ایران وایر: شبکه خبری «سی‌بی‌سی کانادا» در آخرین ساعات روز سه‌شنبه ۲۱بهمن۱۳۹۹، خبری اختصاصی منتشر کرده است که در آن گفته شد دولت و آژانس امنیت کانادا در حال بررسی یک فایل صوتی هستند که در آن «محمدجواد ظریف»، وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی درباره عمدی بودن سرنگونی هواپیمای اوکراینی سخن می‌گوید.

۱۸دی۱۳۹۸ پرواز شماره ۷۵۲ هواپیمای اوکراینی، اندکی پس از بلندشدن در تهران، هدف موشک‌های سپاه پاسداران قرار گرفت، ساقط شد و تمامی سرنشینان آن جان باختند. جمهوری اسلامی سه روز این موضوع را انکار و مربوط به نقص فنی دانست و پس از آن طی یک بیانیه تایید کرد که موشک پدافند سپاه، هواپیمای خودی را هدف قرار داده؛ اما آن را یک خطای انسانی دانست. حالا یک فایل صوتی در دسترس یک رسانه کانادایی قرار گرفته که محمدجواد ظریف در آن احتمال عمدی بودن شلیک سپاه به هواپیمای مسافربری را مطرح کرده است. با «حامد اسماعیلیون» که همسر و فرزندش از جان‌باختگان هواپیمای ۷۵۲ هستند؛ دراین‌باره گفت‌وگو کرده‌ایم.

***

به نوشته سی‌بی‌سی، فردی که «محمدجواد ظریف»، وزیر خارجه جمهوری اسلامی تشخیص داده شده، در این فایل می‌گوید این به‌هیچ‌وجه نامحتمل نیست که دو یا سه نفر تعمدا هواپیما را سرنگون کرده باشند. ظریف از امکان نفوذی بودن این افراد سخن می‌گوید.

حامد اسماعیلیون که همسرش «پریسا اقبالیان» و دخترش «ری‌را»، از جان‌باختگان شلیک سپاه به هواپیمای اوکراینی هستند، به «ایران وایر» می‌گوید: «از ابتدا سناریوهای زیادی درباره شلیک به این هواپیما مطرح بوده است. تقریبا همه خانواده‌های کشته‌شدگان به عمدی بودن این شلیک اعتقاد دارند. جمهوری اسلامی ابتدا مساله نقص فنی را مطرح کرد و سه روز دروغ گفت، مدتی بعد گفتند خطای انسانی بوده، بعد بحث اشکال دستگاه و تنظیم نادرست آن مطرح شد و بعد گفتند خطای سیستم. اما در این فایل صوتی خود محمدجواد ظریف که در واقع مذاکره‌کننده ارشد جمهوری اسلامی در این پرونده است، احتمال می‌دهد که این هواپیما را عمدی زده باشند و می‌گوید حقیقت هیچ‌گاه روشن نخواهد شد.»

بر اساس گزارش سی‌بی‌سی، ظریف در این فایل صوتی می‌گوید که حقیقت هیچ‌وقت از سوی بالاترین مقامات ارشد سیاسی و نظامی ایران آشکار نخواهد شد. به نوشته سی‌بی‌سی، ظریف در این فایل صوتی از «روسیه» به‌عنوان یک مثال نام می‌برد که متهم به سرنگون کردن هواپیمای مالزی در سال ۲۰۱۴ بود؛ اما هیچ‌وقت آن را قبول نکرد.

اشاره او به پرواز شماره ۱۷ هواپیمایی مالزی است که روز ۱۷ژوئیه۲۰۱۴ وقتی از آمستردام عازم کوالالامپور بود، در مرز روسیه و اوکراین سرنگون شد و تمام سرنشینان آن جان باختند. گزارش‌های زیادی از اصابت موشک زمین به هوای روسیه به هواپیما حکایت داشتند.

ظریف در فایل صوتی عنوان کرده است که دلایل فراوانی برای پنهان‌کاری مقامات سیاسی و نظامی وجود دارد: «آن‌ها هیچ‌وقت حقیقت را نمی‌گویند؛ زیرا در این صورت منافذی در سیستم دفاع کشور باز می‌شود که به نفع کشور نیست که بیان شوند.»

