ایران وایر: یک فروند هواپیمای مسافربری از یکی از خطوط هوایی نروژ که از دبی عازم اسلو بود و بیست و چهارم آذر در پی بروز نقص فنی، در یک فرود اضطراری در فرودگاه بین المللی شیراز به زمین نشست
۱۷۰ مسافر شامل زنان بدون حجاب و مردان و ۱۸ خدمه که روسری همراه نداشتند، تا رسیدن هواپیمای جایگزین، در یک منطقه مشخص شده در ترمینال فرودگاه شیراز چند ساعتی را سپری کردند.
پنجشنبه, 3 ژانویه 2019
فرامرز داور

فرود اضطراری و از روی ناچاری اولین هواپیما از خطوط هوایی نروژ در فرودگاه بین المللی امام خمینی» ایران، به مجموعه ای از مشکلات پیش بینی نشده برای این خط هوایی و مسافرانش منجر شده است.

یک فروند هواپیمای مسافربری از یکی از خطوط هوایی نروژ که از دبی عازم اسلو بود و بیست و چهارم آذر در پی بروز نقص فنی، در یک فرود اضطراری در فرودگاه بین المللی شیراز به زمین نشست، هنوز نتوانسته است خاک ایران را ترک کند.

مسافران این پرواز پس از ساعاتی اقامت اجباری، با یک هواپیمای جایگزین که از اسلو به شیراز فرستاده شد، خاک ایران را ترک کردند. اما هواپیمای «بویینگ ۷۳۷» خط هوایی نروژ که یکی از موتورهای آن دچار نقص فنی شده، بیش تر از دو هفته می شود که در فرودگاه گرفتار شده است. دلیل این وضعیت، تحریم های ایالات متحده علیه ایران است.

مشکلات حقوقی اولین فرود یک هواپیمای نروژی در ایران

به دلیل خروج امریکا از توافق هسته ای موسوم به «برجام» با ایران، همه تحریم های رفع شده بر اساس این توافق، از جمله تحریم فروش هواپیماهای مسافربری و لوازم یدکی و خدمات آن به ایران دوباره اعمال می شود و هیچ قطعه یدکی از بویینگ و «ایرباس» و یا هر تولید دیگری که بیش تر از ۱۰ درصد از آن از فن آوری امریکایی استفاده شده باشد، نمی تواند بدون دریافت مجوزهای خاص از «دفتر کنترل دارایی های خارجی وزارت خزانه داری امریکا» وارد ایران شود.

این مدل از هواپیمای بویینگ که بیش تر از دو هفته است در فرودگاه شیراز پارک شده، جزو جدیدترین تولیدات این شرکت هواپیماسازی است که تا به حال در ایران به زمین نشسته است. با وجود این که ایران قرارداد سفارش خرید ۸۰ فروند از جدیدترین هواپیماها را با بویینگ امضا کرده بود، با بازگشت تحریم ها، نتوانست هواپیماهای خریداری شده را تحویل بگیرد.

این اولین حضور یک هواپیمایی خطوط هوایی نروژ در خاک ایران است و به دلیل این که این خط هوایی برنامه ای برای پرواز به ایران نداشته است، کارکنان و خدمه آن آشنایی با قوانین ایران و وضعیت بین المللی جمهوری اسلامی ایران ندارند.

بحران روسری در ایران و مشکل سفر احتمالی مسافران به امریکا

انتخاب ایران برای فرود اضطراری به خاطر قوانین و مسایل فرهنگی مذهبی حاکم بر کشور، گزینه مناسبی برای هواپیمای نروژی نبوده است. مسافران و خدمه زن این هواپیما در زمان داخل شدن به خاک ایران، حجاب اسلامی نداشته‌اند و از نظر قانونی، کارکنان فرودگاه شیراز و خدمه هواپیما را در موقعیت پیش بینی نشده ای قرار داده است.

۱۷۰ مسافر شامل زنان بدون حجاب و مردان و ۱۸ خدمه که روسری همراه نداشتند، تا رسیدن هواپیمای جایگزین، در یک منطقه مشخص شده در ترمینال فرودگاه شیراز چند ساعتی را سپری کردند.

ازسوی دیگر، مسافران هواپیمای نروژی و خدمه پروازی آن به طور رسمی وارد خاک جمهوری اسلامی ایران شده اند. مطابق قوانین امریکا، برای ورود به ایالات متحده، حتی اگر دارای گذرنامه اروپایی باشند، باید تا پنج سال آینده برای ورود به ایالات متحده، از این کشور درخواست ویزا کنند. این قانون در اواخر دوره ریاست جمهوری «باراک اوباما» تصویب شد و بر اساس آن، قانون لغو ویزای امریکا شامل اتباع کشورهایی نمی شود که در زمان ورود به خاک امریکا، در پنج سال اخیر به ایران سفر کرده باشند.

با این حال، حتی در صورت اطلاع از این مشکلات، فرودگاه شیراز از نظر موقعیت جغرافیایی و از دید خلبان و هم چنین مقررات ایمنی هوایی، بهترین محل برای فرود اضطراری هواپیمای نروژی بوده است. بر اساس بیانیه خطوط هوایی نروژ، فرود در شیراز به دلیل اولویت اصلی،یعنی حفظ امنیت و سلامت مسافران این شرکت هوایی انجام شده است.

یک گروه متخصص تعمیر هواپیما از نروژ به شیراز رفته و با بررسی نقص بویینگ، تشخیص داده اند که هواپیما برای پرواز دوباره، یک موتور جدید لازم دارد که خط هوایی نروژ باید آن را وارد ایران کند. این کار مطابق قوانین ایالات متحده امریکا، در حال حاضر غیرقانونی است.

می شود موتور بویینگ را برای هواپیمای نروژی به ایران برد؟

ارسال یک موتور جدید برای هواپیمای نروژی که دچار نقص فنی شده است، در صورتی قوانین ایالات متحده را نقض نمی کند که از سوی وزارت خزانه داری امریکا برای آن مجوز صادر شود.

دفتر کنترل دارایی های خارجی امریکا باید به استناد مقررات مربوط به تامین ایمنی حمل و نقل هوایی، مجوز ورود یک موتور جت بویینگ ۷۳۷ را صادر کند. این روندی زمان بر است؛ به ویژه این که این وضعیت با تعطیلات کریسمس و سال نو میلادی و حتی تعطیلی موقت بخش هایی از ادارات دولتی امریکا به دلیل مسایل مرتبط با بودجه این کشور مصادف شده است.

ادامه حضور هواپیماهای نروژی در فرودگاه شیراز هزینه های اقامتی این هواپیما را برای شرکت مالک آن افزایش می دهد اما چاره ای جز انتظار برای دریافت مجوز از سوی دولت «دونالد ترامپ» ندارد.

با وجود دستور دیوان بین المللی دادگستری در لاهه هلند برای تامین قطعات لوازم یدکی و خدمات مورد نیاز هواپیماهای مسافربری، ایالات متحده از زمان بازگشت تحریم ها علیه ایران، تاکنون چنین مجوزی صادر نکرده است و به نظر نمی رسد موتور جدید هواپیماهای بویینگ در این مدت از طریق دیگری مثل قاچاق یا دورز زدن تحریم ها، وارد ایران شده باشد.