دویچه‌وله: انتخابات ریاست جمهوری ایران یکی از مهم‌ترین خبرهای رسانه‌های روسیه است. روزنامه‌ها و تحلیل‌گران روس در باره‌ی‌ نامزد‌هایی که سیاستی نزدیک‌تر به سیاست بین‌الملل روسیه اتخاذ خواهند داشت، اظهار نظر کرده‌اند.

قرار است روز دوشنبه ۶ خرداد ۱۳۹۲ انستیتوی شرق شناسی روسیه نشستی با عنوان “ایران در آستانه‌ی انتخابات” برگزار کند. در این نشست کارشناسان و شرق شناسان روسیه نقطه‌نظرات خود را درباره‌ی انتخابات ریاست جمهوری ایران ابراز خواهند کرد. کانال “راشیا ۲۴” ، شبکه‌ی خبر تلویزیون دولتی روسیه نیز این نشست مسکو را پخش خواهد کرد.
مقامات روسیه تاکنون درباره‌ی انتخابات ریاست جمهوری ایران رسما موضع‌گیری نکرده‌اند، اما روزنامه‌ها و رادیو و تلویزیون این کشور خبر مربوط به رد صلاحیت نامزدهای انتخاباتی را تحلیل می‌کنند.

روزنامه‌ی “گازیت رو” عدم صلاحیت رحیم مشائی را نشانه‌ی ضعیف شدن موقعیت و جایگاه احمدی‌نژاد رئیس‌جمهوری کنونی ایران دانسته است. این روزنامه در تحلیل خود تاکید می‌کند که احمدی‌نژاد پیش از این درجه‌ی محبوبیت خود را بسیار بالا حدس می‌زد، اما رد شدن رحیم مشائی، نامزد پیشنهادی‌‌اش کاهش نفوذ او را نشان می‌دهد.

شوک تحلیل‌گران روسیه

اکثر روزنامه‌های روسیه از رد صلاحیت رفسنجانی متحیر شدند. حتی صدای روسیه که “کاملا دولتی” است در تحلیلی می‌نویسد: «رد صلاحیت آیت‌الله علی‌اکبرهاشمی‌رفسنجانی یاربنیان‌گذار انقلاب اسلامی آیت‌الله خمینی، رئیس‌جمهور سابق و رئیس مجمع تشخیص مصلحت نظام توسط شورای نگهبان باعث حیرت همگان شده است.»
روزنامه‌های روسی به اخبار انتخابات ایران حساس شده‌اند روزنامه‌های روسی به اخبار انتخابات ایران حساس شده‌اند

النا دونایوا، کارشناس ارشد بخش ایران “انستیتوی شرق‌شناسی علوم روسیه “به دویچه وله می‌گوید: «اکثر تحلیل‌گران و ایران‌شناسان روس از رد صلاحیت هاشمی رفسنجانی دچار شوک شدند. به نظر من مسئله‌ی سنی رفسنجانی دلیل اصلی برای رد صلاحیت او نیست، بلکه دخالت و نقش او در حواث ۱۳۸۸ و مخالفت‌هایش با رهبرعلت واقعی آن بوده است.»

کدام نامزد برای روسیه بهتر است؟

دونایوا می‌افزاید، ایران و روسیه منافع مشترکی در منطقه دارند و انتظار می‌رود کسی ‌که مقام ریاست‌جمهوری ایران را بدست آورد، در سوریه، افغانستان، خاورمیانه، قفقاز، آسیای‌میانه و خزر همکاری‌های مشترک با روسیه را ادامه دهد.

این کارشناس درباره‌ی نامزدهای ریاست جمهوری ایران و احتمال نزدیکی آن با سیاست‌های بین‌الملل روسیه هم چنین توضیح می‌دهد: «روسیه با سیاست‌های نامزدهایی چون حسن روحانی و علی‌اکبرولایتی آشناست و آنها شاید سمت‌گیری غربی نداشته باشند اما می‌توانند با غرب مذاکره کنند و به توافق برسند. بهبود مناسبات ایران با غرب می‌تواند برای آن‌ها مهم‌تر باشد و نگاه به غرب اولویت پیدا کند. محافلی در روسیه از این مسئله بیم دارند و نگرانند. همین محافل بر این باور هستند که پیروزی سعید جلیلی می‌تواند به نفع روسیه باشد. به عقیده‌ی آن‌ها اگر جلیلی سرکاربیاید سیاست کنونی ایران ادامه خواهد داشت.»

