بی‌بی‌سی:هواپیمای اوکراینی توسط موشک‌های تور، ساخت روسیه ساقط شد. این موشک‌ها به گونه‌ای طراحی شده‌اند که به جای اصابت به هدف، در نزدیکی آن منفجر شوند
خبرگزاری اطلاعات و اخبار مستقل اوکراین، یونیان، اقدام به انتشار متن مکالمات برج مراقبت فرودگاه تهران در روز ساقط شدن هواپیمای اوکراینی کرده است که براساس آن برج مراقبت از طریق خلبان پرواز “آسمان” در جریان شلیک موشک و ساقط شدن هواپیمای اوکراینی قرار گرفته بود.

فایل صوتی این مکالمات را یک بولتن خبری در تلویزیون اوکراین منتشر کرده و در آن مکالمات برج مراقبت تهران و خلبان پرواز “آسمان به شماره ۳۷۶۸” و پرواز “۷۵۲ خطوط هوایی اوکراین” شنیده می‌شود.

این مکالمات از ساعت ۵ و ۱۲ دقیقه صبح (به وقت ایران) به بعد را شامل می‌شود.

براساس مکالمات منتشر شده در این فایل صوتی، برج مراقبت به پرواز اوکراینی “اجازه حرکت در مسیر” را پس از پرواز تایید می‌کند و همزمان پرواز خطوط هوایی آسمان در حال گفتگو با برج مراقبت برای گرفتن “اجازه فرود” است.

در میان گفتگوهای برج مراقبت و خلبان پرواز آسمان، خلبان به برج مراقبت می‌گوید که “نوری” را در آسمان می‌بیند که مانند “موشک” بوده و پرسیده “یک سری نورهایی مثل موشک، حالا موشک است. چیزی هست؟”
حق نشر عکس AFP
Image caption هواپیمای اوکراینی توسط موشک‌های تور، ساخت روسیه ساقط شد. این موشک‌ها به گونه‌ای طراحی شده‌اند که به جای اصابت به هدف، در نزدیکی آن منفجر شوند

برج مراقبت از خلبان در مورد موقعیتی که چنین نوری را دیده سوال می‌کند و خلبان می‌گوید که از “سمت (فرودگاه) پیام و کرج” فکر می‌کند این نور را دیده است.

لحظاتی بعد خلبان پرواز آسمان مجددا به برج مراقبت اعلام می‌کند که “نور” دیگری به آسمان حرکت کرده و برج مراقبت می‌گوید “چیزی به ما گزارش نشده. نمی‌دونم” و سوال می‌کند که “اچه جوریه؟ نورش به چه صورتیه؟”

خلبان در پاسخ با قاطعیت اینبار پاسخ می‌دهد که “نور موشکه دیگه”.

برج مراقبت از خلبان سوال می‌کند که آیا به سمت شهر تهران این نور در حال حرکت است که خلبان پاسخ می‌دهد بله به سمت تهران حرکت می‌کند.

مامور برج مراقبت از خلبان می‌خواهد که همچنان آنچه را که مشاهده می‌کند به او گزارش دهد.

در ادامه مامور برج مراقبت برای ۹ بار پیاپی تلاش می‌کند تا با پرواز ۷۵۲ خطوط هوایی اوکراین تماس بگیرد که بی‌پاسخ می‌ماند و سپس از خلبان هواپیمای آسمان می‌پرسد “شما دیگه چیزی مشاهده نمی‌کنید؟”

خلبان پرواز آسمان در جواب می‌گوید که ما یک “انفجار دیدیم” و یک “یک نور بسیار بزرگی اونجا ما دیدیم. نمی‌دونم چی بود واقعا” و برج مراقبت هم جواب می‌دهد “ما نمی‌دانیم چی شده”.

پس از انتشار این فایل حسن رضایی‌فر، مدیرکل سوانح سازمان هواپیمایی کشوری به خبرگزاری مهر گفته است که از انتشار این گفتگو “متعجب” شده و “این فایل از مجموعه اسنادی بوده که در تیم مشترک بررسی سانحه هوایی در اختیار گروه کارشناسان اوکراینی قرار گرفته است”.

آقای رضایی‌فر همچنین تهدید کرد که “این اقدام اوکراینی‌ها سبب شد دیگر هیچ سندی به آنها ارائه ندهیم”.
حق نشر عکس Getty Images

در هفته‌های گذشته با وجود درخواست‌های مکرر اوکراین و کانادا، ایران از تحویل جعبه سیاه هواپیما ساقط شده به این کشورها، خودداری کرده است.

پرواز ۷۵۲ اوکراین صبح روز چهارشنبه ۱۸ دی (هشت ژانویه) دقایقی بعد از بلند شدن از فرودگاه بین‌المللی امام خمینی در نزدیکی تهران سقوط کرد. ایران بعد از سه روز اذعان کرد که پدافند سپاه پاسداران “در اثر خطای انسانی” این هواپیما را هدف گرفته و سرنگون کرده است.

در این حادثه تمامی ۱۷۶ نفر سرنشین هواپیما کشته شدند.

سخنگوی وزارت راه ایران، در همان روز سقوط، شایعه اصابت موشک را با قاطعیت رد کرد و گفت اگر این طور بود “هواپیما در آسمان منفجر می‌شد.” ساعاتی بعد خود وزیر هم “تروریستی بودن (حادثه)، انفجار یا تیراندازی به هواپیما” را نادرست خواند و گفت دلیل سقوط نقص فنی است.

۷۲ ساعت پس از سقوط ایران اذعان کرد که هواپیما با موشک سپاه پاسداران ساقط شده است.