بی‌بی‌سی: وزیر امور خارجه ایران به قاهره سفر کرده و گفته است که بحران سوریه، موضوع فلسطین و روابط دوجانبه محور گفتگوهای او با مقامات مصری را تشکیل می دهد.

روز پنجشنبه، ۲۱ دی (۱۰ ژانویه)، رادیو دولتی ایران گزارش کرد که علی اکبر صالحی، وزیر امور خارجه ایران که به مصر سفر کرده، گفته است که توسعه روابط دو کشور و بررسی مسایل منطقه‌ای به خصوص تحولات سوریه و فلسطین از جمله محورهای مذاکرات او با مقامات مصری است.

آقای صالحی که در راس هیاتی از مقامات جمهوری اسلامی شامگاه چهارشنبه وارد فرودگاه قاهره شده، در گفتگویی با خبرنگاران گفت که در دیدار از مصر با محمد مرسی، رئیس جمهوری، و محمد کامل عمرو، وزیر امور خارجه و برخی دیگر از مقامات مصری دیدار و درباره موضوعات مختلف گفتگو خواهد کرد.

براساس این گزارش، ملاقات با اخضر ابراهیمی، نماینده ویژه سازمان ملل و اتحادیه عرب در امور سوریه، و دبیرکل اتحادیه عرب نیز در برنامه سفر هیات ایرانی گنجانده شده است.

وزیر خارجه ایران در گفتگو با خبرنگاران در فرودگاه قاهره، ضمن اشاره به پیشنهاد اخیر بشار اسد، رئیس جمهوری سوریه، برای حل بحران سیاسی آن کشور، گفت که تا کنون طرح‌های متعددی از جمله از سوی ایران، برای پایان دادن به این بحران ارائه شده است.

وی افزود: “باید دید نقاط مشترک این طرح‌ها چیست و تاجایی که ممکن است آرا و نظرات کشورهای نقش آفرین را باید به یکدیگر نزدیک کنیم تا بتوانیم تسهیل کننده موضوع سوریه به صورت سوری – سوری باشیم.”

در حالیکه مخالفان حکومت سوریه، دولت جمهوری اسلامی را به حمایت مالی و نظامی از سوریه متهم می کنند، علی اکبر صالحی گفت که ایران در نظر ندارد در امور سوریه دخالت کند و افزود: “ما می توانیم به عنوان دوستان ملت و دولت سوریه به صورتی عمل کنیم که منطقه را از عواقب ناگوار برحذر داریم و منطقه نیز هرچه زودتر به آرامش و ثبات برسد.”
صالحی و اسد

گفته می شود که مصر از روابط خاص ایران و حکومت سوریه خرسند نیست

ایران از معدود حامیان حکومت بشار اسد در سوریه است و تا کنون تنها از راه‌حل‌هایی حمایت کرده که براساس ادامه زمامداری آقای اسد تدوین شده است در حالیکه مخالفان حکومت سوریه گفته‌اند که بشار اسد به دلیل سرکوب نظامی مردم معترض این کشور، صلاحیت ادامه حکومت را از دست داده و تنها راه‌حلی را قابل قبول می دانند که شامل برکناری او باشد.

بشار اسد روز یکشنبه این هفته برای نخستین بار طی شش ماه اخیر سخنانی را در جمع هواداران خود ایراد کرد و برای حل بحران کنونی سوریه، پیشنهاد کرد اصلاحاتی را زیر نظر خود به اجرا بگذارد. مخالفان حکومت سوریه این پیشنهاد را بی محتوا توصیف کرده‌اند و نماینده ویژه سازمان ملل نیز آن را “یکسویه‌تر و طایفه گرایانه‌تر از طرح‌های قبلی” آقای اسد خوانده است.

وزیر امور خارجه ایران گفته است که مصر به عنوان یک کشور تاثیرگذار و مهم می تواند نقش عمده‌ای در حل و فصل مساله سوریه داشته باشد و افزوده است “ما باید بتوانیم به شکلی عمل کنیم که بحران سوریه به صورت مسالمت آمیز و بدون دخالت خارجی برطرف شود.”
روابط با مصر

علی اکبر صالحی همچنین مساله فلسطین را از جمله موضوعاتی دانسته که در مذاکره با مقامات مصری مطرح خواهد شد و در عین حال، ابراز امیدواری کرده است که “در جریان این سفر، مسایل دوجانبه با مقامات مصری مورد بحث و بررسی قرار گیرد.”
سادات و شاه ایران

در سالهای قبل از انقلاب اسلامی ایران و مصر روابط نزدیک و دوستانه ای داشتند

آقای صالحی گفت که دیدار کنونی او از قاهره “نخستین سفر رسمی دوجانبه” وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی به مصر است و توضیح داد که دو سفر قبلی او به مصر برای شرکت در نشست عمومی وزیران خارجه جنبش عدم تعهد و حضور در اجلاس گروه تماس با سوریه بود. این اجلاس با شرکت ایران، مصر و ترکیه در قاهره برگزار شد.

