دویچه‌وله: وزارت کشاورزی و امور روستایی چین، مدت‌ها قبل از تکذیب مقامات ایرانی، حضور کشتی‌های این کشور برای ماهیگیری در آب‌های جنوبی ایران را تایید کرده و گفته بود درآمد این کشتی‌ها سالانه بیش ازهفت میلیون دلار تخمین زده می‌شود.

وزارت کشاورزی چین در خبری که اکتبر سال گذشته منتشر کرده، خبر داده بود که پنج کشتی ماهیگیری استان شاندونگ این کشور، از استان ژجیانگ چین راهی آب‌های جنوبی ایران شده‌اند و اوایل نوامبر سال ۲۰۱۷ در بندرعباس پهلو خواهند گرفت.

در این خبر گفته شده هدف اصلی این کشتی‌ها صید ماهی مرکب و اره ماهی و عمدتا برای فروش در بازارهای داخلی چین است.

با وجود آنکه بیش از ده ماه از حضور و فعالیت کشتی‌های ماهیگیری چینی در آب‌های جنوبی ایران می‌گذرد، خبر این فعالیت‌ها در هفته‌های اخیر منتشر و جنجال‌آفرین شد.

در پی واکنش‌های گسترده منفی، به‌ویژه در شبکه‌های اجتماعی، مقامات مسئول از جمله در سازمان شیلات، خبرهای مربوط به فعالیت ماهیگیری کشتی‌های چینی در دریای عمان و خلیج فارس را تکذیب کردند.

با وجود این، محمد جواد ظریف یکشنبه شب، ۵ شهریور ۹۷ در تلویزیون دولتی ایران تایید کرد که این کشور آب‌های جنوبی خود را به چینی‌ها اجاره داده است.

با این حال، هنوز هیچ گزارشی در مورد مبلغ، مدت زمان و شرایط این اجاره، از سوی مقامات ایران یا چین منتشر نشده است.

در خبری که روز ۱۷ اکتبر ۲۰۱۷ از سوی وزارت کشاورزی و امور روستایی چین منتشر شده، گفته شده که این پنج کشتی‌ با هزینه‌ ۷۵ میلیون یوان چین، معادل حدودا ۱۱ میلیون دلار آمریکا، ساخته شده‌اند و طول هر یک از آنها ۴۴,۹ متر با قابلیت حمل ۷۲۲ تن صید است.

براساس اعلام وزارت کشاورزی چین، این کشتی‌ها، نخستین کشتی‌های صیادی الکتریکی چین و نخستین کشتی‌هایی هستند که از استان شاندونگ برای صیادی به آب‌های ایران رفته‌اند، اما فعالیت صیادی چین در این منطقه افزایش خواهد یافت.

در این خبر، به این موضوع اشاره نشده که آیا کشتی‌های صیادی دیگری از استان‌های دیگر در گذشته در آب‌های ایران فعال بوده و یا قرار است فعال شوند، اما گفته شده که محل اصلی فعالیت این پنج کشتی، آب‌های جنوبی ایران است، جایی که مرکز هشت‌پا، ماهی مرکب، اره ماهی و فانوس ماهی است.

فانوس ماهی از جمله ماهیان ژرف‌زی است که در اعماق دریا زندگی می‌کند.

برخلاف تکذیبیه شیلات، محمدعلی حسن‌زاده، معاون امور بندری و مناطق ویژه اقتصادی سازمان بنادر و دریانوردی (۲۷مرداد ماه ) درباره فعالیت کشتی‌های صیادی چینی در آب‌های خلیج فارس و دریای عمان گفته است: «چینی‌ها قراردادی در قالب اجاره بلندمدت با شیلات دارند.»

به گفته وی، این کشتی‌ها از فناوری صید ماهی در عمق ۲۰۰ متری برخوردارند که این فناوری در میان شناورهای صیادی ایران وجود ندارد.

کارشناسان زیست محیطی می‌گویند که صیادان چینی از روش ترال استفاده می‌کنند. ترال یكی از روش‌هایی است كه به قصد ماهیگیری صنعتی مورد استفاده قرار می‌گیرد و یکی از مخرب‌ترین روش‌های ماهیگیری برای اكوسیستم است كه باعث تخریب خانه آبزیان و بستر دریا می‌شود.

پیشتر، پور کاکولکی، معاون صید و بنادر ماهیگیری سازمان شیلات ایران به خبرگزاری کار ایران ایلنا گفته بود “حتی یک شناور چینی یا خارجی (اندونزی یا هر کشوری) در آب‌های جمهوری اسلامی ایران وجود ندارد و حضور این کشتی‌ها با قوانین، چارچوب‌ها و ضوابط امنیتی، نظامی و کشتیرانی جمهوری اسلامی ایران در تضاد است.”

معاون صید و بنادر ماهیگیری سازمان شیلات ایران در پاسخ به انتفادات صیادان جنوب ایران که از کم شدن برخی گونه‌های آبزی بر اثر صید بی‌رویه گلایه می‌کنند هم گفته بود که کاهش صید بیشتر به خاطر آلودگی‌هایی است که در منطقه به واسطه فاضلاب‌ها و موارد دیگر گسترش یافته است.

با وجود چنین تکذیب‌هایی، محمد جواد ظریف، وزیر امور خارجه ایران، روز یکشنبه ۵ شهریور ۹۷ ضمن تایید حضور و فعالیت کشتی‌های صیادی چین در آب‌های جنوبی ایران، از این اقدام دفاع کرد و گفت: «در همه جای دنیا اجازه می‌دهند که در سواحل‌شان و آنجایی که خودشان نمی‌توانند استفاده کنند دیگران استفاده کنند. من تخصصی دراین حوزه ندارم اما این کار، کار غیر مرسومی نیست. شما یک منابعی دارید، مثل نفت نیست، بلکه منابع زنده است و اگر از آن استفاده نشود نابود می‌شود یا باید دوباره تولید بشود. اگر شما نمی‌توانید از آن استفاده کنید قاعده‌اش این است به دیگران اجازه صید بدهید. خیلی‌ها این کار را می‌کنند.»

آقای ظریف اما توضیح نداد که اجاره آب‌های جنوبی ایران از چه زمانی آغاز شده و تا کی ادامه خواهد یافت و ایران در قبال این اجاره، چه مبلغی دریافت کرده است و آیا به پیامدهای زیست‌محیطی صیادی در اعماق آب‌ها توجه شده است یا نه.

مریم مطلبی، کارشناس ارشد محیط زیست دریا در همین زمینه به دویچه‌وله فارسی گفت: «شناورهای صنعتی ظرفیت صید بسیاربالایی دارند و با روش‌های مختلفی از جمله روش ترال مقادیر زیادی از آبزیان را به‌صورت مخلوط و در هم صید و به مرجان‌های كف دریا آسیب جبران‌ناپذیری وارد می‌کنند.»