بی‌بی‌سی: آخرین جلسه حضور هاشمی شاهرودی در جلسات مجمع تشخیص (تاکنون)، در ۱۶ تیرماه و با ظاهری متفاوت با همیشه بودمحمدرضا باهنر، عضو مجمع تشخیص مصلحت نظام، اخیرا در سخنانی با تاکید بر اینکه “متأسفانه رئیس مجمع وضعیت جسمانی خوبی ندارند و نمی‌توانند حضور جدی داشته باشند”، به این سوال که “برخی می‌گویند الان در مجمع آقای رضایی همه کاره است” جواب مثبت داده است. وی از جمله، تصریح کرده که در غیاب رئیس مجمع تشخیص، دستور جلسات از سوی محسن رضایی دبیر مجمع تعیین می‌شود.

آقای باهنر در مصاحبه با خبرگزاری دولتی جمهوری اسلامی (ایرنا)، وضعیت جسمانی آقای هاشمی شاهرودی را در عملکرد این شورای حکومتی موثر دانسته و گفته مجمع “در این دوره هنوز سرِخط نیامده است”.

آخرین دفعاتی که محمود هاشمی شاهرودی در جلسات مجمع تشخیص مصلحت نظام حضور داشت، ۲ و ۱۶ تیرماه گذشته بود. درحالی که نه تنها تصاویر منتشر شده از آقای شاهرودی در آن دو جلسه به شدت با ظاهر معمول او فرق داشت، که حتی میزان تفاوت چهره او در فاصله ۲ و ۱۶ تیر، بسیار مشخص بود.

در ادامه همین وضعیت و حدود یک هفته پس از غیبت رئیس مجمع در جلسه ۳۰ تیر، این شایعه در منابع گوناگون منتشر شد که محمود هاشمی شاهرودی از دنیا رفته است.

این شایعه، در روز ۸ مرداد از سوی رئیس دفتر آقای شاهرودی تکذیب شد، اما غیبت او در جلسات مجمع ادامه یافت. به طور مشخص، وی علاوه بر جلسه ۳۰ تیر، در نشست‌های بعدی یعنی جلسات ۱۳ مرداد، ۲۴ شهریور، ۷ مهر، ۲۱ مهر، ۵ آبان و ۱۹ آبان هم غایب بوده است. با این یادآوری که نشست های مجمع، درصورت برگزاری منظم، هر دو هفته یک بار تشکیل می‌شوند.

بیشتر بخوانید:

• معنای تاکید رهبر بر ‘تغییر ساختار’ مجمع تشخیص
• آیت الله خامنه ای چگونه مجمع را بر مجلس مسلط کرد؟
• هاشمی شاهرودی، از مجلس اعلای عراق تا تشخیص مصلحت ایران

چهره هاشمی شاهرودی در نشست ۲ تیر (جلسه قبل از آخرین حضور او در مجمع) بازتاب رسانه ای گسترده ای داشتدر طول این مدت، البته بعضا اظهاراتی به نقل از رئیس مجمع تشخیص مصلحت نظام در وب‌سایت مجمع انتشار یافته (مثلا پیام تسلیت ۳۱ شهریور به مناسبت حملات اهواز). اما از سوی دیگر، مشخص شده که غیبت محمود هاشمی شاهرودی، تنها در جلسات مجمع تشخیص نبوده و در جلسات شورای نگهبان نیز تداوم داشته است.

در ۲۴ مهر نجات‌الله ابراهیمیان، عضو شورای نگهبان، در پاسخ به این سؤال ایرنا که آیا آقای شاهرودی در جلسات شورای نگهبان حاضر می‌شود یا نه، به این پاسخ کوتاه بسنده کرد که “خیر، ایشان در جلسات حاضر نیستند.” این اظهارات، سه روز پس از آن صورت گرفت که “یک عضو دفتر رئیس مجمع، خبر وخامت حال و بستری شدنش را تکذیب کرد و افزود: “مراحل درمانی‌ او به روال طبیعی در حال انجام است”.

