ایران وایر: هرکس نامزد اصلی اصولگرایان باشد، رای دهندگان اصولگرا به عنوان یک وظیفه، به عنوان یک تکلیف، به آن فرد رای می‌دهند.

عزت الله ضرغامی روز یکشنبه پیش بینی کرد که انتخابات ریاست جمهوری 96 به دور دوم می‌رسد او از مدیران سیما خواست تا برای مناظره‌های دور دوم هم تدارک ببینند. او تنها کسی نبوده که درباره این ماجرا صحبت کرده، در روزهای اخیر اصولگرایان با قوت بیشتری از دو مرحله ای شدن انتخابات سخن گفته اند. به ضعیف بودن روحانی در مناظره اول و حتی احتمال کنار نرفتن جهانگیری اشاره کرده اند. با صادق زیباکلام، استاد علوم سیاسی و تحلیل‌گر مسائل سیاسی در این خصوص صحبت کرده‌ایم.

عزت الله ضرغامی پیش بینی کرد انتخابات به دور دوم می‌کشد. نظر شما در این باره چیست؟

پاسخ این سوال در گرو آرای خاکستری است. مقصودم از آرای خاکستری، آرای کسانی است که اگر همین امروز هم که دو هفته به انتخابات باقی مانده، شما با این افراد صحبت کنید و بگویید به چه کسی قرار است رای بدهید و یا اساسا در انتخابات شرکت می‌کنید، به شما پاسخ منفی می‌دهند. مثلا می‌گویند: ما بنا نداریم در انتخابات شرکت کنیم. انتخابات چیزی را عوض نمی‌کند، رئیس جمهور کاره‌ای نیست. مسئولان و رهبری نظام سیاست‌های خودشان را پیش می‌برند و مطالبی از این دست. اصولگرایان بین پنج تا ده میلیون رای دارند، این رای ثابت اصولگرایان است که نیازی هم به تشویق و ترغیب رای دهندگان نیست، هرکس نامزد اصلی اصولگرایان باشد، رای دهندگان اصولگرا به عنوان یک وظیفه، به عنوان یک تکلیف، به آن فرد رای می‌دهند. حالا اگر چندنامزد اصولگرا وجود داشته باشد این پنج تا ده میلیون تقسیم می‌شود. همین وضعیت کم و بیش در میان اصلاح‌طلبان وجود دارد. منتها آرای ثابت اصلاح‌طلبان بین ده تا پانزده میلیون است. مجموعه این‌ها حدود بیست و پنج میلیون می‌شود، در حالی‌که ما بیش از 40 میلیون واجد شرایط داریم واقع مطلب این است که نتیجه انتخابات را آن پانزده، بیست میلیون باقی‌مانده یعنی آرای خاکستری تعیین نکلیف می‌کنند. در مجموع می‌توان گفت که بخش عمده‌ای از این آرای خاکستری اگر پای صندوق بروند به اصلاح‌طلبان رای می‌دهند. به عبارت دیگر این تعداد رای دهندگان بالقوه اصلاح‌طلبان هستند که به دلایل مختلف با صندوق انتخابات قهر هستند. اگر ما اصلاح‌طلبان بتوانیم این‌ها را تشویق و ترغیب کنیم که رای بدهند، سرنوشت انتخابات به نفع اصلاح‌طلبان رقم خواهد خورد.

چرا معتقدید آرای خاکستری آرای اصلاح طلبان است؟

به دلیل این‌که دست کم در دو دهه گذشته ما دوبار شاهد این پدیده بودیم یکی در دوم خرداد 76 یعنی بیست سال پیش که آن سیل بیست میلیونی راه افتاد و خیلی از کسانی که نمی‌خواستند در انتخابات شرکت کنند، آمدند و به آقای خاتمی رای دادند. مشابه این در یک ابعاد کوچکتر در سال 92 اتفاق افتاد و آن نوزده میلیون رای را برای آقای روحانی رقم زد. این بار هم اگر ما بتوانیم چیزی حدود سی تا سی و پنج درصد آرای خاکستری را مجاب کنیم که پای صندوق بیایند، حدود شش میلیون به ده تا پانزده میلیون رای اصلاح‌طلبان اضافه می‌شود و قطعا آقای روحانی در همان دور اول نامزد اصلی اصولگرایان را شکست می‌دهند و در همان دور اول کار را تمام می‌کنند. مقدار زیادی از سرنوشت انتخابات در ایران به این گره خورده که چقدر بتوانیم آرای خاکستری را بسیج کنیم که پای صندوق بیایند. من امیدم بسیار زیاد است، چون بسیاری از آرای خاکستری تحصیل‌کرده هستند، یا شامل اقلیت‌های مذهبی و قومی مثل اهل سنت و یا کردها می‌شوند. این افراد کم‌تر تحت تاثیر شعارهای عوام فریبانه و پوپولیستی آقای قالیباف یا آقای رئیسی قرار می‌گیرند.

طبعا اصولگرایان هم برنامه برای جذب آرای خاکستری دارند …

به عنوان یک قاعده کلی اصولگرایان حرفی برای گفتن ندارند و آثار مدیریت آن‌ها در دوران هشت ساله آقای احمدی‌نژاد بر کسی پوشیده نیست. از کوزه همان برون تراود که در اوست. پس چه اقای قالیباف و چه آقای رئیسی رئیس جمهور شوند، همان داستان احمدی نژاد و سیاست‌های او کم و بیش ادامه پیدا خواهد کرد. چون اصولگرایان از خودشان نه حرفی، برنامه‌ای ، فکر و اندیشه‌ای ندارند سعی می‌کنند اصلاح‌طلبان و آقای روحانی را تخریب کنند و به راه انداختن این جو که انتخابات به دور دوم می‌کشد، حالت تردید به وجود بیاورند.

موضوع دیگر هم که از بعد از مناظره اول مطرح شده این است که اگر آقای روحانی به نفع آقای جهانگیری کنار برود اصلاح‌طلبان در دور اول با قاطعیت پیروز می‌شوند چنین امکانی وجود دارد؟

نکته مهم در خصوص تحولی است که بعد از مناظره اول به وجود آمد. آقای روحانی در مناظره اول خیلی موفق نبود اما برعکس آقای روحانی، آقای جهانگیری درخشید و وقتی ایشان گفت من به نمایندگی از اصلاح‌طلبان صحبت می‌کنم، یک طوفانی را به راه انداخت. این که آقای جهانگیری بمانند و آقای روحانی کنار بروند، مطرح نیست و در واقع نامزد اصلاح‌طلبان و و اعتدالیان آقای روحانی هستند اما اصولگرایان یک مقداری دارند روی این موضوع دامن می‌زنند که بین این‌ها اختلاف افتاده و ممکن است آقای جهانگیری بیاید. خیر تصمیم همچنان روی آقای روحانی است و احتمالا در دور دوم مناظره‌ها، آقای روحانی از این حالت محترمانه تدافعی بیرون بیاید و به قول استالین سعی کند که توپ را با توپ جواب بدهد و آقای قالیباف را سرجایش بنشاند.