بی‌بی‌سی: رامتین عربلویی و راند عبدالفتاح هر دو در کودکی به آمریکا مهاجرت کرده‌اند

چند سال پیش که رامتین عربلویی به ایران رفته بود، با یک راننده تاکسی سر حرف را باز می‌کند و راننده به او جمله‌ای می‌گوید که جرقه ساخت پادکستی موفق را می‌زند. راننده به او گفته: “ایراد این جاست که ایرانی‌ها گذشته را فراموش نمی‌کنند و آمریکایی‌ها گذشته را به یاد نمی‌آورند.”

حالا در آمریکا و برای سازمان بزرگ رادیوی ملی آمریکا،‌ رامتین به همراه همکارش راند عبدالفتاح، پادکستی درباره تاریخ می‌سازند. به این امید که بازگویی ماجراهای گذشته کمک کند مردم امروز را بهتر بشناسند. دو مهاجر راوی تاریخ و سیاست‌های آمریکا شده‌اند.

یک سال پیش و در نخستین شماره از این پادکست، ماجرای کودتای ۲۸ مرداد گفته می‌شود و نقشی که سازمان اطلاعات مرکزی آمریکا (سیا) در این زمینه بازی کرد. رامتین در آن شماره از پدر خود نقل می‌کند که اگر خانواده آنها حالا در آمریکا زندگی می‌کند به خاطر “کاری است که آمریکا با دموکراسی در ایران کرد.”

در پادکست “ترولاین” (Throughline) رامتین و راند دنبال همین نگاه به تاریخ هستند. همین که پیدا کنند چطور اتفاق‌هایی در گذشته ماجراهای امروز مردم را شکل داده است.

با این نگاه است که وقتی از تاریخچه دخالت آمریکا در شبه‌جزیره کره می‌گویند، سابقه تنش بین آمریکا و کره شمالی معنی پیدا می‌کند. یا وقتی که همه درباره قوانین سفت و سخت دینی در عربستان صحبت می‌کردند در برنامه “ترولاین” شروع همه این ماجراها گفته شد: “حمله و گروگان‌گیری در مکه.”
خادمان فروتن تاریخ

در یک سالی که از شروع ساخت این پادکست می‌گذرد، تهیه‌کنندگان سعی کرده‌اند بر بخش‌های تاریک تاریخ نور بیندازند تا بسیاری از قصه‌های فراموش شده دوباره به یاد آورده شود.

رامتین می‌گوید وقتی که در آمریکا به مدرسه می‌رفته و صحبت از تاریخ بشریت می‌شده، روایتی از زندگی غربی می‌دادند که “مردان سفید‌پوس” در مرکز آن بودند و از کمک‌های بقیه در ساخته شدن ارزش‌هایی مثل سکولاریزم صحبت به میان نمی‌آمد.

رامتین که در خانواده‌ای ایرانی بزرگ شده، به یاد می‌آورد که آنها روایتی رنگارنگ‌تر از تاریخ بشریت می‌دادند که شامل ایرانی‌ها و مسلمانان، مثل ابوعلی سینا، هم می‌شده است.

در بزرگسالی و حالا که یکی از تهیه‌کنندگان یک پادکست تاریخی است، او سعی می‌کند نقش کسانی در تاریخ را در تعریف کند که کمتر گفته شده است. کسانی مثل «ابن رشد» که یکی از قسمت‌های برنامه ترولاین به تلاش‌ها و کارهای او اختصاص داشت.
‘قصد تخریب آمریکا را دارید؟’

بیشتر موضوع‌های برنامه رادیویی ترولاین اما درباره مسائل داخلی آمریکاست. در صدر آنها هم سیاست‌ها و اقدام‌هایی است که در گذشته زندگی سیاه‌پوستان آمریکایی را تحت تاثیر قرار داده است.

