روزی که شیرازی‌ها مجسمه شاه را پایین کشیدند، ماجرای آخرین گزارش ساواک شیراز
مرکز اسناد انقلاب: ساواك شیراز دومین ساواك بود كه در كشور به دست مردم افتاد. پیش از این در 10 دی ساواك فیروزآباد فارس نیز به دست مردم تسخیر شده بود، لذا این واقعه ضربه مهلكی بر پیكره نظام پهلوی وارد ساخت و انعكاس زیادی در رسانه‌های داخلی و خارجی و محافل سیاسی پیدا كرد. آنتونی پارسونز سفیر وقت انگلستان در تهران در این باره چنین نوشته است: «ارتش كنترل شهرها را از دست داد و این امر به بهای جان شهروندان تمام شد. لذا مردم جانشین نظامیان شدند. شیراز سه روز پس از لغو حكومت نظامی سقوط كرد».
تاریخ انتشار: ۱۳:۲۸ – ۲۱ دی ۱۳۹۹ – 2021January 10
مرکز اسناد انقلاب اسلامی؛ دی ماه 1357 حرکت‌های انقلابی و رژیم برانداز در استان‌های مختلف کشور اوج گرفت. شهر انقلابی و مبارز شیراز در این راستا به غیر از برپایی راهپیمایی، با حمله به ساختمان ساواک و پائین کشیدن مجسمه شاه برگ زرینی در تاریخ مبارزات مردم این استان به ثبت رسانید. در این زمینه در کتاب «انقلاب اسلامی در شیراز» که توسط مرکز اسناد انقلاب اسلامی منتشر شده می‌خوانیم:
درحالی كه تنها سه روز از لغو حكومت نظامی در شیراز می‌گذشت، در روز 21 دی 1357، تظاهرات مردم شیراز به درگیری شدیدی با نظامیان منجر شد. از ساعت 9 صبح گروه‌هایی از اقشارِ مختلف مردم در خیابان‌های شهر دست به تظاهرات زدند. در محل سازمان برق منطقه‌ای بیش از ده هزار نفر از كاركنان سازمان آب، صنایع الكترونیك و برق منطقه‌ای اجتماع كرده و پس از قرائت آخرین اعلامیه امام‌خمینی دست به راهپیمایی زدند. 20 هزار نفر هم با اجتماع در مقابل بیمارستان شیراز به سوی فلكه شهرداری تظاهرات كردند و پس از شنیدن چند سخنرانی در این مكان به تظاهرات خود در خیابان‌های شهر ادامه دادند.
روزی که شیرازی‌ها مجسمه شاه را پایین کشیدند/ ماجرای آخرین گزارش ساواک شیراز
مقارن ظهر درحالی كه تعداد تظاهركنندگان به 200 هزار نفر افزایش یافته بود، مجسمه شاه در فلكه ارم و مدتی بعد در سایر میادین به زیر كشیده شد. سپس تظاهركنندگان به طرف ساختمان مركزی ساواك حركت كردند اما با مقاومت مأموران شهربانی در مقابل مردم بین طرفین درگیری به وجود آمد. در گزارش ساواك كه آخرین گزارش ساواك شیراز درباره حوادث شیراز می‌باشد، چنین آمده است:
«ابتدا مأمورین انتظامی مستقر، یك دستگاه جیپ را خلع سلاح و با نارنجك، مواد آتش‌زا و مسلسل حملات خود را به ساختمان سازمان مذكور و كارمندان داخل آن شدت بخشیدند كه كارمندان سازمان مورد بحث به اتفاق چند تن از مأمورین انتظامی در برابر مهاجمین مقاومت و برای آنكه مدارك و اسناد داخل ساختمان به دست مهاجمین نیفتد، آنها را آتش زدند».
در جریان تیراندازی از سوی مأموران سه تن از تظاهركنندگان به اسامی محمدحسن هنرپیشه (15ساله، دانش‌آموز)، نورالله محمدزاده (19ساله، فلزكار)، محمدعلی میرشاهی (23ساله، كارگر) به شهادت رسیدند، 15 نفر نیز مجروح شدند. اما مردم عقب‌نشینی نكرده و باز حمله كردند كه در اثر پرتاب كوكتل‌مولوتف 16 خودروی ساواك و سپس ساختمان ساواك به آتش كشیده شد.
