سال ۱۳۸۴، هنگامی که رهبر جمهوری اسلامی ایران از لزوم حضور یک رئيس‌جمهور جوان و با نشاط در رأس امور کشور سخن می‌گفت، محمدباقر قالیباف خودش را یکی از مصداق‌های نظر رهبری می‌دانست و اکنون با اشاره به سخنان آقای خامنه‌ای درباره جوان‌گرایی، دنبال اهداف دیگری مانند رسیدن به ریاست مجلس، بر عهده گرفتن محوریت انتخاباتی اصولگرایان و تشکیل یک شبکه سیاسی را دنبال می‌کند. با این حال، این شروع تازه از یک زاویه سوابق مدیریتی آقای قالیباف هم جالب توجه است.

برای بررسی این بخش از سوابق محمدباقر قالیباف، می‌توان از ۱۴ سال پیش شروع کرد.

یکی از اولین پرونده‌هایی که نام آقای قالیباف در آن به چشم می‌خورد، تزریق «پول کثیف» به ستادهای انتخاباتی در سال ۱۳۸۴ بوده است. حسن روحانی، در سومین دور مناظره‌های انتخاباتی سال ۱۳۹۶ خطاب به محمدباقر قالیباف گفت «اگر پرونده سال ۸۴ آقای قالیباف که دست من بود و نگذاشتم پرونده بشود و دعوا کردم با بعضی‌ها در دبیرخانه که نباید کسی مطلع شود، اگر آن مردانگی را نکرده بودم، هم اکنون شما اینجا ننشسته بودید».

پس از این سخنان، وب‌سایت زیتون در گزارشی نوشت که سرنخ پرونده ۸۴، «به قاچاقچیان بزرگ و اصلی مواد مخدر و سوخت می‌رسد که در معامله‌ای برای نجات جان سرکردگان خود، مبالغی را به ستاد محمدباقر قالیباف» کمک کرده بودند. علاوه بر گزارش زیتون، عبدالله رمضان‌زاده، فعال اصلاح‌طلب و سخنگوی دولت محمد خاتمی هم در چند توئیت، از خبرنگاران خواست درباره «اسامی حامیان اصلی قالیباف در سیستان و بلوچستان در سال ۸۴» و «علت دستگیری برادر جناب سرهنگ را وقتی ایشان فرمانده نیروی انتظامی بودند»، بپرسند.

در همان مناظره انتخاباتی، اسحاق جهانگیری نیز درباره پرونده تخلفات محمدباقر قالیباف در چند بانک گفت: «بیشترین تخلف را شما در بانک‌ها داشتید… باید دید در بانک شهر چه می‌گذرد بانک سرمایه را به چه کسی واگذار کردید. سهام این بانک متعلق به شهرداری بود اما به یک مفسد اقتصادی واگذار کردید».

اشاره بعدی آقای جهانگیری به پرونده فساد املاک نجومی بود: «شما با املاک مردم چه کردید؟ دو هزار و ۲۰۰ میلیارد تومان اموال مردم را بخشیدید. آپارتمان ۲ میلیارد تومانی را ۲۰۰ میلیون تومان بخشیدید». اسحاق جهانگیری تنها کسی نبود که به پرونده تخلفات قالیباف در موضوع املاک نجومی اشاره کرد. احمد توکلی که مانند قالیباف اصولگراست نیز در گزارشی که ۱۷ آبان ۱۳۹۵ منتشر کرد، وجود تخلف در این پرونده را محرز دانست و مقام‌های قضایی هم با ابهام و اکراه تایید کردند که حداقل ۵۴ پرونده تخلف در این زمینه وجود دارد.

در کشاکش همان دعواهای انتخاباتی بود که محمدعلی وکیلی، سخنگوی ستاد انتخاباتی حسن روحانی، هم خبر از فعالیت‌های تجاری فرزند آقای قالیباف داد و گفت این فعالیت‌ها در داخل و خارج از کشور و همچنین حوزه آموزشی و غیرانتفاعی مطرح بوده است.

