بی‌بی‌سی: محمد علی پورمختار

محمدعلی پورمختار، رئیس کمیسیون اصل ۹۰ مجلس نهم بود که به اتهام فساد اقتصادی بازداشت شده است. بازداشت او با سخنان نصر الله پژمانفر، رییس فعلی کمیسیون، علنی شد در حالی که بر اساس گزارش‌ها او از دو ماه پیش بازداشت شده است.

به دلیل اینکه آقای پورمختار از فرماندهان سپاه پاسداران بوده، قاعدتا باید پرونده او در سازمان قضایی نیروهای مسلح گشوده شده باشد و همین موضوع باعث شده خبر بازداشت آقای پورمختار با تاخیر منتشر و جزئیاتی نیز از پرونده او مطرح نشود.

از همان اولین دوره نمایندگی آقای پورمختار اما اتهاماتی درباره فساد و فعالیت‌های اقتصادی او مطرح بود.

وی در حین نمایندگی فعالیت اقتصادی داشته و از جمله رئیس هیات مدیره دامداری و کشاورزی “دام رخش پارس” و نایب رئیس هیئت مدیره “طلایه‌داران افق کانسار” است. شرکت طلایه‌داران افق کانسار در زمینه معدن فعالیت دارد.

او همچنین از اعضای هیات مدیره “خیریه رایحه شمیم ولایت” است که در حوزه انتخابیه او یعنی بهار و کبودرآهنگ فعالیت می‌کند. فعالیت خیریه‌ها در ایران نیز معمولا با فعالیت‌های اقتصادی آمیخته است.

این فعالیت‌ها اما به تنهایی نمی‌تواند دلیل بازداشت آقای پورمختار باشد چرا که فعالیت اقتصادی نمایندگان در دوره نمایندگی در مجالس ایران یک اتفاق معمولی است.

پیش از انتخابات مجلس دهم اما اتهام‌هایی درباره نقش داشتن آقای پورمختار در فساد اقتصادی در همدان از جمله پرونده‌های زمین‌خواری منتشر شد.

در همان زمان رسانه‌ها خبر دادند که تعدادی از اعضای دفتر او در حوزه انتخابیه‌اش بازداشت شده‌اند. اما آقای پورمختار اعلام کرد که از عملکرد اعضای دفترش بی اطلاع بوده است.

جمال خشوعی دیگر عضو هیات مدیره “خیریه رایحه شمیم ولایت” که آقای پورمختار از اعضای هیات مدیره آن است، نیز به اتهام فساد اقتصادی در گمرک همدان بازداشت شده بود.

آقای پورمختار سال ۹۶ در مصاحبه‌ای تایید کرده بود که اتهامات فساد اقتصادی علیه او مطرح شده اما درباره دلایل مطرح شدن این اتهامات گفته بود که عده ای “هم قسم شده بودند” تا او رد صلاحیت شود.

محمدعلی پورمختار

او دلیل مطرح شدن اتهام های فساد اقتصادی علیه خودش را ایستادگی درباره یک فساد اقتصادی بزرگ اعلام کرده بود اما هیچ اشاره‌ای به این فساد اقتصادی نکرده بود.

به جز اتهامات مطرح شده درباره فساد پورمختار در استان همدان، برخی از اتهامات دیگر او مربوط به رسیدگی نکردن به پرونده‌های فساد مطرح شده در کمیسیون اصل ۹۰ مجلس و یا حمایت از متهمان این پرونده‌ها است.

از جمله این پرونده‌ها “پدیده شاندیز” است. پورمختار از جمله حامیان این پروژه بود. او در آبان ۹۳ طی بازدیدی از این پروژه گفت: “پروژه شهر رویایی پدیده با به‌کارگیری حدود ۳۰ هزار نفر، ایجاد اشتغال برای آن‌ها و نیز جذب سرمایه‌های کوچک مردمی در این مسیر، یک کار ارزشمند و ماندگار است و باید از کسانی که در مرحله اول فکر این حرکت را داشتند و سپس آن را به مرحله اجرا در آورده‌اند، تشکر کرد.”

ارتباط پورمختار با شرکت پدیده شاندیز در رسانه‌های محلی نیز مطرح شده و نشریه صدای کورنگ از او خواسته بود درباره اصرارش برای واگذاری مجموعه گردشگری غار علیصدر به شرکت “پدیده شاندیز” توضیح دهد.

این نشریه همچنین از او خواسته بود درباره ارتباطاتش با هومن میهن پرست، از متهمان پرونده پدیده شاندیز که در سال ۸۷ با او در موسسه مالی نصر همکار بوده، توضیح دهد. پورمختار در ۱۲ اسفند سال ۸۷ به عنوان خزانه‌دار “صندوق قرض الحسنه نصر” تعیین شده بود.

پس از بازداشت پورمختار برخی سایت‌ها اعلام کردند که او در ارتباط با پرونده تحقیق و تفحص از شهرداری تهران بازداشت شده است. پرونده ای که پیش از این نیز یک نماینده مجلس بازداشت شده بود.

