اطلاعات فاش‌شده از روند شیوع کرونا در ایران چه می‌گوید؟

اعلام رسمی اولین مورد ابتلا در ایران در ۳۰ بهمن ۹۸ انجام شد، اما فهرست بیماران حاکی از آن است که بین ۲ بهمن تا ۳۰ بهمن ۵۲ مورد مرگ مشکوک به کرونا ثبت شده است.

علاوه بر این اطلاعات بیماران و مراجعان مراکز درمانی نشان می‌دهد که در بهمن ۲۴۸۲ نفر با علایم مربوط به کرونا به مراکز درمانی ایران مراجعه کرده‌اند.

به نظر می‌رسد ثبت متمرکز اطلاعات بیماران احتمالی کرونا، که مطابق اطلاعات‌ رسیده به بی‌بی‌سی فارسی اوایل اسفند آغاز شده، تا ۱ بهمن ۹۸ عقب می‌رود.

مطابق داده‌هایی که به بی‌بی‌سی رسیده در ۱ بهمن ۸۲ نفر در ارتباط با کرونا به مراکز درمانی ۱۴ استان مختلف ایران مراجعه کردند.

با این وجود مقام‌های وزارت بهداشت تا ۳۰ بهمن به تاکید هرگونه مورد ابتلا به کرونا را تکذیب می‌کردند.

این در حالی است که بنا به گفته‌های مقام‌های وزارت بهداشت ایران تا اواخر بهمن در ایران کیت تشخیصی کرونا وجود نداشت.

پزشکان در ایران می‌گویند که هنوز هم علاوه بر استفاده از کیت تشخیصی از علایم بالینی و سی‌تی‌اسکن ریه برای تشخیص کرونا استفاده می‌کنند.

شواهد دیگری برای شیوع زودتر وجود دارد؟

مقام‌های وزارت بهداشت ایران گفته‌اند که ویروس پیش از اعلام قبلی آنها وارد ایران شده بوده و احتمالا از اوایل بهمن در ایران وجود داشته است.

اما مطالعات همه‌گیرشناسان بر اساس روش‌های مختلف حاکی از آن است که ویروس هفته‌ها زودتر و احتمالا در دی ماه وارد ایران شده بود.

شیوع کرونا در ایران چه طور افشا شد؟

دکتر محمد مولایی و دکتر علی‌اصغر مولایی، دو پزشک اهل قم، با پافشاری بر آزمایش برادرشان نقش کلیدی در افشای آغاز شیوع در ایران داشتند.

به گفته پزشکان مطلع، سیاست وزارت بهداشت ایران تا اواخر بهمن این بود که تنها از کسانی تست کرونا گرفته شود که از چین به ایران سفر کرده‌اند و علایم این بیماری را دارند.

در بهمن ماه در بخش مراقبت‌های ویژه چند بیمارستان، از جمله بیمارستان کامکار قم چندین بیمار بستری شده بودند که علایم مشابه کرونا داشتند و درمان‌های رایج رویشان بی‌اثر بود.

اطلاعاتی که به بی‌بی‌سی فارسی رسیده نشان می‌دهد که تا پایان بهمن ماه ۲۴۲ بیمار مرتبط با کرونا در بیمارستان کامکار قم بستری شده یا به آن مراجعه کردند.

توضیح تصویر،در کمبود کیت‌های تشخیص کرونا از سی‌تی‌اسکن ریه برای تشخیص آن استفاده می‌شود – عکس از بیمارستان کامکار قم

دکتر پولادی (نام مستعار)، پزشک مطلع در ایران، می‌گوید وزارت بهداشت ایران بیش از یک ماه بعد از شناسایی ویروس جدید کرونا “هنوز در مرحله انکار بود”.

او گفت: “وزارتخانه تا مرحله‌ای که کیت نداشت و تا مرحله‌ای هم ترجیح داد کیت تشخیصی به کار نبرد. نهادهای امنیتی هم نظرشان این بود که ویروس در ایران اعلام نشود.”

اما به گفته منابع درمانی هیچ یک از این بیماران با وجود علایم بالینی مشابه برای کرونا تست نشده بودند.

حسین مولایی، برادر دکتر محمد مولایی و دکتر علی‌اصغر مولایی با همین علایم در بیمارستان کامکار بستری شده بود و درگذشت.

برادران مولایی که خود پزشک بودند اصرار کردند که در مورد برادر درگذشته‌شان کیت تشخیصی کرونا استفاده شود.

دکتر پولادی درباره افشای شیوع گفت: “بدشانسی آوردند که یک فردی که نفوذی داشت و شریف هم بود، برادرش را از دست داد و ایستاد. دکتر مولایی دسترسی داشت به این آقایان و ول نکرد.”

دکتر محمد مولایی ویدئویی از برادرش در بستر بیماری را در شبکه‌های اجتماعی منتشر کرد.

همزمان مقام‌های وزارت بهداشت بالاخره در ۳۰ بهمن شناسایی اولین بیمار مبتلا به کرونا را اعلام کردند.

دکتر پولادی معتقد است “اگر نهادهای امنیتی اجازه می‌دادند می‌شد زودتر اعلام کنند”.

بیانیه‌‌ای که دکتر مولایی منتشر کرد و مصاحبه‌های او به طور گسترده بازتاب یافت و به گفته دکتر پولادی “بعد هم پزشک‌ها و پرستارهای دیگر افشاگری زیادی کردند. دیگر نمی‌شد پنهانکاری کرد.”

