رادیوفردا: کمتر از یک هفته پس از انتقاد صریح حسن روحانی، رئیس جمهور ایران، از فیلتر شدن برنامه پیام‌رسان تلگرام، روز دوشنبه، ۱۷ اردیبهشت، یک نامه قدیمی او به وزیر ارتباطات در این باره منتشر شد.

نامه شش بند دارد که از این میان سه بند مستقیماً به اخبار و گزارش‌های اخیر درباره فیلترینگ تلگرام ارتباط دارد: «برخورد موثر با فیلترشکن‌ها»، «تقویت شبکه‌های پیام‌رسان داخلی»، و «رفع انحصار از پیام‌رسان فعلی خارجی».

در این نامه بر «پیگیری جدی» تقویت پیام‌رسان‌های داخلی و «الزام دستگاه‌های حکومتی برای استفاده از شبکه‌های پیام‌رسان داخلی در امورد اداره کشور» تأکید شده‌است.

آن طور که در شبکه‌های اجتماعی از جمله توئیتر اشاره شده است، این نامه با مهر «خیلی محرمانه» روز دوشنبه «به رؤیت» نمایندگان مجلس شورای اسلامی رسیده است.

پس از چندین هفته گمانه‌زنی و انتشار گزارش‌های متعدد از احتمال بالای فیلتر شدن برنامه کاربردی تلگرام، دادسرای فرهنگ و رسانه تهران هفته گذشته با صدور دستور مسدودسازی این پیام‌رسان، از ارائه‌دهندگان خدمات اینترنتی در ایران خواست از روز دوشنبه، دهم اردیبهشت، این دستور را اجرا کنند.

در واکنش به صدور این حکم، حسن روحانی، رئیس جمهور، روز جمعه، ۱۴ اردیبهشت، در پیامی تاکید کرد که دولت او نقشی در مسدودسازی پیام‌رسان تلگرام نداشته و آن را اجرا نکرده است.

آقای روحانی در متنی در اینستاگرام خود نوشت: «سیاست دولت یازدهم و دوازدهم مبتنی بر ایجاد فضای امن مجازی بوده و نه امنیتی. تاکنون هیچ شبکه اجتماعی و یا پیام‌رسانی توسط این دولت مسدود نشده و نخواهد شد. فیلتر و مسدودسازی اخیر تلگرام نیز نه توسط دولت اجرا شده و نه مورد تایید دولت است.»

این موضع‌گیری روشن حسن روحانی به انتقادهای بسیار در طیف اصولگرایان جمهوری اسلامی و همین طور در شبکه‌های اجتماعی دامن زد و خبرگزاری فارس، نزدیک به سپاه پاسداران، تا آنجا پیش رفت که از این اقدام او با عنوان «ژست مخالفت» یاد کرد.

به نظر می‌رسد انتشار نامه محرمانه رئیس دولت به وزیر ارتباطات نیز در همین راستا اتفاق افتاده باشد؛ نامه‌ای که گفته می‌شود حاوی حکم رئیس جمهور برای فیلتر شدن تلگرام است و انتقاد بسیاری از کاربران شبکه‌های اجتماعی را به دنبال داشته که حسن روحانی را به «دورویی» و «دروغگویی» متهم می‌کنند.

نامه با امضای حسن روحانی خطاب به وزیر ارتباطات با مهر «خیلی محرمانه» تاریخ ۲۵ دی‌ماه سال ۹۶ را بر خود دارد؛ کمتر از یک ماه پس از اعتراضات گسترده‌ای که در شهر مشهد آغاز شد و در مدتی بسیار کوتاه به ده‌ها شهر دیگر سرایت کرد.

در این نامه به روشنی به «وقایع اخیر» در دی‌ماه گذشته اشاره شده و ظاهراً دو روز پس از آن نوشته شده که شورای عالی امنیت ملی ایران درباره این اعتراضات جلسه‌ای فوق‌العاده داشته است.

با این حال در نامه رئیس جمهور به وزیر ارتباطات به فیلتر شدن اپلیکیشن تلگرام اشاره‌ای نشده و دستوری هم در این باره صادر نشده است.

اما خبرگزاری فارس در گزارشی که روز دوشنبه منتشر کرد به نقل از یک عضو شورای عالی فضای مجازی چنین نوشت که ابلاغیه رئیس جمهور به وزیر ارتباطات «شفاف» بوده و تنها «شبهاتی درباره نظر مخالف روحانی در این باره مطرح می‌شود».

در اسفند ۹۶ برخی از کانال‌های تلگرامی خبر داده بودند که در یکی از جلسات شورای عالی فضای مجازی که با حضور رهبر جمهوری اسلامی برگزار شده بود، آیت‌الله علی خامنه‌ای «به شدت» از رفع فیلتر تلگرام انتقاد کرده است.

با این حال حسن روحانی و محمدجواد آذری جهرمی، وزیر ارتباطات، گفته‌ بودند که برنامه‌ای برای مسدود کردن این پیام‌رسان ندارند.

تاکنون هیچ مقام دولتی به انتشار نامه محرمانه رئیس جمهور درباره پیام‌رسان‌ها واکنش نشان نداده، اما عده‌ای از حامیان او در شبکه‌های اجتماعی چنین اظهار نظر می‌کنند که نامه در دی‌ماه و در پی اعتراضات مردم نوشته شده و باید با توجه به «شرایط خاص» آن زمان سنجیده شود.

متن نامه محرمانه روحانی
«کاهش ۴۰ درصدی» در پست‌های کانال‌های تلگرام در ایران

در همین حال روز سه‌شنبه، ۱۸ اردیبهشت، رئیس سازمان فناوری اطلاعات کشور از «کاهش ۴۰ درصدی» در پست‌های ارسالی در کانال‌های تلگرام در ایران خبر داد.

خبرگزاری دانشجویان ایران، ایسنا، به نقل از رسول سراییان خبر داد که «میزان بازدید از پست‌های تلگرامی مجموعا کاهشی ۷۰ درصدی از زمان آغاز مهاجرت داشته که ۵۰ درصد آن مربوط به زمان فیلتر شدن این پیام رسان است».

آقای سراییان توضیح نداده است که سازمان فناوری اطلاعات چگونه و از چه منبعی به این آمار دست پیدا کرده است.

در همین زمینه رضا تقی‌پور، عضو شورای مجازی، نیز روز دوشنبه گفته بود که «اکثر کاربران از تلگرام کوچ کرده‌اند و استفاده کاربران ایرانی از تلگرام به کمتر از یک‌چهارم رسیده است که این روند نزولی ادامه‌دار نیز است.»

آقای تقی‌پور نیز به منبع آمار خود اشاره نکرده بود.

تلگرام از محبوب‌ترین شبکه‌های اجتماعی در ایران است و بیش از ۴۰ میلیون کاربر ایرانی دارد.