محمدعلی پورمختار در سال ۱۳۹۸ در آزمون دکترای دانشگاه عالی دفاع ملی شرکت کرد

بیشتر بخوانید:

از سپاه پاسداران تا کوی دانشگاه

آقای پورمختار در دوره فرماندهی محمد باقر قالیباف بر نیروی انتظامی معاون حقوقی این نیرو بود اما پیش از دوره فرماندهی قالیباف و در دوره فرماندهی هدایت لطفیان از سپاه پاسداران به نیروی انتظامی رفته بود. او در پرونده حمله به کوی دانشگاه تهران در زمان فرماندهی هدایت لطفیان نیز به عنوان معاون حقوقی نیروی انتظامی در جلسات دادگاه شرکت می‌کرد.

او بعدها در یک مصاحبه حضور نیروهای لباس شخصی در حمله به کوی دانشگاه را از روی ‘دلسوزی ‘ دانسته و گفته بود: “بالاخره یکسری از افراد بودند که احساس تکلیف می‌کردند و حتی با نیروی انتظامی درگیر می‌شدند. البته الان دیگر به آن شکل نداریم. منتها بعضا نیروهای دلسوزی بودند که می‌دیدند اقدام‌هایی علیه ارزش‌های اسلامی صورت می‌گیرد، حس می‌کردند که باید وارد صحنه شوند.”

آقای پورمختار پیش از ورود به نیروی انتظامی از فرماندهان سپاه بود و درجه سرتیپ دو داشت. او به این دلیل که از نیروهای سپاه همدان بود بیشتر در غرب ایران حضور داشت و گیلانغرب در استان کرمانشاه اولین محل فعالیتش بود. او در سال ۱۳۶۸ به تهران آمد و مدیر “قوانین و مقررات سپاه پاسداران” شد.

“فرماندهی سپاه پاسداران شهرستان صحنه” و “جانشین رئیس ستاد فرماندهی قرارگاه نجف اشرف” و “جانشین فرمانده حفاظت انصارالمهدی غرب کشور” از جمله سمت‌های او در سپاه در منطقه غرب ایران بوده است.

آقای پورمختار گفته که سال۱۳۶۹ به تهران آمده و “معاون نیروی انسانی سازمان حفاظت اطلاعات کل سپاه” و “معاون حقوقی بازرسی ستاد کل سپاه” از جمله سمت‌های او در تهران بوده است.

استفاده از درگیری لاریجانی و جبهه پایداری و ریاست بر کمیسیون اصل ۹۰ مجلس

حضور محمدعلی پورمختار در سمت معاون حقوقی و پارلمانی نیروی انتظامی در مجلس‌های پنجم و ششم باعث آشنایی او با فضای مجلس شد.

رضا طلایی نیک نماینده بهار و کبودرآهنگ در مجالس ششم و هفتم نیز از فرماندهان سابق سپاه پاسداران بود که در مجلس هشتم از تهران نامزد شده بود.

آقای پورمختار در مجلس هشتم موفق به راهیابی به مجلس نشد اما در مجلس نهم انتخاب شد.

او با وجود اینکه سابقه چندانی در مجلس نداشت اما به دلیل آشنایی قبلی با علی لاریجانی رییس وقت مجلس به او نزدیک شد و توانست از شکاف بین جریان لاریجانی و جبهه پایداری استفاده کرده و رییس کمیسیون اصل ۹۰ مجلس شود.

روح الله حسینیان از اعضای جبهه پایداری نیز به عنوان نامزد ریاست این کمیسیون مطرح بود اما هیات رییسه به دلیل مخالفت با آقای حسینیان تنها آقای پورمختار را به عنوان نامزد معرفی کرد.

تعدادی از نمایندگان به این تصمیم هیات رییسه اعتراض و اعلام کردند که روح الله حسینیان و یا افراد دیگری نیز باید به عنوان نامزد معرفی می شدند نه اینکه رای گیری تنها برای یک نامزد انجام شود.

علی‌اصغر زارعی از اعضای جبهه پایداری نیز در تذکری گفت که بسیاری از نمایندگان “حتی آقای پورمختار را به چهره نمی شناسند.”

آقای پورمختار در مجلس دهم به عنوان نامزد ریاست کمیسیون اصل ۹۰ معرفی نشد اما سال ۹۸ به نفع داوود محمدی یکی از نامزدهای معرفی شده فعالیت کرد.

محمدعلی پورمختار در سال ۱۳۹۶ برای دوازدهمین دوره انتخابات ریاست‌جمهوری داوطلب شد

فرهاد تجری، دیگر نامزد ریاست این کمیسیون، آقای پور مختار را متهم کرد که رای نمایندگان به او را خط زده و ۵۰ رای مخدوش بوده است. آقای پورمختار اما این سخنان فرهاد تجری را تکذیب کرد.

آقای پورمختار برای انتخابات مجلس یازدهم رد صلاحیت شد.

محمدعلی پورمختار در سال ۱۳۹۶ برای دوازدهمین دوره انتخابات ریاست‌جمهوری داوطلب شد. او که می‌دانست در انتخابات ریاست جمهوری تایید صلاحیت نخواهد شد شاید فقط با هدف مطرح کردن دوباره خود در فضای سیاسی نامزد شده بود.

محمدعلی پورمختار اینک در مقام رییس سابق کمیسیون اصل ۹۰ مجلس به اتهام فساد اقتصادی بازداشت شده است؛ کمیسیونی که روسای آن در دوره‌های اخیر رسیدگی پرونده‌های فساد اقتصادی را از برنامه‌های آن اعلام کرده‌اند.