اشاره او به مجموعه آموزشی «شمس‌ الشموس» است که در منطقه سعادت‌آباد تهران واقع شده است. سال ۹۴ هم گزارش‌هایی درباره نقش محمدباقر قالیباف و پسرش در پرونده فساد ۱۲۰۰میلیارد تومانی بنیاد تعاون منتشر شد.

زهرا مشیر، همسر آقای قالیباف، هم در گزارش یک پرونده فساد مربوط به «مؤسسه خیریه امام رضا» که آبان ۱۳۹۵ توسط روزنامه شرق منتشر شد، متهم ردیف اول بود.

علاوه بر پرونده‌هایی که درباره خانواده آقای قالیباف مطرح است، مدیران او نیز همواره در مظان اتهام بوده‌اند. یکی از مشهورترین پرونده‌ها در این زمینه، اتهام فساد علیه عیسی شریفی، قائم‌مقام شهرداری تهران در دوران اوست که ابعاد این پرونده فساد به ده هزار میلیارد تومان می‌رسد.

در تازه‌ترین نمونه این پرونده‌ها، مرتضی الویری، عضو شورای شهر تهران گفته است ۱۲ پرونده فساد مربوط به دوران شهرداری محمدباقر قالیباف به قوه قضاییه ارسال شده است. تخلفات صندوق ذخيره كاركنان شهرداری، واگذاری غيرقانونی املاک، هزينه‌كردهای ميلياردی شهرداری تهران در جريان انتخابات رياست‌جمهوری و تخلفات فرزند يكی از مقام‌های ارشد سابق شهرداری، از جمله این پرونده‌های دوران قالیباف در شهرداری تهران است. دورانی که به گفته مجید فراهانی، عضو شورای شهر تهران، حداقل ۲۰ هزار میلیارد تومان فساد در آن رخ داده است.

​این فهرست که طولانی‌تر است، چند ویژگی مشخص و مداوم دارد. نخست اینکه در ۱۵سال گذشته، سیاست‌ورزی محمدباقر قالیباف توأم با حاشیه فساد بوده است که گاه از زبان عالی‌ترین مقام‌های جمهوری اسلامی بیان شده ولی نتیجه رسیدگی به آن هرگز منتشر نشده است.

دوم اینکه بررسی این پرونده، نشان‌دهنده وجود یک شبکه سازمان‌یافته متشکل از فرزندان و همسران فرزندان فرماندهان سابق و کنونی سپاه است. پس از این شبکه، حلقه دومی در میان مدیران اجرایی نزدیک به قالیباف و مدیران شهرداری وجود داشت که برخی از آنها اکنون در زندان به سر می‌برند.

نکته سوم اینکه کارکرد این هزینه‌های کلان، توام با ابهام و فساد، علاوه بر شبکه‌سازی خانوادگی و اجرایی، برقراری پیوندهای سیاسی و مالی با نهادهای نظامی و مذهبی، از سپاه پاسداران تا مداحان و مساجد بوده است.

عدم پیگیری پرونده‌های ۱۲گانه‌ تخلفات شهرداری تهران در قوه قضاییه، به خوبی سودمند بودن سرمایه‌گذاری ده‌ساله محمدباقر قالیباف را نشان‌ می‌دهد.

در واقع او اگر در مسیر تعقیب رویاهای خودش برای رئيس‌جمهور، شکست‌های سختی خورد و حتی به دلیل همین حاشیه‌ها، پس از شهرداری تهران نتوانست مناصب رویایی چون ریاست ستاد اجرایی فرمان امام یا بنیاد مستضعفان و جانبازان را به دست آورد ولی یک تضمین کافی برای عدم تعقیب و برخورد را در نهادهای امنیتی و قضایی به دست آورده است.

این تضمین و پشتوانه امنیتی و قضایی آن‌چنان قدرتمند به نظر می‌رسد که به مدیری که در ۱۵سال گذشته نامش به فساد گره خورده است، اجازه می‌دهد کمپین انتخاباتی برای «نجات کشور» راه بیندازد و از «نواصولگرایی» بگوید.