دکتر اسفندیاری (نام مستعار)، پژوهشگر سلامت که با برخی سیاست‌گذاران مرتبط در تماس بوده به بی‌بی‌سی فارسی گفت: “در نظام‌ تصمیم‌سازی مشاوره گرفتن و مشارکت باقی نهادها به حداقل رسیده و تصمیم‌‌گیری‌ها به حلقه‌ بسته‌ای از آدم‌های امنیتی خلاصه شده که بقیه را راه نمی‌دهند.”

“این حلقه‌های امنیتی سازوکاری برای استفاده از ظرفیت علمی کشور ندارند و بازسازی چنین وضعیتی وسط بحران ممکن نیست.”

دیگر شواهد برخورد امنیتی با کرونا چه بود؟

حتی پس از اعلام رسمی وزارت بهداشت، تلویزیون رسمی ایران انتشار اخبار مربوط به شیوع کرونا را “فضاسازی” خواند.

برنامه ۲۰:۳۰، که سابقه طولانی در پخش تبلیغات دستگاه‌های امنیتی ایران دارد و بارها اعترافات اجباری زندانیان سیاسی را پخش کرده، در ۱ اسفند ویدئوی دکتر مولایی و برادرش را پخش کرد و گفت: “حالا معلوم شده که این بیمار اصلا کرونا نداشته و فیلم قدیمی است”.

آنچه در ۲۰:۳۰ پخش شد می‎گفت اخبار شیوع کرونا برای تاثیر منفی روی مشارکت در انتخابات مجلس، در ۲ اسفند، پخش شده است.

همین مضمون را سه روز بعد آیت‌الله علی‌ خامنه‌ای، رهبر ایران، تکرار کرد و گفت پوشش رسانه‌ای کرونا در قم “بهانه خوبی” برای زیر سوال بردن شرکت در انتخابات شده است.

با شیوع کرونا چندین نفر به خاطر انتشار مطالبی در این رابطه بازداشت شدند، از جمله یکی از پرستاران بیمارستان کامکار قم که با همرسانی ویدئویی در اینستاگرام از مرگ چند بیمار در این بیمارستان خبر داده بود.

دکتر نورالدین پیرموذن، پزشک و نماینده سابق مجلس ایران که سابقه مدیریتی در وزارت بهداشت هم دارد، به بی‌بی‌سی فارسی گفت حکومت ایران درباره کرونا دچار “اضطراب و ترس از بیان حقیقت” بود.

او با اشاره به اعتراضات آبان ۹۸ و سپس اعتراضات به سرنگونی هواپیمای مسافربری با موشک‌های سپاه گفت مقام‌های حکومت “نگران به خیابان ریختن بیکاران و گرسنگان هستند”.

آقای پیرموذن گفت از مجموعه شواهد برمی‌آید که وزارت بهداشت ایران قدرتی در تصمیم‌گیری برای مهار کرونا نداشته است.

او از جمله به شایعاتی که درباره استعفا یا ممنوع‌المصاحبه شدن سعید نمکی، وزیر بهداشت، مطرح بوده اشاره می‌کند یا چند نفر از مقام‌های وزارت بهداشت و پزشکان باسابقه که مجبور به تغییر صحبت‌های خود درباره کرونا و ضرورت قرنطینه شدند.

شایعه استعفای سعید نمکی بارها تکذیب شده، هرچند موارد دیگری بوده که استعفای وزیران باوجود تکذیب صحت داشته است.

در هر حال آقای نمکی پیش از این گفته پیش از شیوع کرونا در ایران خواهان توقف پروازها بین ایران و چین بود، خواسته‌ای که در نهایت عملی نشد.

دکتر پیرموذن می‌گوید برخوردی که با پزشکان بدون مرز شد هم نشانه امنیتی بودن مواجهه با کرونا بوده است.

او گفت: “چرا به پزشکان بدون مرز اجازه ندادند؟ ترسیدند از عمق کوتاهی‌ها و نارضایتی‌ها باخبر شویم. ترسیدند حقایق بیرون بزند. وگرنه در زلزله بم همین‌ها آمدند و کسی هم جلویشان را نگرفت، چون مساله امنیتی نبود.”

غسان ابوشعر، از مدیران پزشکان بدون مرز در پاریس، به بی‌بی‌سی فارسی گفت این سازمان همچنان در ایران مشغول به کار است و معمولا دولت ایران بسیار شفاف است و در صورت نیاز به آنها می‌گویند که می‌توانند از کمک پزشکان بدون مرز استفاده می‌کنند.

آقای ابوشعر گفت مقام‌های ایرانی به آنها گفتند که درباره کرونا به کمک آنها در اصفهان نیاز است و آنها با تجهیزاتی برای افزایش ظرفیت بیمارستان اصفهان رفتند، اما سپس گفته شد که دیگر به کمکشان نیازی نیست.

حسین شریعتمداری، نماینده آیت‌الله خامنه‌ای در روزنامه کیهان، ورود پزشکان بدون مرز را “بی‌احتیاطی خطرناک” خوانده بود.

چند روز قبل از آن خود آقای خامنه‌ای با طرح تئوری توطئه‌ای گفته بود ممکن است ویروس کرونا ساخت آمریکا و طراحی‌شده مطابق “ژنتیک ایرانی” باشد و پزشکان غیرایرانی بخواهند برای ارزیابی اثر این سلاح بیولوژیک احتمالی وارد ایران شوند.

پیام برای این مطلب مسدود شده.