حامد اسماعیلیون می‌گوید: «در بخشی که کشورها پیگیری می‌کنند، یک اصطلاح حقوقی به نام «جبران» وجود دارد که شامل مثلا پرداخت غرامت و عذرخواهی رسمی جمهوری اسلامی می‌شود؛ اما بخش مهم و اساسی آن گفتن «حقیقت» است. اما الان این فایل صوتی و گفته‌های ظریف در یک محفل خصوصی دو چیز را روشن می‌کند؛ یکی اینکه این آدم، این تیم و حکومت جمهوری اسلامی حکومت نرمالی نیست که بیاید و حقیقت را بگوید. دوم اینکه ظریف چیزی را که در گفت‌وگوهای رسمی با کشورهای دیگر می‌گوید، متفاوت از چیزی است که ممکن است در یک گفت‌وگوی خصوصی به کسی گفته باشد. او در همه‌جا، در مذاکرات رسمی درباره خطای انسانی و اشتباه حرف می‌زند؛ اما در این فایل صوتی می‌گوید که هزار جور امکان وجود دارد و عمدی زدنش هم احتمال دارد و اصلا بعید نیست.»

حامد اسماعیلیون تاکید می‌کند که برای گفتن حقیقت هیچ مرزی وجود ندارد: «به ما مربوط نیست که بعد از گفتن حقیقت سیستم دفاعی شما چه خواهد شد. شما باید حقیقت را بگویید؛ وگرنه مجبور می‌شوید حقیقت را بگویید.» اشاره او به تصمیم خانواده جان‌باختگان برای محاکمه مقصران شلیک به هواپیمای اوکراینی در دادگاه‌های بین‌المللی است. انجمن خانواده‌های جان باختگان هواپیمای «پی‌اس ۷۵۲» چند روز پیش، از مردم درخواست کرد که برای بردن پرونده به دادگاه‌های بین‌المللی کمک کنند. در کمتر از ۴۸ ساعت، بیش از ۱۰۰هزار دلار کمک برای انجمن جمع‌آوری شد.

او می‌گوید: «یک ماه و نیم تا دو ماه دیگر گزارش نهایی جمهوری اسلامی منتشر می‌شود و در واقع مسئولیت حقوقی جمهوری اسلامی در آن روز پایان می‌گیرد و توپ در زمین کشورهای دیگر می‌افتد. مطمئنا ما می‌دانیم که آن‌ها از گزارش نهایی راضی نخواهند بود. همین گزارش فایل صوتی امروز هم نشان می‌دهد که این‌ها حقیقت را نخواهند گفت. پس از آن کشورها ابتدا باید طبق قانون مذاکراتی برای وادار کردن جمهوری اسلامی به گفتن «حقیقت» انجام دهند. اگر این مذاکرات به بن‌بست برسد پرونده هم در سازمان جهانی هوانوردی غیرنظامی و هم در دیوان بین‌المللی دادگستری مورد دادرسی قرار می‌گیرد.» او با اشاره به گزارش سی‌بی‌سی از فایل صوتی ظریف می‌گوید: «ظریف آخر صحبت‌هایش ترسش را از رفتن این پرونده به دادگاه‌های بین‌المللی عیان می‌کند و می‌گوید بیایید پرونده را با پرداخت غرامت ببندیم. یعنی ببینید چقدر این مساله برای این‌ها حیاتی است که می‌خواهند هر جور که می‌توانند این کابوس را برای خودشان تمام کنند.»

در گزارش سی‌بی‌سی آمده که دولت کانادا از نوامبر گذشته به این فایل دسترسی داشته و در حال بررسی آن بوده است.

هویت دو نفر دیگر که در این فایل سخن می‌گویند، فاش نشده و یکی از مقامات کانادایی دلیل عدم افشای هویت آن‌ها را به خطر افتادن جان انسان‌ها اعلام کرده است. حامد اسماعیلیون اما می‌گوید او و دیگر خانواده‌های جان‌باختگان تا امروز از وجود این فایل اطلاعی نداشته‌اند.