بی‌بی‌سی: حمله‌های امروز (چهارشنبه ۷ ژوئن/۱۷ خرداد) تهران، پایانی به حدود هشت سال امنیت در پایتخت ایران بود. در این دوران وزارت اطلاعات ایران، در چند مورد از دستگیری “گروه‌های تروریستی” که قصد حمله به هدف‌هایی از تهران داشتند، خبر داد. حتی در یک مورد کار به “اعتراف‌های تلویزیونی” متهمان کشید.
اما تهران، از زمان حمله‌هایی که هدفشان افراد مرتبط با برنامه هسته‌ای ایران بود و یک مورد گزارش از انفجار بمب در مقبره آیت‌الله خمینی، در امنیت به سر برد. البته بعضی مناطق مرزی ایران، در شرق و غرب کشور، صحنه درگیری‌های پیاپی نیروهای امنیتی ایران با گروه‌های مخالف است.

در این گزارش تلاش شده حمله‌هایی را پوشش دهد که اهداف غیر نظامی داشته‌اند و با قصد سیاسی یا ایدئولوژیک انجام شده‌اند.

حمله تهران: “داعش در پایتخت”

۱۷ خرداد ۱۳۹۶

حق نشر عکس MEHRNEWS Image caption نیروهای امنیتی مقابل ساختمان مجلس در تهراندو حمله مسلحانه، تقریبا همزمان، ساختمان مجلس ایران و مقبره آیت‌الله خمینی را هدف قرار دادند. گروه موسوم به دولت اسلامی (داعش)، مسئولیت این حمله را پذیرفته اما هنوز مقام‌های ایران درباره عاملان حمله اظهار نظر رسمی نکرده‌اند. دستکم ۱۲ نفر کشته و بیش از ۴۰ نفر زخمی شدند.

در حمله مجلس، یک مهاجم جلیقه انفجاری همراهش را منفجر کرد. خبرگزاری‌های ایران عکس‌هایی از دستکم دو مهاجم دیگر، مسلح به کلاشنیکف و سلاح کمری منتشر کرده‌اند. هنوز مقام‌های رسمی تعداد مهاجمان را تایید نکرده‌اند. یک شبکه اینترنتی مرتبط با داعش، ویدیویی که ادعا می‌کند یکی از مهاجمان از داخل ساختمان مجلس فرستاده است را منتشر کرد. ظاهرا در این تصویر کسی به زبان عربی شعارهای معمول داعش را تکرار می‌کند. مهرداد فرهمند خبرنگار بی‌بی‌سی در قاهره می‌گوید به نظر می‌رسد که کسانی که صدایشان در فیلم می‌آید، عرب زبان نباشند.

تصویرهایی هم از انفجار و تیراندازی داخل محوطه مقبره آیت‌الله خمینی در جنوب تهران منتشر شده است. ظاهرا یکی از مهاجمان انتحاری بوده است.

وزارت اطلاعات ایران؛ یک “اعتراف تلویزیونی”

۳۱ خرداد ۱۳۹۵

در سال ۱۳۹۵، مقام‌های امنیتی ایران چند بار از دستگیری “اعضای داعش” در خاک ایران خبر دادند. وزارت اطلاعات ایران در اطلاعیه‌هایی دستگیرشدگان را “اعضای باند‌‌های تروریستی” خواند و گفت آنها هنگام دستگیری در حال آماده کردن مقدامات حمله در شهر‌های ایران بوده‌اند. اما در یک مورد، این “دستگیری‌ها” خبرساز شد.

حق نشر عکس IRIB Image caption صحنه‌هایی از فیلم “عمق ناکامی” در تلویزیون ایرانخرداد ۱۳۹۵، وزارت اطلاعات ایران اطلاعیه‌ای منتشر کرد که درآن از “خنثی سازی چند بمب‌گذاری در تهران و چند استان” خبر داد و آن را به داعش نسبت داد. تلویزیون ایران هم فیلمی به نام “عمق ناکامی” پخش کرد که ظاهرا تعقیب و گریز دستگیرشدگان رانمایش می‌داد و در آن دو نفر از “دستگیر شدگان” به ارتباط با داعش اعتراف کردند.

