکرد طرف‌های این توافق در وین تشکیل جلسه دادند.