در پی جنگ اسرائیل و گروه های فلسطینی مستقر در نوار غزه در ماه نوامبر، وزیر امور خارجه ایران به منظور ورود به این بخش از اراضی فلسطینی، خواستار دریافت ویزای سفر به مصر شد اما دولت مصر به تقاضای او پاسخ مثبت نداد.

به استثنای گذرگاه‌های مرزی با اسرائیل، تنها راه دیگر ورود به نوار غزه، گذرگاه مرزی این سرزمین با مصر است و در جریان بحران اخیر غزه، دولت مصر به شماری از مقامات خارجی امکان آن را داد تا جهت ابراز حمایت از فلسطینیان، از این گذرگاه عبور کنند و به غزه بروند.

خودداری مصر از صدور ویزای سفر به وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی با انتقاد آقای صالحی مواجه شد که در سخنانی در ماه نوامبر گله کرد که با وجود درخواست‌های مکرر، “هنوز دولت مصر به درخواست او برای دریافت ویزا پاسخی نداده است.

تا قبل از انقلاب سال ۱۳۵۷ در ایران، کشورهای ایران و مصر برای سال‌ها روابط نزدیک و دوستانه ای داشتند اما پس از انقلاب، آیت الله روح الله خمینی، رهبر سابق جمهوری اسلامی، روابط دو کشور را به دلیل توافق صلح مصر و اسرائیل، قطع کرد و اگرچه در سال های بعد، بارها گزارش‌هایی از تمایل و تلاش برای از سرگیری روابط انتشار یافت، اما روابط رسمی هنوز برقرار نشده است.
مرسی در اجلاس غیرمتعهدها در تهران

محمد مرسی در سفر به ایران از ابراز صریح نظر خود در مورد حکومت سوریه خودداری نکرد

پس از سقوط حکومت حسنی مبارک، رئیس‌جمهوری سابق مصر در فوریه سال ۲۰۱۱، مقامات جمهوری اسلامی که حرکت اعتراضی موسوم به “بهار عربی” را نوعی خیزش اسلامی با هدف استقرار حکومت‌های دینی شبیه جمهوری اسلامی قلمداد می کردند، ظاهرا ابراز امیدوار بودند با به قدرت رسیدن اسلامگرایان در مصر، زمینه برقراری روابط نزدیک بین دو حکومت فراهم شود.

محمد مرسی با اخوان المسلمین، یک تشکل اسلامگرای سنی، مرتبط است و ظاهرا این تشکل با جنبش اسلامگرای حماس در غزه روابط نزدیکی دارد. آقای مرسی در جریان بحران کنونی سوریه، آشکارا از مخالفان حکومت بشار اسد حمایت کرده است.

حزب بعث حاکم در سوریه، نظام سیاسی این کشور را سکولار و غیردینی می داند، اما به گفته مخالفان، قدرت سیاسی و امتیازات اقتصادی و اجتماعی طی چهل و چند سال حکومت خانواده اسد در دست پیروان آئین علوی متمرکز بوده که یک اقلیت مذهبی و قومی در سوریه محسوب می‌شود درحالیکه اکثر مردم این کشور مسلمان سنی هستند.

به گفته برخی ناظران، طرفداری و اتهام کمک رسانی نظامی و امنیتی ایران به حکومت بشار اسد نه تنها یکی از موانع اصلی بهبود روابط با مصر، بلکه عامل سردی روابط جمهوری اسلامی با حماس بوده هرچند این گروه از کمک‌های گسترده جمهوری اسلامی برخوردار و به این کمک‌ها وابسته است.

در ماه اوت سال گذشته میلادی، آقای مرسی به منظور واگذاری ریاست نوبتی جنبش عدم تعهد به تهران سفر کرد و در سخنانی در این اجلاس، حکومت سوریه را هدف حملات لفظی شدید قرار داد و پس از چند ساعت توقف، ایران را ترک کرد.