در عین حال، غیبت محمود هاشمی شاهرودی -که از مراجع تقلید محسوب می شود- در جلسات تدریس حوزوی هم، از نگاه رسانه ها به دور نمانده است. یک روز بعد از آخرین حضورش در جلسه مجمع تشخیص با ظاهر غیرطبیعی، محمدمهدی هادی‌به، یکی از شاگردان آقای شاهرودی در قم که از سال ۱۳۸۸ در کلاس‌های درس او حضور داشته، خبر داد که این کلاس ها از دی ماه ۱۳۹۶ تعطیل بوده اند. آقای هادی‌به افزود که پس از دیدن تصویر استادش در جلسه ۱۶ تیر مجمع، نگران شده و با پسر او تماس گرفته، و جواب شنیده که “حاج آقا در حال طی کردن سیر درمانی هستند”.

در دی ماه سال گذشته هم، به دنبال انتشار اخباری در مورد بیماری محمود هاشمی شاهرودی و سفر او به خارج از کشور برای درمان، “یکی از اعضای دفتر” او اعلام کرد که آقای شاهرودی از اساس “کسالت ندارد”. این عضو دفتر در ۲ دی ۱۳۹۶، با تکذیب “شایعات از جمله سفر به خارج کشور” مدعی شد حتی کلاس‌های درس این روحانی “در چند روز اخیر دایر بوده است”.

اما بر خلاف این ادعاها، در اواسط دی ماه، تصاویر رئیس مجمع تشخیص که در یکی از اتاق های “مرکز بین‌المللی علوم اعصاب” در شهر هانوفر آلمان بستری بود، در رسانه ها خبرساز شد.

با جنجالی شدن عکس‌ها، رئیس دفتر آقای شاهرودی اعزام او به خارج برای معالجه را تایید کرد، ولی وضعیت جسمی رئیس مجمع تشخیص را “مساعد” دانست.

خود آقای شاهرودی بعدا گفت علت اعزامش به آلمان، وجود یک غده در روده بزرگ بوده است. همچنین، گفته شد که یک غده در کلیه او پیدا شده است.

البته، گزارش متفاوت روزنامه‌های آلمانی بیلد و هانوفرشه آلگماینه حکایت از این داشت که علت بستری شدن محمود هاشمی شاهرودی در هانوفر، “تومور مغزی” بوده است.

رهبر جمهوری اسلامی، حدود سه ماه بعد از بستری شدن محمود هاشمی شاهرودی در تهران او را به سِمت ریاست مجمع انتخاب کردمحمود هاشمی شاهرودی در اردیبهشت ۱۳۹۶، هشت ماه پیش از اعزام به آلمان نیز، در تهران بستری شده بود. این، همان زمانی بود که تصویر عیادت آیت الله خامنه ای از وی، در رسانه ها بازتاب گسترده ای پیدا کرد. با وجود انتشار شایعه سرطان آقای شاهرودی، رسانه ها به نقل از پزشک معالج او نوشتند علت بستری شدنش یک “بیماری گوارشی نسبتا شایع” بوده است.

در آن زمان او هنوز، علی رغم در اختیار داشتن سمت های حکومتی حساسی چون ریاست هیات حل اختلاف قوای سه گانه و عضویت در شورای نگهبان و مجلس خبرگان رهبری، به ریاست مجمع تشخیص منصوب نشده بود.

درواقع رهبر جمهوری اسلامی، حدود سه ماه بعد از بستری شدن محمود هاشمی شاهرودی در تهران یعنی در ۲۳ مرداد ۱۳۹۶ بود که او را به سمَت ریاست مجمع انتخاب کرد. سِمَت مهمی که آقای هاشمی شاهرودی از زمان تصدی مسئولیت آن، نه به خاطر عملکرد خود، که عمدتا به علت غیبت ها و اخبار مرتبط با وضعیت جسمانیش خبرساز شده است.

غیبت های مستمر او در جلسات مجمع تشخیص، در حالی مورد توجه رسانه‌ها قرار گرفته که مجمع، در میانه تعیین تکلیف تعدادی از مهمترین موارد اختلاف در سطح نهادهای حکومتی است.

در راس این موارد، قوانین مربوط به “پولشویی” و “تامین مالی تروریسم” قرار دارند، که سرنوشت‌شان پس از ماه‌ها درگیری نهادهای ارشد حکومتی ایران، نهایتا به مجمع تشخیص مصلحت نظام سپرده شده است.

قوانینی که تصمیم نمایی مجمع در مورد آنها، بر آینده تلاش های ایران برای مقابله با تحریم های جدید آمریکا تاثیر تعیین کننده‌ای خواهد داشت.