بیشتر درباره همین اتفاق:

انفجار بمب در مقبره آیت‌الله خمینی

۳۰ خرداد ۱۳۸۸

رسانه‌های ایران گزارش کردند که در یک انفجار انتحاری، در مقبره آیت‌الله خمینی، دو نفر کشته، و هشت نفر زخمی شدند. در آن زمان تهران و چند شهر دیگر صحنه درگیری‌های معترضان به نتیجه انتخابات و نیروهای امنیتی بود.

گزارش‌های محدودی که درباره این رخداد منتشر شد، ظاهرا انفجار در کفشداری و قبل از وارود مهاجم به داخل مقبره اتفاق افتاده بود و مهاجم هم یکی از قربانیان بود.

پرونده موسوم به “ترور دانشمندان هسته‌ای”

۱۳۸۸ تا ۱۳۹۱

در این دوره، آنطور که حکومت ایران می‌گوید در مجموع پنج نفر از “دانشمندان هسته‌ای ترور شدند.” این پرونده، به دلیل هدف‌ها، نوع حمله و موقعیت زمانی آن، به یکی از بحث برانگیزترین موضوعات امنیتی ایران در سال‌های اخیر تبدیل شد. ایران اسرائیل را به طرح ریزی و اجرای این حمله‌ها توسط اعضای سازمان مجاهدین خلق متهم کرده است. اسرائیل دست داشتن در این پرونده را تایید یا تکذیب نکرده است.

مسعود علیمحمدی، ۲۲ دی ۱۳۸۸؛ استاد فیزیک دانشگاه تهران بود که هنگام خروج از خانه‌اش در اثر انفجار یک بمب کشته شد. مقام‌های امنیتی گفتند که بمب در یک موتور سیکلت جاسازی شده بود که با زنجیر به درختی مقابل خانه آقای علیمحمدی قفل شده بود.

یک سال بعد ایران مجید جمالی فش را عامل این حمله معرفی کرد. او بعد از پخش اعتراف تلویزیونی‌اش اعدام شد. او خود را “عامل موساد” سازمان اطلاعاتی اسرائیل معرفی کرد.

مجید شهریاری، ۸ آذر ۱۳۸۸؛ استاد فیزیک دانشگاه شهید بهشتی نزدیک دانشگاه در اثر انفجار بمب کشته شد. همان روز یک استاد دیگر فیزیک در دانشگاه شهید بهشتی به نام فریدون عباسی دوانی هم از یک سوء قصد جان به در برد.

داریوش رضایی نژاد، اول مرداد ۱۳۹۰؛ دانشجوی فوق لیسانس برق بود که در تهران کشته شد. رسانه‌های ایران اعلام کردند که او با وزارت دفاع ایران همکاری داشته است.

مصطفی احمدی روشن، ۲۱ دی ۱۳۹۰؛ معاون بازرگانی سایت غنی سازی نطنز بود که در منطقه سیدخندان تهران کشته شد، مقام‌های امنیتی گفتند که یک موتور سوار، یمی مغناطیسی را به خودروی حامل او چسبانده است.

حق نشر عکس AFP Image caption خودروی حامل مصطفی احمدی‌روشن در شمال تهران ۲۱ دی ۱۳۹۰

حمله انتحاری در پیشین سیستان و بلوچستان

۲۶ مهر ۱۳۸۸

دو انفجار در همایشی با هدف ایجاد “وحدت میان عشایر شیعی و سنی” در سیستان و بلوچستان بیش از ۳۰ نفر را کشت. دو فرمانده سپاه جزو کشته شدگان بودند. گروه جندالله مسئولیت حمله را به عهده گرفت.

حمله انتحاری در مسجد شیعیان زاهدان

۷ خرداد ۱۳۸۸

انفجار بمب در یک مسجد شیعیان “علی ابن ابیطالب” در زاهدان بیش از ۲۰ نفر را کشت و ده‌ها نفر را زخمی کرد، جندالله مسئولیت حمله را به عهده گرفت.

دستگیری عبد المالک ریگی

چهارم اسفند ۱۳۸۸

حق نشر عکس IRIB Image caption بازداشت عبد المالک ریگیایران اعلام کرد که عبدالمالک ریگی، رهبر جندالله را دستگیر کرده است. جنبش مقاومت ملی ایران – جندالله – که رهبری آن را عبدالمالک ریگی برعهده دشات ظاهرا در سال ۱۳۸۲ در مخالفت با سیاست جمهوری اسلامی در قبال آنچه که تبعیض علیه سنی‌ها در سیستان و بلوچستان می خواند تشکیل شده بود.