روزی که شیرازی‌ها مجسمه شاه را پایین کشیدند/ ماجرای آخرین گزارش ساواک شیراز
در این واقعه اغلب كارمندان ساواك توانستند فرار كرده و خود را به مراكز نظامی برسانند اما سرهنگ زروان معاون سازمان اطلاعات و امنیت استان فارس و دو نفر از كارمندان ساواك به دست مردم افتادند كه سرهنگ زروان و یكی از مأمورین به دست مردم خشمگین كشته شدند. در این درگیری ده قبضه مسلسل یوزی، سه قبضه تفنگ ژـ3 و هفت قبضه اسلحه كمری كلت و تعدادی اسناد و مدارك و چند ضبط‌صوت، بی‌سیم و آلات شكنجه به دست مردم افتاد. بنابر گزارش ارتش در این حادثه هیجده نفر از مأموران نیز مجروح شدند. برخی از اسناد و پرونده‌های ساواك را كه به دست مردم افتاده بود، به نزد آیت‌الله دستغیب و حجت‌الاسلام مجدالدین محلاتی بردند.
ساواك شیراز دومین ساواك بود كه در كشور به دست مردم افتاد. پیش از این در 10 دی ساواك فیروزآباد فارس نیز به دست مردم تسخیر شده بود، لذا این واقعه ضربه مهلكی بر پیكره نظام پهلوی وارد ساخت و انعكاس زیادی در رسانه‌های داخلی و خارجی و محافل سیاسی پیدا كرد. آنتونی پارسونز سفیر وقت انگلستان در تهران در این باره چنین نوشته است: «ارتش كنترل شهرها را از دست داد و این امر به بهای جان شهروندان تمام شد. لذا مردم جانشین نظامیان شدند. شیراز سه روز پس از لغو حكومت نظامی سقوط كرد».
از لابه‌لای اسناد ساواك شیراز سندی به دست آمد كه نشان می‌داد جهت مقابله با حركت انقلابی مردم، مقامات حكومتی درصدد بودند با طرح توطئه‌ای عده‌ای از سران عشایر را تجهیز نموده و آنان را وادار سازند تا به افسران و خانواده‌های آنان حمله نمایند و سپس مسئولیت چنین اقدامی را به نیروهای انقلابی منسوب سازند، لذا خبر مزبور از طریق تلفن به امام‌خمینی در پاریس اطلاع داده شد. ایشان نیز ضمن صدور اعلامیه‌ای و هشدار به مردم توطئه مزبور را خنثی ساختند.
از سوی دیگر آیت‌الله بهاءالدین محلاتی در 22 دی ضمن پیامی به مردم استان فارس از آنها خواست تا با دقت و هوشیاری كامل مراقب اوضاع باشند؛ وی یادآور شدند كه پیروزی نزدیك است و مردم از هرگونه اقدام در تخریب و آتش‌سوزی و ضرب و جرح و انتقام فردی بپرهیزند. آیت‌الله محلاتی به مردم شیراز هشدار دادند كه تخریب، آتش‌سوزی و انتقام فردی و تعرض به مال و جان هر فرد در هر موقعیت و مقامی كه باشد ـ حتی اقلیت‌های دینی و غیرمسلمان- در شرایط فعلی حرام و برخلاف رضای خداوند و زیان‌بخشِ نهضت اسلامی است.
در پایان نیز از مردم خواست در صورت مشاهده محركین، آنان را به علمای اعلام معرفی نمایند. سیدكرامت‌الله ملك‌حسینی نیز در پیامی به مردم استان فارس از آنان خواست با هوشیاری بیشتر در راه مبارزه و برقراری حكومت اسلامی تلاش كنند و از ارتش مسلمان نیز خواست تا ضمن حفظ استقلال، عزت و آزادی مردم، تلاش كنند تا زمینه برای تأسیس دولت اسلامی فراهم شود.
پیام برای این مطلب مسدود شده.