دونایوا می‌افزاید: «از سوی دیگر روسیه از تشدید تحریم‌های بین‌المللی علیه ایران هم زیان‌های سختی دیده و مناسبات اقتصادی دو طرف به دلیل تشدید تحریم‌ها ضعیف‌تر شده است، بنابراین روی کار آمدن سیاست‌مداری که بتواند مسائل بین‌المللی ایران مثل مسئله‌ی هسته‌ای و بهبود مناسبات با غرب را حل و فصل کند، به نفع روسیه هم خواهد بود .»
النا دنایوا: رفسنجانی به‌خاطر مخالفت‌هایش با رهبر رد صلاحیت شد، نه به‌خاطر سن النا دنایوا: رفسنجانی به‌خاطر مخالفت‌هایش با رهبر رد صلاحیت شد، نه به‌خاطر سن

این کارشناس روس در ادامه‌ی توضیحات خود درباره‌ی نامزدی شهردار تهران محمد‌باقر قالیباف می‌گوید که او در سیاست خارجی ضعیف هست و در عرصه‌ی بین‌الملل تجربه‌ای ندارد. دونایوا معتقد است که از میان ۸ نامزد انتخاباتی ریاست جمهوری ایران حسن روحانی معدتل‌تراست و برخی از اصول‌گراها نیز در نهایت از او پشتیبانی خواهند کرد».

انقلاب خمینی در هفتاد و هشت سالگی

پرفسور ولادیمیر ساژین، کارشناس “موسسه‌ی خاورشناسی روسیه” در مسکو هم در تحلیلی برای رادیو دولتی صدای روسیه می‌نویسد، رد صلاحیت رفسنجانی غیر قابل انتظار بوده است. وی خاطرنشان می‌کند: «آیت الله خامنه‌ای خود مهره‌ها را انتخاب کرده و خود نقش اصلی را بازی می‌کند.»

این تحلیل‌گر روس ادامه می‌دهد: «رفسنجانی ۷۸ سال دارد و سن او نمی‌تواند مشکل به حساب آید، چون‌که خود آیت‌الله خمینی در سن ۷۸ سالگی انقلاب کرد و جمهوری اسلامی را در شرایط دشوار جنگ ایران و عراق طی ۱۰ سال سرپرستی نمود.»
تحلیل‌گر موسسه‌ی خاورشناسی روسیه با یادآوری حوادث انتخابات دوره قبل در سال ۱۳۸۸ نتیجه می‌گیرد که رهبر دینی ایران برای کاهش تنش و هیجان جنگ سیاسی پیش‌رو و همچنین بیم از تکرار انفجارات اعتراض آمیز تن به این کار داده و عدم صلاحیت رفسنجانی را پذیرفته است.

رهبر رئیس‌جمهور را تعیین می‌کند

یوگنی ساتانوفسکی، Jewgeni Satanowski رئیس “انستیتو مطالعات خاورمیانه” در مسکو می‌گوید، انتخابات ایران مسئله داخلی این کشور است و روسیه و یا هیچ کشور دیگری حق هیچگونه دخالتی را در آن ندارند.

وی اما تاکید می‌کند: «برای انتخاب رئیس‌جمهور مهم‌ترین فاکتور در ایران تائید رهبری است و هر نامزدی که به مقام ریاست‌جمهوری برسد باید در راستای سیاست‌های رهبر عمل کند. بنابراین برای روسیه هیچ تفاوتی نخواهد داشت چه کسی در ایران رئیس‌جمهور شود و روسیه با هرکس هم که به این مقام برسد نهایت همکاری را خواهد کرد.»

به نظر آقای ساتانوفسکی در یازدهمین دور انتخابات ریاست جمهوری ایران پیش‌بینی پیروزی نامزدها مشکل به نظر می‌آید، اما شانس پیروزی با نامزدی خواهد بود که رهبر ایران بیشترین حمایت‌ها را از او بکند.

تغییر سیاست راهبردی ایران پس از انتخابات؟

رئیس انستیتو مطالعات خاورمیانه تاکید می‌کند که در صورت پیروزی اصول‌گرایان در ایران و ادامه‌ی سیاست‌های کنونی این کشور در قبال اسرائیل، احتمال اقدام نظامی اسرائیل علیه ایران بیشتر خواهد شد. وی دراین رابطه توضیح می‌دهد: «در دوره‌‌های پیشین ریاست‌جمهوری رفسنجانی، خاتمی و احمدی‌نژاد سیاست اتمی ایران تغییری نکرده و با پیگیری ادامه داشته است. مهم‌ترین مسئله این است که آیا سیاست ضداسرائیلی ایران پس از انتخابات کنونی هم ادامه پیدا خواد کرد یا خیر؟»