گروه جندالله بین سال‌های ۱۳۸۲ تا ۱۳۸۸ مسئولیت ده‌ها حمله را به عهده گرفت. عبد المالک ریگی اعدام شد و اعترافات تلویزیونی او هم پخش شد.

انفجار در مسجد جامع زاهدان

۲۵ تیر ۱۳۸۹

دو انفجار که ظاهرا انتحاری بودند، در مسجد جامع شهر زاهدان استان سیستان و بلوچستان، دستکم ۲۰ نفر را کشت و حدود ١٠٠ نفر را زخمی کرد. شماری از اعضای سپاه پاسداران هم در این حمله کشته شده اند. جندالله مسئولیت حمل را پذیرفت. این اولین حمله جندالله بعد از اعدام رهبر سابقش بود.

کشتار در تاسوکی

۲۵ اسفند ۱۳۸۴

Image caption تاسوکی، جاده زاهدان به زابلاعضای گروه جندالله که لباس نیروی انتظامی ایران را برتن داشتند، حدود ساعت ۹ شب در محور زابل- زاهدان در منطقه تاسوکی را بستند، به شش خودرو عبوری حمله کرده و ۲۲ نفر را کشتندو عده‌ای را گروگان گرفتند.

شماری از مسئولان استان از جمله مسئول حراست فرمانداری و مسئول حراست امور آب زاهدان، یکی از روحانیون دفتر رهبر ایران در استان جزو کشته شدگان بودند و حسنعلی نوری، فرماندار زاهدان و ‬معاونش زخمی شدند.

قتل مسافران جاده بم

۲۳ اردیبهشت ۱۳۸۵

چند مرد مسلح با لباس پلیس، جاده را بستند و ١١ سرنشین چهار خودروی عبوری را به رگبار بستند. ایران جندالله را متهم کرد. در هفته‌های قبل از این حمله، جنوب شرقی ایران شاهد حمله‌های پیاپی بود. نیروهیا امنیتی ایران اعلام کردند که در یک عملیات گسترده امنیت را به منطقه باز گرداده‌اند.

انفجار در حسینیه شیراز

۲۴ فروردین ۱۳۸۷

جریان مراسم هفتگی مذهبی کانون ره پویان وصال در حسینیه شهدا شیراز، انفجاری رخ داد که ۱۴ نفر را کشت ٢٠٠ نفر را زخمی کرد. قوه قضائیه ایران، “انجمن پادشاهی ایران” را متهم به دست داشتن در این حمله کرد و متهمان را اعدام کرد.

بمب گذاری در حرم امام هشتم شیعیان در مشهد

۳۰ خرداد ۱۳۷۳

این اولین حمله به یک هدف غیر نظامی، بعد از ناآرامی‌های دهه ۱۳۶۰ بود. در این حمله بیش از ۲۵ نفر کشته شدند. بخش‌های تاریخی حرم امام هشتم شیعیان آسیب دید. حکومت ایران سازمان مجهادین خلق را متهم به دست داشتن در این حمله کرد. در یک برنامه تلویزیونی دو زن که عضو سازمان مجاهدین خلق معرفی شدند، به دست داشتن در این بمب گذاری اعتراف کردند.

چند توضیح:

• این گزارش حمله‌هایی را پوشش می‌دهد که دلایلش سیاسی یا ایدئولوژیک باشد، و درگیری‌های قومی، یا اختلاف‌های میان باندهای تبهکار را دربر نمی‌گیرد.
• حمله‌هایی که در این گزارش آمده، هدف‌ یا هدف‌های غیرنظامی داشته‌اند و حمله به پادگان‌ها و مراکز نظامی و پست‌های مرزبانی پوشش داده نشده است.
• رخداد‌هایی که فهرست شده، از طرف مقام‌های ایران حادثه “تروریستی” خوانده شده است، اما بی‌بی‌سی به دلیل نبود اجماع برسر تعریف این کلمه، از “حمله” استفاده می‌کند.
• بازه زمانی در نظر گرفته شده در این گزارش، سه دهه اخیر است و حمله‎های اوایل انقلاب ایران در طول دهه ۱۳۶۰ را پوشش نمی‌دهد.