یک قسمت از برنامه آنها درباره سابقه مقاومت ورزشکاران سیاه‌پوست در برابر تبعیض‌هایی است که بر اثر نژادپرستی بر ضد آنها اعمال می‌شده. قسمتی دیگر درباره برخوردهای نژادپرستانه یک مقام پلیس فدرال آمریکاست که «بیلی هالیدی» خواننده محبوب سیاه‌پوستان را تا بستر مرگش همراهی کرد.

رامتین می‌گوید که بعضی از شنوندگان برنامه‌شان به دیده شک به آنها می‌نگرند که نکند آنها قصد دارند بگویند: “آمریکا خیلی کشور بدی است.” او می‌گوید که به هیچ وجه چنین قصدی ندارند: “ما فقط چیزی را می‌گوییم که مورخ‌ها گزارش کرده‌اند.”

راند می‌گوید تاریخ، ماجرای “قهرمان‌ها و اشرار نیست.” او امیدوار است که مردم با نگاهی نسبی به تاریخ اثرات سیاست‌هایی در گذشته را ببینند که تا امروز بازتاب داشته است.

اثر سیاست‌ها و اتفاقات مختلف در سرزمین‌های فلسطینی باعث شده که راند در عربستان به دنیا بیاید و بعد با خانواده برای زندگی به آمریکا مهاجرت کنند.
آن طور که هستیم

راند می‌گوید اینکه هر دو نفر آنها از خانواده‌های مهاجر می‌آیند سازمان رادیوی ملی را بیشتر تشویق کرده که به آنها اجازه دهد مجری برنامه خود باشند.

این برنامه را راند و رامتین طراحی کرده‌اند. زمانی که هر دو از تهیه‌کنندگان یک برنامه رادیویی دیگر بودند و در اوقات فراغت با هم درباره ساختن یک برنامه تاریخی صحبت می‌کردند.

یکی از نکات قابل توجه در برنامه‌شان مدلی است که مجری‌ها خود را معرفی می‌کنند. آنها که انگلیسی را با لهجه متداول آمریکایی صحبت می‌کنند وقتی که نوبت به اسم‌های خود می‌رسد اسم‌هایشان را شبیه به آنچه که در فارسی و عربی تلفظ می‌شود بیان می‌کنند.

راند می‌گوید که او، رامتین و همکارانشان درباره شیوه تلفظ اسم‌ها با هم کلی گفت‌وگو کرده بودند. حتی راند چندباری اسم خود را به مدل انگلیسی‌ها تلفظ و ضبط کرده بود. یعنی از غلظت تلفظ ع و ح در نام فامیلش کاسته بود. اما بعد هر دو به این نتیجه می‌رسند که بهتر است طوری خودشان را معرفی کنند که به آن عادت دارند.

بسیاری از خبرنگارانی که لاتین‌تبار هستند در آمریکا موقع تلفظ نام خود آن را شبیه به تلفظ اسپانیایی بیان می‌کنند. گروهی از شنوندگان هم از این کار ناراضی هستند و دستشان برسد شکایت خود را به گوش مدیران رسانه‌ها می‌رسانند اما دست کم در رادیوی ملی آمریکا از این حق خبرنگاران دفاع می‌شود.

اهمیت این سیاست‌ها در این است که حالا در آمریکا، رئیس جمهوری این کشور مشوق تندشدن فضا علیه آنهاست که سفید‌پوستان نیستند. شعارهای طرفداران دونالد ترامپ برای پس فرستادن نمایندگان مسلمان کنگره به کشوری که از آنجا به آمریکا مهاجرت کرده‌اند یکی از نمونه‌های این اقدام‌هاست.

برنامه ترولاین به جز آنکه به مخاطبش کمک می‌کند تاریخ دنیا را از لنزی جدید تماشا کند، به مخاطبی که در اقلیت است هم کمک ویژه‌ای می‌کند. کمک می‌کند که آن اقلیت با تلاش‌ها، سختی‌ها و اقدامات مثبتی که انجام داده هم شناخته شود.